USAમાં મંકી પોક્સ: યુરોપીયન અને યુએસ આરોગ્ય અધિકારીઓએ તાજેતરના દિવસોમાં મંકીપોક્સના ઘણા કેસોની ઓળખ કરી છે. મંકીપોક્સના કેસો યુવાનોમાં વધુ જોવા મળે છે. આફ્રિકાની બહાર આટલી મોટી સંખ્યામાં આ રોગ પહેલીવાર સામે આવી રહ્યો છે. ભારત સહિત વિશ્વભરના આરોગ્ય અધિકારીઓ તેના કેસ પર નજર રાખી રહ્યા છે. ચાલો તેના વિશે જાણીએ.
મંકીપોક્સ એ એક વાયરસ છે જે સામાન્ય રીતે જંગલી પ્રાણીઓમાં થાય છે. પરંતુ કેટલાક કેસ મધ્ય અને પશ્ચિમ આફ્રિકાના લોકોમાં પણ જોવા મળ્યા છે. આ રોગ પ્રથમ વખત 1958 માં ઓળખવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે સંશોધન કરતા વાંદરાઓમાં શીતળા જેવો રોગ થતો હતો તેથી તેને મંકીપોક્સ કહે છે. તે સૌપ્રથમ 1970 માં કોંગોમાં 9 વર્ષના છોકરામાં માનવોમાં સંક્રમિત થયું હતું. મંકીપોક્સ ચેપગ્રસ્ત પ્રાણીના કરડવાથી અથવા તેના લોહી અથવા રૂંવાટીને સ્પર્શ કરવાથી ફેલાય છે. તે ઉંદરો અને ખિસકોલીઓ દ્વારા પણ ફેલાય છે.
મંકીપોક્સ શીતળા વાયરસ પરિવાર સાથે સંબંધિત છે. મોટાભાગના દર્દીઓ તાવ, શરીરમાં દુખાવો, શરદી અને થાક જેવા લક્ષણોનો અનુભવ કરે છે. વધુ ગંભીર રોગો ધરાવતા લોકોના ચહેરા અને હાથ પર ફોલ્લીઓ અને ચાંદા થઈ શકે છે જે શરીરના અન્ય ભાગોમાં પણ ફેલાઈ શકે છે. તે સામાન્ય રીતે 5 થી 20 દિવસની વચ્ચે રિકવર થાય છે. આ માટે મોટાભાગના લોકોને હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાની જરૂર નથી.
મંકીપોક્સ 10માંથી એક વ્યક્તિ માટે જીવલેણ બની શકે છે અને તે બાળકોના કિસ્સામાં ગંભીર માનવામાં આવે છે. શીતળાની રસીઓ પણ મંકીપોક્સ પર અસર કરે છે. મંકીપોક્સ માટે એન્ટિવાયરલ દવાઓ પણ વિકસાવવામાં આવી રહી છે.
મંકીપોક્સથી કેટલા લોકોને અસર થાય છે?
વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશનના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે દર વર્ષે લગભગ એક ડઝન આફ્રિકન દેશો મંકીપોક્સથી પ્રભાવિત થાય છે. આમાંના મોટાભાગના કેસ કોંગોમાંથી નોંધાયા છે. કોંગોમાં વાર્ષિક 6000 કેસ રિપોર્ટ્સ આવે છે. આ સાથે, નાઈજીરિયામાં વાર્ષિક 3000 કેસ રિપોર્ટ્સ આવે છે. અત્યાર સુધી આફ્રિકાની બહાર માત્ર થોડા જ કેસ જોવા મળ્યા છે. આ કિસ્સાઓ પણ આફ્રિકા સાથે સંબંધિત છે.
હવે મંકીપોક્સના વિવિધ પ્રકારના કેસ શું આવી રહ્યા છે?
અહેવાલો સૂચવે છે કે આફ્રિકાની મુસાફરી ન કરનારા લોકોમાં મંકીપોક્સ ફેલાય તેવી આ પ્રથમ ઘટના છે. યુરોપમાં, બ્રિટન, ઇટાલી, પોર્ટુગલ, સ્પેન, સ્વીડનમાં મંકીપોક્સના કેસ નોંધાયા છે. મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં પુરુષો સાથે સંભોગ કરનારા પુરુષો મંકીપોક્સથી પીડાતા હોય છે, જો કે તમામ કેસ પાછળ આ કારણ નથી. શું સેક્સ કરવાથી મંકીપોક્સ થઈ શકે છે? તે શક્ય છે પરંતુ હજી સુધી કોઈ સ્પષ્ટ જવાબ નથી. આવી સ્થિતિમાં અધિકારીઓ હજી પણ ચેપના કારણોની તપાસ કરી રહ્યા છે.
ભારત માટે ખતરાની ઘંટડી?
અશોકા યુનિવર્સિટીના વિઝિટિંગ પ્રોફેસર અને વાઈરોલોજિસ્ટ શાહિદ જમીલ કહે છે કે આ અંગે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી, પરંતુ સ્વચ્છતા અને જાગૃતિ જરૂરી છે. ફિઝિશિયન અને પબ્લિક હેલ્થ એક્સપર્ટ ડૉ. રાજીવ જયદેવને કહ્યું છે કે અમારી પાસે મંકીપોક્સ વિશે હજુ વધારે માહિતી નથી, તેથી અમે તેના વિશે માહિતી એકઠી કરી રહ્યા છીએ. મંકીપોક્સ ઘણા દેશોમાં પહોંચી ગયું હોવાથી આપણે સાવધાન રહેવાની જરૂર છે.
આ પણ વાંચો: પંજાબ/ નવજોત સિંહ સિદ્ધુએ પટિયાલા ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટમાં આત્મસમર્પણ કર્યું, રોડ રેજ કેસમાં એક વર્ષની જેલ થઈ
