પહેલા વાત કરીશું કે ટીએમસી સાંસદ મહુઆ મોઇત્રા પર આરોપ શું છે.
બીજેપી સાંસદ નિશિકાંત દુબેએ ટીએમસી સાંસદ મહુઆ મોઈત્રા પર મોટો આરોપ લગાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે ટીએમસી સાંસદ મહુઆ મોઈત્રા રોકડ-ગિફ્ટ લઈને સંસદમાં પ્રશ્નો પૂછે છે.એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે મહુઆએ બિઝનેસમેનના ઈશારે સંસદમાં પ્રશ્નો પૂછ્યા હતા. દર્શન હિરાનંદાનીએ સતત અદાણી ગ્રુપ અને પીએમ મોદી પર નિશાન સાધ્યું હતું. બદલામાં તેને બિઝનેસમેન તરફથી ભેટ મળી.તેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે મહુઆએ તેનું સંસદીય લોગિન આઈડી અને પાસવર્ડ હિરાનંદાની સાથે શેર કર્યો હતો, જેથી હીરાનંદાની મહુઆ વતી પ્રશ્નો પૂછી શકે. હવે આ મામલો વધુ મહત્વ મેળવતો જણાય છે.કારણ કે શુક્રવારે મહુઆ મોઇત્રાની લોકસભાની સદસ્યતા રદ કરવામાં આવી હતી. લોકસભાના સ્પીકર ઓમ બિરલાએ એથિક્સ કમિટીના રિપોર્ટ પર મતદાન કર્યું હતું, જેને અવાજ મતથી પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. લોકસભામાંથી તેમની હકાલપટ્ટી બાદ મહુઆએ કહ્યું, “એથિક્સ કમિટીએ મને ઝુકાવવા માટે બનાવેલા પોતાના રિપોર્ટમાં દરેક નિયમ તોડ્યા છે. આ બીજેપીના અંતની શરૂઆત છે.મહત્વનું છે કે એથિક્સ કમિટીએ તેના રિપોર્ટમાં કેશ ફોર ક્વેરી કેસ અને મહુઆના નાણાકીય વ્યવહારોની કાનૂની તપાસની પણ ભલામણ કરી છે.આ સમગ્ર મામલાને લઈને TMC ચીફ અને પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીએ કહ્યું કે અમે મહુઆ મોઈત્રાની સાથે ઉભા છીએ. આ પ્રજાસત્તાકના અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે. મને લાગ્યું કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું આ બાબતે યોગ્ય વલણ હશે. પરંતુ એવું ન થયું, આ સમગ્ર સંસદ માટે દુઃખદ દિવસ છે.જયારે કોંગ્રેસ સાંસદ અધીર રંજન ચૌધરી પણ મહુઆ મોઇત્રાના સમર્થનમાં જોવા મળ્યા હતા. તેમણે કહ્યું હતું કે “આ બધું બદલાની ભાવનાથી કરવામાં આવ્યું છે.” સમગ્ર કાર્યવાહી પાયાવિહોણા તથ્યો પર આધારિત છે. નવા ગૃહમાં પ્રથમ મહિલા સાંસદનું બલિદાન આપવામાં આવ્યું હતું.
કોણ છે મહુઆ મોઈત્રા
હવે જ્યારે આટલો બધો હંગામો મચી ગયો છે ત્યારે તમારા માટે એ જાણવું જરૂરી છે કે કોણ છે મહુઆ મોઈત્રા ગઈકાલ સુધી ટીએમસીના સાંસદ રહેલા મહુઆ મોઈત્રાનો જન્મ કોલકાતામાં થયો હતો. તે મૂળભૂત રીતે બેંકર છે. મૂળભૂત શિક્ષણ પછી મોઇત્રા ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે અમેરિકા ગયા. જ્યારે તેમણે પોતાનું ઉચ્ચ શિક્ષણ પૂરું કર્યું ત્યારે તેમને લંડનની એક નામાંકિત બેંકમાં નોકરી મળી. પોતાના કામના કારણે તે થોડા જ સમયમાં બેંકના પ્રમુખ બની ગયા. થોડા વર્ષો પછી, તેમનો નોકરીમાંથી મોહભંગ થઈ ગયો અને રાજકારણમાં ઝંપલાવ્યું. તેમણે 2016માં તેમની પ્રથમ ચૂંટણી પશ્ચિમ બંગાળની કરીમ નગર વિધાનસભાથી જીતી હતી. 2019 માં, તેમણે ટીએમસીની ટિકિટ પર કૃષ્ણનગરથી લોકસભાની ચૂંટણી લડી અને ચૂંટણી જીતી હતી.
સંસદની એથિક્સ કમિટી વિશે
રાજ્યસભામાં 1997માં અને લોકસભામાં ઈ.સ. 2000માં એથિક્સ કમિટીની રચના કરવામાં આવી હતી.જે સાંસદો માટે આચારસંહિતા લાગુ કરવા માટે જવાબદાર છે તે સાંસદો વિરુદ્ધ ગેરવર્તણૂકના કેસોની તપાસ કરે છે. તપાસ બાદ યોગ્ય કાર્યવાહીની ભલામણ કરે છે.એથિક્સ કમિટી સમક્ષ લેખિત ફરિયાદ કરી શકાય છે. જો કોઈ સભ્ય નૈતિક ગેરવર્તણૂક અથવા આચારસંહિતાના ઉલ્લંઘન માટે દોષિત જણાય તો નિયમ 297 હેઠળ કાર્યવાહી કરવામાં આવે છે.જે અંતર્ગત નિશ્ચિત સમય માટે ગૃહમાંથી સસ્પેન્શન કરી શકાય છે.આ સિવાય સમિતિ સંસદીય વિશેષાધિકારના ઉલ્લંઘન તરીકે ખોટી ફરિયાદ દાખલ કરવા સામે પણ કાર્યવાહી કરી શકે છે.
ટીએમસી સાંસદ મહુઆ મોઇત્રા પાસે હજી કયા વિકલ્પો છે
મહુઆ લોકસભાના આ નિર્ણયને પડકાર આપી શકે છે.મહુઆ મોઇત્રા લોકસભાના નિર્ણય વિરુદ્ધ બંધારણની કલમ 226 હેઠળ હાઈકોર્ટમાં અને કલમ 32 હેઠળ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી શકે છે. જો કે, આવી બાબતો સંસદ અને સ્પીકરની સત્તાના દાયરામાં આવે છે, જે કોર્ટના અધિકારક્ષેત્રની બહાર છે. પરંતુ સંસદમાં પસાર થયેલા કાયદાઓને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારી શકાય છે. જો મહુઆ નિર્દોષ સાબિત થાય છે, તો તેનો સાંસદનો દરજ્જો પુનઃસ્થાપિત કરી શકાય છે.
જો દોષી સાબિત થશે, તો સાંસદને પુનઃસ્થાપિત કરવાના તમામ રસ્તાઓ બંધ થઈ જશે.પોતાના રિપોર્ટમાં એથિક્સ કમિટીએ મહુઆ મોઇત્રાની સાંસદ સભ્યપદ રદ કરવાની ભલામણ કરી છે અને આ સમગ્ર મામલે કાયદાકીય તપાસની પણ ભલામણ કરી છે. મહુઆ મોઇત્રાના નાણાકીય વ્યવહારોના ગુનાહિત પાસાઓની તપાસ કેન્દ્રીય એજન્સીઓ દ્વારા કરવામાં આવશે. ત્યારબાદ પુરાવાના આધારે ચાર્જશીટ દાખલ થયા બાદ કોર્ટમાં કેસ ચલાવવામાં આવશે. મહુઆ મોઇત્રા ક્રિમિનલ કેસમાં દોષી સાબિત થાય તો જેલ પણ જઈ શકે છે.એટલું જ નહીં જો દોષિત ઠેરવવામાં આવે તો તેના પર કેટલા સમય સુધી ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ રહી શકે છે.
1951ના લોકપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ હેઠળ સાંસદો અને ધારાસભ્યો માટે સજાની જોગવાઈ છે. આ કાયદાની કલમ 8 માં લખવામાં આવ્યું છે કે જો કોઈ સાંસદ અથવા ધારાસભ્ય ગુનાહિત કેસમાં દોષિત ઠરે છે, તો તે દોષિત ઠરેલા દિવસથી આગામી 6 વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડી શકશે નહીં મહુઆ ત્યાં સુધી ચૂંટણી લડી શકે છે જ્યાં સુધી ગુનાહિત કેસોની તપાસ ન થાય અને કેસ ચાલુ રહે. પરંતુ જો મહુઆ મોઇત્રાને ક્રિમિનલ કેસમાં 2 વર્ષ અથવા 2 વર્ષથી વધુની સજા થાય છે તો તેના પર ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ લાગી શકે છે. જો કે, ફોજદારી કેસની સુનાવણી અને સજામાં સમય લાગે છે. જો કે લોકસભા ચૂંટણી 2024 માટે 6 મહિનાથી પણ ઓછો સમય બાકી છે. આવી સ્થિતિમાં, મહુઆ પાસે લોકોની વચ્ચે જતા પહેલા પોતાને સ્વચ્છ સાબિત કરવા માટે ઓછો સમય બચ્યો છે.
શું ભુતકાળમાં કોઈ સાંસદ રોકડ ક્વેરી કેસમાં સામેલ થયા છે?
તો તેનો જવાબ છે હા મહુઆ મોઇત્રા જેવો કેસ 2005માં આવ્યો હતો. 23 ડિસેમ્બર 2005ના રોજ, 10 લોકસભા સાંસદો અને એક રાજ્યસભા સાંસદ (છત્રપાલ સિંહ લોઢા)ને લાંચ લેવાના અને સંસદમાં પ્રશ્નો પૂછવાના આરોપો સાચા સાબિત થયા બાદ બરતરફ કરવામાં આવ્યા હતા. બરતરફ કરાયેલા સાંસદોમાં 6 ભાજપના, 3 બીએસપીના હતા. જ્યારે કોંગ્રેસ અને આરજેડીના એક-એક સાંસદ સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી. તેમની સામે પૂરતા પુરાવા હતા. આ લોકો નેશનલ ટેલિવિઝન પર સ્ટિંગ ઓપરેશનના ભાગરૂપે પૈસા લઈને પ્રશ્નો પૂછતા હોવાનું કબૂલતા હતા.
કેશ ફોર ક્વેરી કેસમાં ટીએમસી સાંસદ મહુઆ મોઇત્રાની સંસદ સભ્યતા સમાપ્ત કરવામાં આવી છે. તેમના પર પૈસા લેવા અને ગૃહમાં પ્રશ્નો પૂછવાના આરોપો હતા, જેના પુરાવા પણ મળ્યા હતા. લોકસભાની એથિક્સ કમિટીએ મહુઆ સામેના આરોપોને સાચા માની લીધા છે. તેમ છતાં વિપક્ષ તેને કેન્દ્ર સરકારનું ષડયંત્ર ગણાવી રહ્યો છે.વિડંબના એ છે કે દેશનો આખો વિપક્ષ આ મામલે મહુઆ મોઇત્રાની સાથે ઉભો છે. વિપક્ષ સંસદ મહુઆ પર કરવામાં આવેલી કાર્યવાહીની વિરુદ્ધ છે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે કેશ ફોર ક્વેરી કેસમાં વધુ સાંસદો ફસાવવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. જેમ જેમ આ તપાસ આગળ વધશે તેમ વધુ નામો સામે આવી શકે છે. પૈસા લેતી વખતે પ્રશ્નો પૂછવાને ભ્રષ્ટ તેમજ ગુનાહિત વર્તન ગણવામાં આવે છે. જે બિઝનેસમેન પર ભાજપના સાંસદે સવાલ પૂછવાના બદલામાં મહુઆને પૈસા આપવાનો આરોપ લગાવ્યો છે, તેણે પોતે લેખિતમાં પોતાના આરોપો સ્વીકારીને મહુઆ વિરુદ્ધ નિવેદન આપ્યું છે.
