આઈઆઈટીના પ્રોફેસરથી લઈને કોમ્પ્યુટર એન્જિનિયર, બિઝનેસમેન અને દલિતોના કારણોસર પોતાનો શર્ટ ફાડી નાખનાર વ્યક્તિ – આ આઠ ધારાસભ્યો અને આમ આદમી પાર્ટી (આપ)ના વડા અરવિંદ કેજરીવાલના બે નજીકના સહયોગીઓ છે, જે પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય વિસ્તરણની તૈયારીઓ વચ્ચે બહાર આવ્યા છે. આ 10 વ્યક્તિઓ એવા રાજ્યોના ટોચના પદાધિકારીઓ છે જ્યાં 10 માર્ચે પંજાબની જીત પછી, કેજરીવાલની પાર્ટી તેની છાપ ફેલાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. આ અગ્રણી AAP નેતાઓની સંક્ષિપ્ત રૂપરેખા રજૂ છે
દુર્ગેશ પાઠક (હિમાચલ પ્રદેશ)
દુર્ગેશ પાઠકને પાર્ટીમાં કેજરીવાલની આંખ અને કાન ગણવામાં આવે છે. તે પાર્ટી કન્વીનરના સૌથી નજીકના સહયોગી છે અને પંજાબમાં તેની જીત પહેલા જ પાર્ટીની રાષ્ટ્રીય વિસ્તરણ યોજનાઓનો મુખ્ય ભાગ રહ્યો છે. એક વરિષ્ઠ AAP નેતાએ જણાવ્યું હતું કે પાઠક એકમાત્ર વ્યક્તિ છે જે કેજરીવાલની સાથે જોવા મળે છે જ્યારે પક્ષના વડા હિમાચલ પ્રદેશ અને કર્ણાટકમાં ધ્યાન અને નેચરોપેથી કેન્દ્રોની મુલાકાત લેવા માટે રજા લે છે.
31 વર્ષીય પાઠક, તમે રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણીના સૌથી યુવા સભ્ય છો. તેમણે 2011માં અન્ના હજારેની આગેવાની હેઠળના ઈન્ડિયા અગેઈન્સ્ટ કરપ્શન ચળવળમાં ભાગ લીધો હતો અને AAPની રચનામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. 2012 માં તેની શરૂઆત થઈ ત્યારથી, તે તેના મુખ્ય વ્યૂહરચનાકારોમાંના એક છે.
પાઠકની જવાબદારીઓમાં 2015 અને 2020 ની દિલ્હી ચૂંટણીઓનો સમાવેશ થાય છે, જે બંને AAPએ 70-સભ્યોની દિલ્હી વિધાનસભામાં અનુક્રમે 67 અને 62 બેઠકોની બહુમતી સાથે જીત મેળવી હતી, જોકે પાઠક પોતે કરવલ નગર બેઠક પરથી હારી ગયા હતા, જેના માટે તેમને આપવામાં આવી હતી.
2017ની વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા, તેઓ AAPના પંજાબ પ્રચારના પ્રભારી હતા, જ્યાં પાર્ટી કોંગ્રેસ સામે મુખ્ય વિરોધ પક્ષ તરીકે ઉભરી આવી હતી. આ વર્ષે, તેઓ ગોવાની ચૂંટણીના પ્રભારી હતા, જ્યાં AAP બે બેઠકો જીતવામાં સફળ રહી. પાઠક AAPના પ્રવક્તા અને મ્યુનિસિપલ બાબતોના પ્રભારી પણ છે.
સંદીપ પાઠક (ગુજરાત)
AAPની રાષ્ટ્રીય વિસ્તરણ યોજનામાં મોખરે છે સંદીપ પાઠક, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલોજી (IIT) દિલ્હીના સહયોગી પ્રોફેસર, જેમને ગુજરાતના સહ-પ્રભારી તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.
કેજરીવાલના અન્ય નજીકના સહયોગી, પાઠક – જેમ કે દિલ્હીના ગોપાલ મોહન – AAP ની ઘણી મુખ્ય નીતિઓ, જેમ કે CCTV, WiFi, ઘર તક રાશન વગેરે પાછળના પડદા પાછળના પક્ષના કાર્યકરોમાંના એક છે. અને વરિષ્ઠ AAP નેતાએ ઉપર ટાંક્યું હતું કે પાઠક નવી દિલ્હીમાં કેજરીવાલના વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં રોજનું કામ સંભાળે છે.
પાઠક પંજાબમાંથી AAP દ્વારા રાજ્યસભામાં ચૂંટાયા છે અને તેઓ આગામી સત્રથી ઉપલા ગૃહમાં જોડાશે. 2022ની ચૂંટણી પહેલા રાજ્યમાં પાર્ટીનું સંગઠન બનાવવાનો શ્રેય તે લોકોને જાય છે જેમણે તેની આઉટરીચ વ્યૂહરચના તૈયાર કરી, તેનો એજન્ડા સેટ કર્યો અને પ્રચાર યોજનાઓનો મુસદ્દો તૈયાર કર્યો.
સૌરભ ભારદ્વાજ (હરિયાણા)
વ્યવસાયે કોમ્પ્યુટર એન્જિનિયર 42 વર્ષીય ભારદ્વાજ દિલ્હીની ગ્રેટર કૈલાશ સીટ પરથી ત્રીજી વખત AAPના ધારાસભ્ય છે. તેઓ પાર્ટીના કેટલાક મહત્વના અભિયાનોમાં મોખરે રહ્યા છે, જેમ કે AAP દ્વારા તેની હિંદુ ઓળખપત્રો ઉતારવાનો પ્રયાસ, જે પાર્ટીના નેતાઓના મતે, તેની પોતાની રમતમાં ભાજપ સાથે સ્પર્ધા કરવાનો પ્રયાસ છે.
AAPના અન્ય એક વરિષ્ઠ નેતાએ કહ્યું, “જ્યારે દિલ્હીના સીએમ અરવિંદ કેજરીવાલે 2020ની વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા ન્યૂઝ ચેનલો સાથેના ઈન્ટરવ્યુ દરમિયાન હનુમાન ચાલીસાનો પાઠ કર્યો હતો, ત્યારે ભારદ્વાજે પ્રચારને જીવંત રાખતા, રામાયણનો એક અધ્યાય સુંદરકાંડ (હિંદુ મહાકાવ્ય) નો પાઠ કર્યો હતો. રામજન્મભૂમિ ન્યાસને હનુમાનની પ્રતિમા બનાવવાની વિનંતી, અને હનુમાનની આજીવન પ્રતિમાઓ સાથે રેલીઓ કાઢી.
ભારદ્વાજ દિલ્હીમાં કેબિનેટ મંત્રી રહી ચુક્યા છે, અને માત્ર 49 દિવસ ચાલતી પ્રથમ AAP-કોંગ્રેસ ગઠબંધન સરકારમાં તેમને પરિવહન, ખાદ્ય અને પુરવઠા અને સામાન્ય વહીવટી વિભાગો આપવામાં આવ્યા હતા. તેઓ પાર્ટીના પ્રવક્તા છે, અને હાલમાં દિલ્હી જલ બોર્ડના ઉપાધ્યક્ષ છે.
સંજીવ ઝા (છત્તીસગઢ)
સૌથી લાંબા સમય સુધી, 42 વર્ષીય સંજીવ ઝા, દિલ્હીની બુરારી બેઠક પરથી AAPના અન્ય ત્રીજી વખત ધારાસભ્ય, પાર્ટીના પૂર્વાંચાલી (ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારના સ્થળાંતર કરનારાઓ માટે દિલ્હીમાં વપરાતો લોકપ્રિય શબ્દ) રહ્યા છે. તે છઠ પૂજાની વ્યવસ્થા દરમિયાન ટીવી પર દેખાઈ રહ્યા છે, અને દિલ્હીની સ્થળાંતરિત વસ્તી, ખાસ કરીને પૂર્વાંચલના લોકોના મુદ્દાઓ સંબંધિત પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં અન્ય વરિષ્ઠ AAP નેતાઓ સાથે બેઠેલા જોવા મળે છે.
બિહારમાં જન્મેલા અને ઉછરેલા, ઝા AAPના મહાસચિવ રહી ચૂક્યા છે, અને પક્ષની વિદ્યાર્થી પાંખ – છાત્ર યુવા સંઘર્ષ સમિતિની રચનામાં સક્રિય ભૂમિકા ભજવી છે. ઝાએ અન્ના હજારેની આગેવાની હેઠળના ઈન્ડિયા અગેઈન્સ્ટ કરપ્શન ચળવળમાં ભાગ લીધો હતો, જ્યાં તેઓ અરવિંદ કેજરીવાલ અને અન્ય ટોચના નેતાઓને મળ્યા હતા જેમણે પાછળથી AAPની રચના કરી હતી.
દિલીપ પાંડે (કર્ણાટક)
AAP પદાધિકારી, 41, પાંડેને કટોકટી વ્યવસ્થાપનમાં પાર્ટીની સૌથી મોટી સંપત્તિમાંથી એક માને છે. જ્યારે તેઓ COVID-19 કટોકટી દરમિયાન પક્ષનો ચહેરો હતા, અનૌપચારિક રીતે પોતાનું એક સપોર્ટ સેન્ટર ખોલ્યું, પથારી, દવાઓ, ઓક્સિજન અને દર્દીઓ માટે તમામ પ્રકારની સહાય સાથે ચોવીસ કલાક વ્યસ્ત હતા, ઘણા લોકો તે વિશે જાણતા નથી. એક અલગ ઘટના, જેણે તેના મહત્વનો દાખલો બેસાડ્યો.
વર્ષ 2019 હતું, અને AAP લોકસભા ચૂંટણીની તૈયારી કરી રહી હતી. પાંડે એ સ્ટાર પ્રચારકોમાં સામેલ હતા જેમને ઉત્તરપૂર્વ દિલ્હીથી ટિકિટ આપવામાં આવી હતી. પક્ષ ઝુંબેશ જીતવા માટે એક લોકપ્રિય સંગીતકાર પર આધાર રાખતો હતો, જેણે આખરે અન્ય પ્રતિબદ્ધતાઓને ટાંકીને પક્ષને સોંપાયેલ કાર્ય હાથ ધરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
ઉપર ટાંકવામાં આવેલા અન્ય AAP કાર્યકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “તે પાંડે હતા જેમણે છેલ્લી ઘડીએ કાર્ય સંભાળ્યું, અને ‘પૂર્ણ રાજ’ નામનું આકર્ષક ગીત રજૂ કર્યું, જેમાં તેઓ પોતે ગાયકની ભૂમિકામાં હતા, અને તેમની પાર્ટી સમૂહગીતના ભાગોમાં સાથીદારો તેમની સાથે હતા.
પાંડે 2019ની લોકસભા ચૂંટણી હારી ગયા, પરંતુ આવતા વર્ષે વિધાનસભા ચૂંટણી જીતીને તિમારપુરથી ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા. વ્યવસાયે એન્જિનિયર, પાંડેએ અત્યાર સુધીમાં પાર્ટીના પ્રવક્તા અને તેના દિલ્હી કન્વીનર સહિત અનેક ભૂમિકાઓ ભજવી છે, 2017ની મ્યુનિસિપલ ચૂંટણીમાં ભાજપના હાથે AAPની હાર બાદ તેમણે રાજીનામું આપ્યું હતું.
વિનય મિશ્રા (રાજસ્થાન)
મિશ્રા, 39, કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા મહાબલ મિશ્રાના પુત્ર છે, જે પશ્ચિમ દિલ્હીના ભૂતપૂર્વ સાંસદ છે અને ચાર વખત ધારાસભ્ય છે.
મિશ્રાએ ટેકનિકલી રીતે આદર્શ શાસ્ત્રીને દ્વારકા બેઠક પર ઉતાર્યા હતા. પૂર્વ વડાપ્રધાન લાલ બહાદુર શાસ્ત્રીના પૌત્ર શાસ્ત્રી શરૂઆતથી જ AAP સાથે હતા. પાર્ટીએ તેમને 2020ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ટિકિટ આપી ન હતી, જેના માટે પાર્ટીના અધિકારીઓએ તેમના પ્રદર્શનનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે મિશ્રાને ટિકિટ આપી જેઓ આખરે દ્વારકા બેઠક જીત્યા.
પાર્ટીના ત્રીજા વરિષ્ઠ નેતાએ કહ્યું, “1980ના દાયકામાં (મહાબલ) મિશ્રાને દિલ્હીના સૌથી અગ્રણી બાહુબલી રાજકારણીઓમાંના એક ગણવામાં આવતા હતા. 2020ની ચૂંટણી પહેલા કોંગ્રેસના મોટાભાગના નેતાઓ જાણતા હતા કે પાર્ટી માટે કોઈ સંભાવના નથી. મહાબલે તેમના પુત્રને AAPમાં જોડાવવા માટે સક્રિય પ્રયાસ કર્યો. 2020માં પાર્ટીમાં સામેલ થયા પછી પણ તેને (વિનય)ને હજુ મહત્વની ભૂમિકા આપવામાં આવી નથી. પરંતુ હવે વિનય મિશ્રા AAPના રાજસ્થાનના પ્રભારી છે.
અજેશ યાદવ (બિહાર)
અજેશ યાદવ, 54, દિલ્હીના એવા ઘણા ધારાસભ્યોમાંના એક છે જેમણે હંમેશા નીચી પ્રોફાઇલ જાળવી રાખી છે. તેઓ ભાગ્યે જ ટીવી પર દેખાય છે અથવા પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરે છે, તેમ છતાં તેઓ ધારાસભ્ય તરીકે 2015 થી બદલી સીટનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહ્યા છે. વ્યવસાયે વેપારી યાદવ બેન્ક્વેટ હોલની ચેઈન ધરાવે છે.
વિધાનસભાના સત્રો દરમિયાન, યાદવને તેની સરસ રીતે જાળવવામાં આવેલી મૂછો સાથે, પોલો ટી-શર્ટ રમતા અને એવિએટર્સ પહેરીને શાંતિથી કોરિડોર નીચે ચાલતા જોઈ શકાય છે. તેઓ ભાગ્યે જ પત્રકારો કે પક્ષના સાથીદારો સાથે વાતચીત કરતા જોવા મળે છે. વિધાનસભાના રેકોર્ડ મુજબ યાદવે છેલ્લા 10 વિધાનસભા સત્રો દરમિયાન ગૃહમાં એક પણ શબ્દ બોલ્યો નથી.
પરંતુ પાર્ટીની અંદર, અનધિકૃત કોલોનીઓના વિકાસમાં યાદવની ભૂમિકાની પ્રશંસા કરવામાં આવે છે. ઉપર ટાંકવામાં આવેલા પ્રથમ AAP નેતાએ કહ્યું કે ઘણી વખત આ પ્રશંસા ખુદ પાર્ટીના વડાના મુખમાંથી આવી છે.
બદલી દિલ્હીના ઉત્તરના છેડે આવેલું છે. વસ્તીની રૂપરેખાની દ્રષ્ટિએ, આ બેઠકો મૂળભૂત રીતે છૂટાછવાયા ગામોનો સમાવેશ કરે છે, જે હવે અનધિકૃત રહેણાંક વસાહતોમાં ફેરવાઈ ગયા છે. પક્ષના વરિષ્ઠ નેતાએ જણાવ્યું હતું કે આ વસાહતો દક્ષિણ દિલ્હીમાં સંગમ વિહાર જેવા વિસ્તારો કરતાં ઘણી પાછળથી વિકસિત થઈ હતી, અને થોડા વર્ષો પહેલા સુધી, પાણી પુરવઠા, ગટર જોડાણો અને કોંક્રિટ રસ્તાઓ જેવી મૂળભૂત સુવિધાઓ માટે સંઘર્ષ કરવો પડ્યો હતો.
અજય દત્ત (હિમાચલ)
આ ઓગસ્ટ 2019 થી છે. દિલ્હીમાં રવિદાસ મંદિરને તોડી પાડવાને લઈને વિવાદ થયો હતો. દલિત સમુદાયનો એક મોટો વર્ગ સંત રવિદાસની પૂજા કરે છે.
મંદિરના વિધ્વંસના વિરોધમાં, અજય દત્તે દિલ્હી એસેમ્બલીની બહાર ટીવી કેમેરાની સામે પોતાનો શર્ટ ફાડી નાખ્યો, અને ઉપર ટાંકવામાં આવેલા અન્ય AAP નેતા અનુસાર, આ જ કૃત્ય તેની ખ્યાતિ બની ગયું. પાર્ટીના સ્થાનિક નેતાઓ વારંવાર તે વિડિયો જુએ છે અને તેમને ‘દલિત હિત’માં તેમનો શર્ટ ફાડી નાખનાર ધારાસભ્ય તરીકે ઓળખાવે છે. 46 વર્ષીય દત્ત દિલ્હીની આંબેડકર નગર બેઠક પરથી બીજી વખત ધારાસભ્ય બન્યા છે.
અન્ય AAP નેતાએ કહ્યું, ‘તેમનું બાળપણ મુશ્કેલ રહ્યું છે. તેના પિતા શારીરિક રીતે વિકલાંગ હતા, અને માતા એક માત્ર કમાણી કરનાર સભ્ય હતી. વિદ્યાર્થી જીવનમાં તેઓ લગ્ન પ્રસંગોમાં લાઇટ લગાવતા હતા. પરંતુ તેણે દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાંથી ગ્રેજ્યુએશન કર્યું અને બાદમાં બિઝનેસ મેનેજમેન્ટમાં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ ડિગ્રી પણ મેળવી. તેઓ પાર્ટીના એવા નેતાઓમાંના એક છે જેમણે અન્ય લોકો માટે દાખલો બેસાડ્યો છે.
દત્ત અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિના કલ્યાણ, જાહેર ખાતાઓ, જાહેર ઉપક્રમો, પર્યાવરણ, અને વિધાનસભાના ટેબલ પર મૂકેલા કાગળો સહિત અનેક વિધાન પેનલનો ભાગ રહ્યા છે. પરંતુ આજ સુધી તેમણે સરકારમાં કોઈ પદ સંભાળ્યું નથી.
AAPની અંદર, તેમને તેમના મતવિસ્તારના લોકો માટે સૌથી વધુ સુલભ ધારાસભ્ય તરીકે જોવામાં આવે છે.
ગુલાબસિંહ યાદવ (ગુજરાત)
ગુલાબ સિંહ યાદવ, 43, દિલ્હીની મટિયાલા બેઠક પરથી બીજી વખત ધારાસભ્ય બનેલા, ગુજરાતમાં AAPના પડદા પાછળના કાર્યકરોમાંના એક છે. AAPના ત્રીજા વરિષ્ઠ કાર્યકર્તાએ જણાવ્યું હતું કે જ્યારે કેજરીવાલ અને તેમના પંજાબ સમકક્ષ ભગવંત માન 2 એપ્રિલે અમદાવાદમાં એક રેલીને સંબોધિત કરી હતી, ત્યારે તે યાદવે જ શક્ય બનાવ્યું હતું. પાર્ટીના વરિષ્ઠ નેતાઓના જણાવ્યા અનુસાર, યાદવ 2015થી ગુજરાતમાં AAPના સ્થાનિક નેતાઓ સાથે કામ કરી રહ્યા છે.
વરિષ્ઠ કાર્યકર્તાએ યાદ કર્યું: ‘આ તે સમય હતો જ્યારે દિલ્હી પોલીસ પાયાવિહોણા આરોપો પર AAP નેતાઓની ધરપકડ કરી રહી હતી. ઑક્ટોબર 2016માં, પોલીસ ગુલાબની શોધમાં આવી અને તેને આખા મતવિસ્તારમાં શોધ્યો. આખરે જ્યારે તેઓએ ગુજરાતમાં સુરતમાંથી ગુલાબની ધરપકડ કરી, ત્યારે તેઓએ (પોલીસે) દાવો કર્યો કે ગુલાબ ત્યાં છુપાયેલો છે. પરંતુ વાસ્તવિકતા એ છે કે તેઓ છેલ્લા કેટલાક સમયથી ગુજરાતમાં કામ કરે છે, અને અવારનવાર ત્યાં આવતા-જતા રહે છે.
સોમનાથ ભારતી (તેલંગાણા)
માલવિયા નગરથી AAPના ત્રીજી વખત ધારાસભ્ય બનેલા 47 વર્ષીય સોમનાથ ભારતી AAPના સૌથી વધુ ઓળખી શકાય તેવા ચહેરાઓમાંના એક છે. પરંતુ ઉપર ટાંકવામાં આવેલા ત્રીજા AAP નેતાએ કહ્યું કે તેઓ વિવાદોમાં સામેલ થવા અને મતદારો માટે સુલભ હોવા માટે વધુ જાણીતા છે.
તેના પર સ્પામિંગ વેબસાઇટ સાથે જોડાણ હોવાનો આરોપ છે. 2014 માં, તે ત્યારે ચર્ચામાં આવ્યો જ્યારે તેણે, સ્થાનિક લોકો સાથે, દક્ષિણ દિલ્હીના ખિડકી એક્સ્ટેંશનમાં મધ્યરાત્રિના દરોડા પાડ્યા, જેમાં કેટલાક આફ્રિકન નાગરિકોને નિશાન બનાવ્યા. 2015માં ઘરેલુ હિંસાના કેસમાં તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ભારતી 49-દિવસની AAP-કોંગ્રેસ ગઠબંધન સરકારમાં મંત્રી હતા, તેમની પાસે કાયદો, પ્રવાસન, વહીવટી સુધારા અને કલા અને સંસ્કૃતિના વિભાગો હતા.
ઉપર ટાંકવામાં આવેલા ત્રીજા AAP કાર્યકર્તાએ કહ્યું, “વિવાદોમાં રહેવું એ તેમના વ્યક્તિત્વનું એક પાસું છે. અને તે તમામ વિવાદો પાયાવિહોણા સાબિત થયા છે. બીજું પાસું તેમના ક્ષેત્રમાં (કાયદો અને જાહેર વહીવટ) માં નિપુણતા છે. અને આ જ કારણ છે કે તેઓ પાર્ટીમાં મહત્વના હોદ્દા પર રહી ચૂક્યા છે, અને હવે તેમને નવી જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે.
2014 અને 2021 ની વચ્ચે, ભારતીએ જાહેર હિસાબો અને વિશેષાધિકારોની સમિતિથી લઈને દિલ્હીમાં રખડતા કૂતરા અને વાંદરાઓની સમસ્યા સાથે વ્યવહાર કરવા માટેની સમિતિ સુધીની અનેક પેનલની અધ્યક્ષતા કરી છે.
