- પ્રચંડે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચે વાતચીત
- અગ્નિપથ યોજનાને કારણે ગોરખા સેનામાં જોડાયા નથી
- પ્રચંડે આ હકીકતનો લાભ લેવા કર્યો પ્રયાસ
નેપાળના વડાપ્રધાન પુષ્પ કમલ દહલ પ્રચંડ છેલ્લા દિવસોમાં પીએમ પદ સંભાળ્યા બાદ તેમની પ્રથમ ભારત મુલાકાતે નવી દિલ્હી પહોંચ્યા હતા. પ્રચંડે તેમના ભારતીય સમકક્ષ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે પણ દ્વિપક્ષીય વાતચીત કરી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દરમિયાન તેમણે ભારતીય સેનામાં ગોરખા સૈનિકોની ભરતી માટે પીએમ મોદી સામે વધુ સારી શરતો પણ મૂકી છે. એક મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર પ્રચંડે ભારતની સામે એવી સ્થિતિ રજૂ કરી છે જે કોઈ પરીક્ષાથી ઓછી નથી. પ્રચંડ જાણે છે કે નેપાળ પર ચીનના વધતા પ્રભાવથી ભારત પરેશાન છે અને પ્રચંડે આ હકીકતનો લાભ લેવાનો પ્રયાસ કર્યો છે.
ગયા વર્ષે, ભારત સરકારે ગુરખા સૈનિકોની લાંબા ગાળાની નોકરીને પેન્શન વિના ટૂંકા કરારના કાર્યકાળમાં બદલી હતી. આના કારણે નેપાળે 200 વર્ષથી કોઈ સ્પષ્ટતા ન થાય ત્યાં સુધી ભરતી પ્રક્રિયા અટકાવી દીધી હતી. ગુરખા સૈનિકો તેમની બહાદુરી અને લશ્કરી કુશળતા માટે જાણીતા છે. ગોરખા કુળના યોદ્ધાઓને ભારતીય સેનામાં મોકલવા એ હંમેશા નેપાળ માટે આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત રહ્યો છે. પરંતુ નેપાળ નાના કોન્ટ્રાક્ટથી નારાજ છે. તે જ સમયે, ભારત સરકારના કેટલાક વર્ગોમાં ચિંતા છે કે આ નિર્ણય નેપાળને ચીનની નજીક લાવી શકે છે, જે તેને ઘણા વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ સાથે લલચાવી રહ્યું છે.
સમગ્ર મામલાની જાણકારી ધરાવતા લોકોના જણાવ્યા અનુસાર જ્યારે દહલે પીએમ મોદી સાથે વાત કરી ત્યારે તેમણે ગોરખા ભરતીનો મુદ્દો મુખ્ય રીતે ઉઠાવ્યો હતો. જો સૂત્રોનું માનીએ તો, આગામી દિવસોમાં ભારત અને નેપાળ કેટલાક ગુરખા સૈનિકોને તેમના ભારતીય સમકક્ષોની જેમ તેમની સૈન્ય સેવા પૂરી થયા પછી પોલીસ અને અર્ધલશ્કરી સંગઠનોમાં સામેલ કરવા સંમત થઈ શકે છે. ભારતીય સેનાની 44 ગોરખા બટાલિયનમાં લગભગ 60 ટકા સૈનિકો નેપાળી છે. આ બટાલિયનો પાકિસ્તાન અને ચીન સાથેની ભારતની પશ્ચિમી અને ઉત્તરીય સરહદો પર પરિભ્રમણ પર તૈનાત છે. આ કારણે ગોરખા રેજિમેન્ટ ભારતીય સેનાનો અભિન્ન અંગ બની જાય છે.
ગુરખા સૈનિકો 1815થી ઉપમહાદ્વીપની સેનાનો હિસ્સો છે. તે સમયે બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની અને નેપાળના સામ્રાજ્ય વચ્ચે શાંતિ સંધિ થઈ હતી. ત્યારથી ગોરખા લડવૈયાઓની ભરતીના દરવાજા ખુલી ગયા હતા. 1947 માં સ્વતંત્રતા પછી, લંડન, ભારત અને નેપાળ વચ્ચેના કરારથી ભારત અને બ્રિટનને તેમની સેનામાં ગુરખા લડવૈયાઓની ભરતી ચાલુ રાખવાની મંજૂરી મળી. આર્મી બટાલિયન પણ ભારતીય ગુરખાઓની બનેલી છે અને તેઓ પણ અગ્નિપથ નામની ભરતી યોજનામાં ફેરફારથી નાખુશ છે.
અગ્નિપથ યોજનાને કારણે વર્ષ 2023માં એક પણ નેપાળી ગોરખા ભારતીય સેનામાં જોડાયો નથી. સાથે જ ચીન આ સમગ્ર મામલાનો ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. લાંબા સમયથી નેપાળી ગુરખાઓના ભારતીય સેનામાં જોડાવાથી ચિંતિત રહેલું ચીન હવે તેમને પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી (PLA)માં ભરતી કરવા આતુર છે. નિષ્ણાંતોનું માનવું છે કે જો ચીનને આ મુદ્દાનો ફાયદો ઉઠાવતા અટકાવવો હશે તો ભારતે ટૂંક સમયમાં ઉકેલ શોધવો પડશે.
ભારતની મુલાકાતે આવેલા નેપાળના વડાપ્રધાન પુષ્પ કમલ દહલ પ્રચંડ અને પીએમ મોદી સાથે મુલાકાત બાદ બંને દેશો વચ્ચે નવા હવાઈ માર્ગ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા છે. ભારત અન્ય સ્થળોએથી આવતી ફ્લાઈટને પશ્ચિમ મહેન્દ્રનગર ઉપરથી ઉડવાની મંજૂરી આપવા માટે સંમત થયું છે. જો કે ભારતે આના પર શરત મૂકી છે કે આ વિમાનોની ઉડાન 15 હજારથી 24 હજાર ફૂટની વચ્ચે હશે. જ્યાં તેને ભારતનું મોટું પગલું ગણાવવામાં આવી રહ્યું છે ત્યાં નેપાળના નિષ્ણાતો તેના પર ગુસ્સે છે.
નેપાળના અખબાર કાઠમંડુ પોસ્ટના અહેવાલ મુજબ નેપાળી નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે મોટા વિમાનો માટે 15 હજારથી 24 હજાર ફૂટની ઊંચાઈ ઘણી ઓછી છે. તેમણે કહ્યું કે ભારતે વર્ષ 2018માં નીચા ઉડતા એરક્રાફ્ટને પ્રવેશની મંજૂરી આપી દીધી છે. આ કરાર બાદ પ્રચંડે ગુરુવારે કહ્યું હતું કે, ‘અમે વધારાના એર એન્ટ્રી રૂટ વિશે વાત કરી હતી. નેપાળ દ્વિપક્ષીય પ્રવેશ માર્ગ અંગે ભારતના સકારાત્મક સંકેતને આવકારે છે.પ્રચંડ ખૂબ આશાવાદી છે કે ભારત પશ્ચિમ નેપાળના બે નવા એરપોર્ટ, ભૈરવા અને પોખરાને જોડવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ માર્ગ ખોલવાનું વિચારશે. તે જ સમયે, નેપાળી નિષ્ણાતો તેનાથી નારાજ છે અને આરોપ લગાવી રહ્યા છે કે ભારતે નેપાળ સાથે ખોટું બોલ્યું છે. નેપાળના સિવિલ એવિએશન ઓથોરિટીના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર સંજીવ ગૌતમે કહ્યું, “ભારતે આ રૂટને પહેલેથી જ મંજૂરી આપી દીધી છે. નીચા ઉડતા એરક્રાફ્ટ માટે આ વ્યવહારુ નથી.
ગૌતમે કહ્યું કે આ રૂટ માત્ર બુદ્ધ એર માટે યોગ્ય છે અન્ય એરલાઈન્સ માટે નહીં. તેમણે કહ્યું કે 28000 ફૂટથી નીચે ઉડવું ઓપરેશન ખર્ચની દ્રષ્ટિએ વ્યવહારુ નથી. વધુ ઊંચાઈ પર પવન ઓછો હોય છે અને તેના કારણે વિમાનોને ઘર્ષણનો સામનો કરવો પડતો નથી. આ જ કારણ છે કે આ વિમાનોમાં તેલ ઓછું પડે છે અને પૈસાની બચત થાય છે. તેમણે કહ્યું કે પીએમ પ્રચંડે એક મોટી તક ગુમાવી દીધી. જોકે તેમણે કહ્યું કે સારી પહેલ કરવામાં આવી છે. ભારત ‘સરહદની નજીકથી ઓપરેશન’ કરવા સંમત થયું છે.સંજીવ ગૌતમે કહ્યું કે જો હવામાનની સમસ્યા હોય અને એરપોર્ટ નજીક હોય તો બંને દેશોના નાગરિક વિમાનો એકબીજાના એરસ્પેસમાં પ્રવેશ કરી શકશે. નેપાળના કેટલાક અધિકારીઓએ એમ પણ કહ્યું કે આ બંને એરપોર્ટ જિયોપોલિટિક્સનો શિકાર બન્યા છે કારણ કે પોખરા એરપોર્ટ ચીનના પૈસાથી બનાવવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે ભૈરવ એરપોર્ટ ચીનની કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે તે સ્પષ્ટ છે કે આ ભૂરાજનીતિનો મામલો છે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારતીય સરહદની ખૂબ જ નજીક આવેલા આ બંને એરપોર્ટ નેપાળના ડાબેરી પક્ષોની સરકારોએ ચીનના સહયોગથી બનાવ્યા છે. ભારત તેનો વિરોધ કરી રહ્યું છે.
આ પણ વાંચો: આ છે ભારતના 10 મોટા ટ્રેન અકસ્માત, ‘12 વર્ષના ઈતિહાસમાં કોરોમંડલ ટ્રેન એક્સિડન્ટ’માં સૌથી વધુ મૃત્યુ
આ પણ વાંચો:‘વિપક્ષ તમારા રાજીનામાની માગ કરી રહ્યો છે’… રેલવે મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે આ સવાલ પર જાણો શંં કહ્યું
આ પણ વાંચો:ભારતમાં અત્યાર સુધીના સૌથી મોટા ટ્રેન અકસ્માત
આ પણ વાંચો:બહેનની સળગતી ચિતા પર ભાઈએ માર્યો કૂદકો…જાણો શું હતું કારણ
આ પણ વાંચો:ક્યારેય નહીં જોયો હોય આવો અકસ્માતઃ એન્જિન જ ગૂડ્સ ટ્રેન પર ચઢી ગયું
