Lease Gilgit Baltistan: પાકિસ્તાન હવે વધુ દેવાનો બોજ ઉઠાવી શકે તેવી સ્થિતિમાં નથી. આ એવો દેશ જે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સતત ગરીબી તરફ આગળ વધી રહ્યો છે. અગાઉના વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાન તેમનો કાર્યકાળ પૂરો કરી શક્યા નહોતા પરંતુ તેમણે દેશને તબાહ કરવામાં કોઈ કસર છોડી ન હતી. ઇમરાને ઐતિહાસિક રીતે દેવું કરીને દેશ છોડી દીધો અને હવે સત્તા શાહબાઝ શરીફના હાથમાં છે. વડાપ્રધાન બનતાની સાથે જ તેમણે લોકોને રાહત આપવાને બદલે પેટ્રોલના ભાવમાં 30 રૂપિયા પ્રતિ લીટરનો વધારો કર્યો. પાકિસ્તાન મદદ માટે ચીન તરફ જઈ રહ્યું છે અને ચીન આર્થિક મદદના બહાને પાકિસ્તાનમાં પગ જમાવી રહ્યું છે, CPEC તેનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ છે. ઈન્વેસ્ટમેન્ટ અને બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટિવના નામે ચીન પાકિસ્તાનની અંદર પોતાની ઘુસણખોરી મજબૂત કરી રહ્યું છે અને પાકિસ્તાન સરકાર સંપૂર્ણપણે બેઈજિંગ સામે ઝૂકી રહ્યું છે. આ દરમિયાન, એવા અહેવાલો છે સામે આવ્યા છે કે પાકિસ્તાન દેવાનો બોજ ઘટાડવા માટે ગેરકાયદેસર રીતે કબજે કરેલા ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાનને ચીનને સોંપી શકે છે.
કારાકોરમ નેશનલ મૂવમેન્ટના પ્રમુખ મુમતાઝ નાગરીએ જણાવ્યું કે, પાકિસ્તાન દેવું ચૂકવવા માટે ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાન ચીનને લીઝ પર આપી શકે છે. સ્થાનિક લોકો આનાથી ડરી ગયા છે. તેમણે જણાવ્યું કે, “ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન આવનારા સમયમાં વૈશ્વિક શક્તિઓ માટે સ્પર્ધાનું કેન્દ્ર બની શકે છે. અલ અરેબિયાના અહેવાલ મુજબ ભારતનું અભિન્ન અંગ ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાન પાકિસ્તાનના ગેરકાયદેસર કબજા હેઠળ છે’’.
જો પાકિસ્તાન આમ કરે છે, તો ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાન ચીનના દક્ષિણ એશિયાના વિસ્તરણ CPEC માટે વરદાન સાબિત થશે. આ પગલાથી પાકિસ્તાનને પૈસા મળશે જેની તેને અત્યારે સૌથી વધુ જરૂર છે. પાકિસ્તાન ગંભીર આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે અને તેનો સામનો કરવા માટે તેને આર્થિક મદદની જરૂર છે. જો કે, આ પગલું USને ગુસ્સે કરી શકે છે, જે IMF બેલઆઉટ સોદાને નકારવા અથવા વિલંબ તરફ દોરી શકે છે.
પાકિસ્તાન પર ડિફોલ્ટના જોખમનો સામનો કરી રહ્યું હતું, જેના કારણે ઈમરાન ખાન 9 અબજ ડોલરની લોન માંગવા માટે ચીન ગયો હતો. પૂર્વ ઇમરાન ખાન સરકાર ઇચ્છતી હતી કે ચીન 9 બિલિયન ડોલરનું બેલઆઉટ પેકેજ આપે જેમાં પાકિસ્તાનને નાણાકીય મદદ અને ભૂતકાળનું દેવું ચૂકવવા માટે સમય આપવામાં આવે. જૂનમાં જ પાકિસ્તાને 8.6 અબજ ડોલરનું દેવું ચૂકવવાનું છે. IMFના રિપોર્ટ અનુસાર પાકિસ્તાન પર ચીનનું સૌથી વધુ દેવું છે. પાકિસ્તાન પર ચીનનું 18.4 અબજ ડોલરનું દેવું છે, જે તેના કુલ વિદેશી દેવાના 20 ટકા છે.
શું છે ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાનની સ્ટોરી?
ભારતે પાકિસ્તાનના કબજા હેઠળના ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાનમાં ચૂંટણીની કડક નિંદા કરી હતી. 1947માં જ્યારે ભારત અને પાકિસ્તાનનું વિભાજન થયું ત્યારે આ વિસ્તાર કોઈ દેશનો ભાગ ન હતો. 1935માં બ્રિટને આ વિસ્તાર ગિલગિટ એજન્સીને 60 વર્ષ માટે લીઝ પર આપ્યો હતો. 1 ઓગસ્ટ 1947ના રોજ, અંગ્રેજોએ લીઝ રદ કરી અને જમ્મુ અને કાશ્મીરના મહારાજા હરિ સિંહને આ વિસ્તાર પરત કર્યો. 31 ઓક્ટોબર 1947ના રોજ રાજા હરિ સિંહે પાકિસ્તાનના આક્રમણ બાદ જમ્મુ અને કાશ્મીરને ભારતમાં વિલિન કરી દીધું. પરંતુ ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાનના સ્થાનિક કમાન્ડર કર્નલ મિર્ઝા હસન ખાને 2 નવેમ્બર 1947ના રોજ બળવો કર્યો.
પાકિસ્તાનનો ગેરકાયદેસર કબજો કેવી રીતે થયો?
બળવાખોર કમાન્ડરે આઝાદીની ઘોષણા કરી અને પાકિસ્તાની આક્રમણને કારણે આ વિસ્તાર તેના નિયંત્રણમાં આવ્યો. યુએન દ્વારા યુદ્ધવિરામ જાહેર કર્યા બાદ પણ અહીં પાકિસ્તાનનો ગેરકાયદેસર કબજો ચાલુ રહ્યો હતો. ભારત સાથે યુદ્ધવિરામ બાદ પાકિસ્તાને દેખાડા માટે POKમાં એક માસ્કવાળી સરકારની રચના કરી, જેનું નિયંત્રણ સંપૂર્ણપણે પાકિસ્તાનના હાથમાં હતું. ત્યાં સુધી ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાનને પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરનો ભાગ માનવામાં આવતું હતું. 28 એપ્રિલ 1949ના રોજ POKની માસ્કવાળી સરકારે ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાન પાકિસ્તાનને સોંપી દીધું.
આ પણ વાંચો: નવી દિલ્હી/ એર ઈન્ડિયાએ કર્મચારીઓને આપી ભેટ – રિટાયર્ડ પાયલોટને કંપની બનાવશે કમાન્ડર, 5 વર્ષ સુધી કરી શકશે નોકરી
