મંતવ્ય વિશેષ/ અમેરિકન ફાઈટર એરક્રાફ્ટ ખરીદવું કેટલું યોગ્ય?

વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી એરફોર્સ ધરાવતું ચીન ઝડપથી પોતાની શક્તિ વધારી રહ્યું છે. ચીની વાયુસેના 2035 સુધીમાં 500 J-20 માઇટી ડ્રેગન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ બનાવવાની યોજના ધરાવે છે. 

Mantavya Exclusive
Untitled 174 2 અમેરિકન ફાઈટર એરક્રાફ્ટ ખરીદવું કેટલું યોગ્ય?

ચીની વાયુસેના 2035 સુધીમાં તેના કાફલામાં 500 J-20 ફાઈટર એરક્રાફ્ટ સામેલ કરવા જઈ રહી છે. તેનાથી ઉત્તરીય સરહદ પર ભારતની ચિંતા વધી શકે છે. J-20 એ પાંચમી પેઢીનું ફાઇટર એરક્રાફ્ટ છે જે સ્ટીલ્થ ટેક્નોલોજીથી સજ્જ છે. તે જ સમયે, ભારતીય વાયુસેના પાસે હજુ સુધી આ પ્રકારનું કોઈ વિમાન નથી.

વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી એરફોર્સ ધરાવતું ચીન ઝડપથી પોતાની શક્તિ વધારી રહ્યું છે. ચીની વાયુસેના 2035 સુધીમાં 500 J-20 માઇટી ડ્રેગન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ બનાવવાની યોજના ધરાવે છે. J-20 ચીનનું સૌથી શક્તિશાળી ફાઈટર એરક્રાફ્ટ છે. તે સ્ટીલ્થ ટેક્નોલોજીથી સજ્જ છે, જે સરળતાથી રડાર દ્વારા પકડાતી નથી. હાલમાં ચીન પાસે 150 J-20 ફાઈટર જેટ છે. તે અન્ય પાંચમી પેઢીના ફાઇટર શેનયાંગ એફસી-31 ગિરફાલ્કન પર પણ કામ કરી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં ભારત સામે મોટું સંકટ ઊભું થયું છે. ભારતીય વાયુસેના પાસે હજુ સુધી પાંચમી પેઢીનું એક પણ ફાઈટર એરક્રાફ્ટ નથી.

ચીન પાસે બે પાંચમી પેઢીના ફાઈટર એરક્રાફ્ટ હોવાને કારણે તેને બહારથી કોઈ એરક્રાફ્ટ આયાત કરવાની જરૂર નથી. તે જ સમયે, ભારત એકમાત્ર એવો મોટો દેશ છે જે હજુ પણ પાંચમી પેઢીના એરક્રાફ્ટનો સંભવિત ખરીદદાર બની શકે છે. સૈન્ય શક્તિની દ્રષ્ટિએ ભારત ચોથી સૌથી મોટી શક્તિ અને પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. પરંતુ, ભારતનું લાઇટ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (LCA) Mk 1 હજુ ઉત્પાદનના તબક્કામાં છે. તે જ સમયે, પાંચમી પેઢીના ફાઇટર એરક્રાફ્ટ એડવાન્સ્ડ મીડિયમ કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ (AMCA)ને ઉડવામાં લગભગ 7-8 વર્ષ લાગી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં જો ભારતીય વાયુસેના પાંચમી પેઢીના સ્વદેશી ફાઈટર એરક્રાફ્ટ મેળવવાનું વિચારી રહી છે તો તેમાં 15 વર્ષ લાગી શકે છે.

આવી સ્થિતિમાં ભારત સમક્ષ અમેરિકા અથવા ચીન પાસેથી પાંચમી પેઢીના ફાઈટર એરક્રાફ્ટ ખરીદવાનો આસાન વિકલ્પ છે. અમેરિકાએ ઔપચારિક રીતે ભારતને F-35 એરક્રાફ્ટની ઓફર કરી નથી, પરંતુ એરો ઈન્ડિયા શોમાં બે વખત તેના વિમાન મોકલ્યા છે. તે જ સમયે, રશિયાએ ભારતને તેની સુખોઈ Su-75 ચેકમેટ ઓફર કરી છે. આ સિવાય રશિયાએ પણ ભારતને Su-57 આપવાની ઓફર કરી છે. જો ભારત રશિયા પાસેથી ફાઈટર જેટ ખરીદે છે તો અમેરિકા નારાજ થવાનું જોખમ હોઈ શકે છે. આ સિવાય ભારત આ વિમાનો પર અમેરિકા કે પશ્ચિમી દેશોના શસ્ત્રો તૈનાત કરી શકશે નહીં.

જો ભારત ઈચ્છે તો અમેરિકા પાસેથી F-35નું એક્સપોર્ટ વેરિઅન્ટ ખરીદી શકે છે. અમેરિકા તેને વિશ્વનું સૌથી શક્તિશાળી ફાઈટર એરક્રાફ્ટ કહે છે. જો કે, લડાઇમાં આ ફાઇટર એરક્રાફ્ટની ક્ષમતા સાબિત થઇ નથી. આ સિવાય F-35 ફાઈટર એરક્રાફ્ટ ખરીદનારા દેશો પણ તેના પ્રદર્શનથી ખુશ નથી. દક્ષિણ કોરિયાની વાયુસેનાએ તેની સંસદમાં F-35ના પ્રદર્શન પર નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. જો કે, તે ખરેખર સ્ટીલ્થ ટેક્નોલોજીથી સજ્જ છે, જેને વિશ્વના બહુ ઓછા રડાર શોધી શકે છે.

મેજર-જનરલ વ્લાદિમીર પોપોવે જણાવ્યું હતું કે રશિયાએ 4+ અને 4++ પેઢીના ફાઇટર એરક્રાફ્ટને અપગ્રેડ કરવા પર વધુ કામ કરવાની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું કે રશિયા જે અભિગમોનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે તે દર્શાવે છે કે અમે લડાયક ઉડ્ડયનના વિકાસ અને સુધારણા માટે યોગ્ય વ્યૂહરચના પસંદ કરી છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે સુખોઈ પરિવારના આ રશિયન ફાઈટર જેટ્સે અસાધારણ રીતે સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે લાક્ષણિકતાઓના સંદર્ભમાં, તેમની તુલના અમેરિકાના પાંચમી પેઢીના મલ્ટી-રોલ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ F-22 રેપ્ટર સાથે પણ કરી શકાય છે.

મિગ-35 ફાઈટર એરક્રાફ્ટનો ઉલ્લેખ કરતા પોપોવે કહ્યું કે તે એક અનોખું હલકું કોમ્બેટ એરક્રાફ્ટ છે. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે મિગ-35 યુએસના F-16 મલ્ટીરોલ ફાઇટર એરક્રાફ્ટ સાથે તુલનાત્મક છે જ્યારે તે ગતિશીલતા, લડાઇ ક્ષમતા અને જીવિત રહેવાની વાત આવે છે. કાલ્પનિક ડોગફાઇટના પ્રશ્ન પર, તેમણે કહ્યું કે મિગ-35 કદાચ F-16 પર પ્રભુત્વ જમાવશે, કારણ કે F-16 એ સિંગલ-એન્જિન એરક્રાફ્ટ છે. આનો અર્થ એ થયો કે જો એરક્રાફ્ટનું એન્જીન બગડી જાય તો તેના બચવાની શક્યતા નથી.

પોપોવે તેના અગાઉના લડાઇ અનુભવનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે તેણે ઓલ-વેધર Su-24 વ્યૂહાત્મક બોમ્બર ઉડાડ્યું હતું. પોપોવે અહેવાલ આપ્યો હતો કે બે એન્જિનમાંથી એકને નુકસાન થયું હોવા છતાં તેણે તેનું પ્લેન સફળતાપૂર્વક લેન્ડ કર્યું હતું. પ્લેન પુનઃપ્રાપ્ત થયા પછી, તે ફરીથી લડાઇમાં જોડાવા માટે તૈયાર થઈ શકે છે, પરંતુ જો પ્લેન ક્રેશ થાય તો તે ન થાય. આનાથી દેશના મૂલ્યવાન નાણાં અને સંસાધનો બંનેની બચત થાય છે.

ઇટાલિયન વાયુસેનાએ જાપાનીઝ વાયુસેના સાથે કવાયત શરૂ કર્યા પછી એક ટ્વિટમાં તેની ભાગીદારીની પુષ્ટિ કરી. તેમણે કહ્યું કે આ સમયગાળા દરમિયાન ઇટાલી અને જાપાનની હવાઈ દળોએ ટેક્નોલોજીના ઉપયોગનું પ્રદર્શન કર્યું, એકસાથે સામાન્ય વ્યૂહરચના અને ઓપરેશનલ ક્ષમતાઓ વિકસાવવાનો પ્રયાસ કર્યો. ઇટાલિયન એરફોર્સના કાફલામાં F-35A ફાઇટર એરક્રાફ્ટ, KC-767A એરિયલ રિફ્યુઅલર એરક્રાફ્ટ, C-130J ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ અને G-550 કન્ફોર્મલ એરબોર્ન અર્લી વોર્નિંગ સિસ્ટમનો સમાવેશ થાય છે. આ તમામ વિમાનોએ દાવપેચ દરમિયાન પોતાની શક્તિ દર્શાવી હતી.

સપ્ટેમ્બર 2022 માં, જાપાને જર્મન એરફોર્સ સાથે તેની પ્રથમ હવાઈ કવાયત યોજી હતી. આ પછી જાન્યુઆરી 2023માં જાપાને ભારતીય વાયુસેના સાથે યુદ્ધાભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ, જાપાને પણ ફ્રેન્ચ વાયુસેના સાથે સંયુક્ત કવાયત હાથ ધરી હતી. આ ઉપરાંત, 23 ઓગસ્ટથી 15 સપ્ટેમ્બર દરમિયાન યોજાનારી મોટી કવાયતના ભાગરૂપે જાપાનીઝ એરફોર્સ રોયલ ઓસ્ટ્રેલિયન એરફોર્સ સાથે સંયુક્ત તાલીમમાં જોડાવા માટે તૈયાર છે

નિષ્ણાતોની દલીલ છે કે આ પ્રયાસો મિત્ર દેશો સાથે સંરક્ષણ સંબંધોને મજબૂત કરવાના જાપાનના ઈરાદાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. અગાઉ 2022 માં, જાપાન અને ભારતે IAF ના Su-30MKI અને જાપાનીઝ F-15 અને F-2 ફાઇટર એરક્રાફ્ટનો સમાવેશ કરતી તેમની પ્રથમ સંયુક્ત લડાઇ કવાયત યોજી હતી. ચીનના કારણે જાપાન Su-30 ફાઈટર જેટ સાથે લશ્કરી કવાયત કરવા બેચેન હતું. ચીની વાયુસેના આ Su-30 ફાઈટર જેટનો વ્યાપકપણે ઉપયોગ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં જાપાનને આ વિમાનની તાકાત અને નબળાઈ વિશે સારી માહિતી મળી શકશે.

પાકિસ્તાન તુર્કીના રાષ્ટ્રીય ફાઈટર એરક્રાફ્ટ પ્રોગ્રામમાં ભાગીદાર બની શકે છે. તુર્કીના નાયબ સંરક્ષણ પ્રધાન સેલાલ સામી તુફેલીએ આ વિકાસની જાહેરાત કરી છે. કરાચીમાં એક નાના યુદ્ધ જહાજના લોન્ચિંગ દરમિયાન એક ઔપચારિક ભાષણમાં, નાયબ સંરક્ષણ પ્રધાને ફાઇટર એરક્રાફ્ટ પ્રોગ્રામ વિશે મહત્વપૂર્ણ વિગતો આપી હતી. તેમણે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “અમે આ મહિને સત્તાવાર રીતે પાકિસ્તાનને અમારા ફાઇટર એરક્રાફ્ટ (KAAN) માં સામેલ કરવા માટે અમારા પાકિસ્તાની સમકક્ષોને મળીશું.” આ વિકાસ કાર્યક્રમમાં 200 અધિકારીઓ પહેલેથી જ સામેલ છે.

કેટલાક પાકિસ્તાની સૈન્ય બ્લોગર્સ દ્વારા અહેવાલો અને સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ્સ દાવો કરે છે કે પાકિસ્તાન તુર્કી અને અઝરબૈજાન સાથે કાન સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ પ્રોજેક્ટમાં જોડાવાના કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવા જઈ રહ્યું છે. જોકે તુર્કી અને પાકિસ્તાન બંનેએ આ અહેવાલની પુષ્ટિ કરી નથી. કેટલાક અહેવાલોમાં એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ત્રણેય દેશોએ પાંચમી પેઢીના ફાઈટર જેટ બનાવવા માટે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે.

તુર્કી એરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ (TAI) ના વડાએ શુક્રવારે જાહેરાત કરી છે કે તુર્કીનું સ્વદેશી ફાઇટર જેટ KAAN ડિસેમ્બરમાં આકાશમાં ઉડશે. TAIના જનરલ મેનેજર ટેમેલ કોટિલે એક ટીવી કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું કે તેઓએ 27 ડિસેમ્બરની તારીખ પસંદ કરી છે. આ ફાઇટર જેટ તુર્કીના આકાશમાં આયોજન કરતાં પાંચ વર્ષ વહેલું દેખાશે. કોટિલે કહ્યું કે તે 2028માં તુર્કી એન્જિન સાથે ઉડાન ભરવાનું હતું, પરંતુ કામ અપેક્ષા કરતાં વહેલું થઈ ગયું.

KAAN એરક્રાફ્ટ 21 મીટરનું છે. તે 1.8 Mach લગભગ 2,222 કિમીની ઝડપે ઉડી શકે છે. તે ટ્વીન એન્જિન એરક્રાફ્ટ છે. દરેક એન્જિન 13,000 kgf થ્રસ્ટ જનરેટ કરી શકે છે. KAAN પાયલોટને ઉડવા માટે અનુકૂળ બનાવવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. દુશ્મન હુમલાના નુકસાનની તપાસ સાથે નવી પેઢીના મિશન સિસ્ટમથી સજ્જ. આ સિવાય એરક્રાફ્ટમાં AI પણ હશે. તે ચોક્કસ પ્રહાર કરી શકે છે. આ સિવાય હથિયાર રાખવાની જગ્યા જેટની અંદર છે. સામાન્ય રીતે મિસાઇલો ફાઇટર જેટની બહાર લટકતી હોય છે. આ એરક્રાફ્ટ અમેરિકાના F16 એરક્રાફ્ટને રિપ્લેસ કરવા માટે બનાવવામાં આવ્યા છે. તુર્કીના દાવા મુજબ તે સ્ટીલ્થ છે એટલે કે દુશ્મનના વિસ્તારમાં તેને શોધી શકાતું નથી.

આ પણ વાંચો:સી. આર. પાટિલની અધ્યક્ષતામાં મળી ભાજપની બેઠક, કરાઈ આ મહત્વની ચર્ચાઓ

આ પણ વાંચો:મુકુલ વાસનિક બન્યા ગુજરાત કોંગ્રેસના પ્રભારી

આ પણ વાંચો:સુરતમાં પ્રેમ લગ્નનો કરુણ અંજામ,પરિણીતાને સાસરિયા પર લગાવ્યા ગંભીર આક્ષેપો

આ પણ વાંચો:શ્રાવણ માસના પહેલા દિવસે સ્વયંભૂ પ્રગટેલા જડેશ્વર મહાદેવના મંદિરમાં દર્શનાર્થીઓનો જમાવડો