ઈમરાન ખાનના નજીકના મિત્ર અલ્વીની પોસ્ટે હંગામો મચાવ્યો હતો. આનાથી ઘણા રાજકીય અને બંધારણીય પ્રશ્નો પણ ઉભા થયા. ઉદાહરણ તરીકે, હવે આ બે બિલોનું શું થશે? શું રાષ્ટ્રપતિ ગૃહના કર્મચારીઓ તેમના આદેશનો અવગણના કરી શકે છે? શું રાષ્ટ્રપતિ ખોટું બોલે છે?
રાષ્ટ્રપતિ આરિફ અલ્વીના એક ટ્વિટને કારણે રવિવારે પાકિસ્તાનમાં એક વિચિત્ર પ્રકારનું બંધારણીય સંકટ ઊભું થયું છે અને આ દેશના ઈતિહાસમાં પહેલીવાર આવું બન્યું છે. અલ્વીએ સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં લખ્યું- મેં ઓફિશિયલ સિક્રેટ એક્ટ અને આર્મી એમેન્ડમેન્ટ બિલને મંજૂરી આપી નથી. મારા સ્ટાફે મારી સાથે છેતરપિંડી કરી છે.
ઈમરાન ખાનના નજીકના મિત્ર અલ્વીની પોસ્ટે હંગામો મચાવ્યો હતો. આનાથી ઘણા રાજકીય અને બંધારણીય પ્રશ્નો પણ ઉભા થયા. ઉદાહરણ તરીકે, હવે આ બે બિલોનું શું થશે? શું રાષ્ટ્રપતિ ગૃહના કર્મચારીઓ તેમના આદેશનો અવગણના કરી શકે છે? શું રાષ્ટ્રપતિ ખોટું બોલે છે? આ કાયદાથી કોને ફાયદો થશે? અને સૌથી મોટી વાત – શું ઈમરાનને બચાવવા અલ્વીએ આ યુક્તિ રમી છે?
પાકિસ્તાનની સંસદના નીચલા ગૃહ (નેશનલ એસેમ્બલી)એ આ મહિનાની શરૂઆતમાં આ બંને બિલો પસાર કર્યા હતા. બાદમાં તેમને ઉપલા ગૃહ એટલે કે સેનેટમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. ત્યાં કેટલાક પ્રશ્નો ઉભા થયા અને ફેરફારોની માંગણી કરવામાં આવી. સ્પીકરે બંને બિલ સ્થાયી સમિતિને મોકલી આપ્યા હતા. ફેરફારો બાદ બિલ પસાર કરવામાં આવ્યા હતા.
8 ઓગસ્ટે તેમને રાષ્ટ્રપતિ આરિફ અલ્વીને મોકલવામાં આવ્યા હતા. કાયદેસર રીતે રાષ્ટ્રપતિ કોઈપણ બિલ માત્ર 10 દિવસ માટે પોતાની પાસે રાખી શકે છે. આ સમય દરમિયાન કાં તો તે બિલને સંસદમાં પાછું મોકલી શકે છે અથવા તેને મંજૂર કરી શકે છે. તે કેટલાક ફેરફારો પણ સૂચવી શકે છે.
હવે અહીં બે વાત સમજવા જેવી છે. પહેલું- જો સંસદ ઇચ્છે તો રાષ્ટ્રપતિના સૂચનો સ્વીકારી શકે છે અને જો ઇચ્છે તો તેને નકારી પણ શકે છે. બીજું- જો રાષ્ટ્રપતિ 10 દિવસમાં બિલ પરત ન કરે તો તે આપોઆપ કાયદો બની જાય છે. જો કે કેટલાક લોકો એવું પણ કહી રહ્યા છે કે હવે આ કાયદો રદ્દ થઈ જશે. તેને કોઈ કાયદાકીય કે બંધારણીય દરજ્જો નહીં હોય.
રખેવાળ સરકારના કાયદા મંત્રાલયે આ વિવાદ પર નિવેદન બહાર પાડ્યું હતું. કહ્યું- રાષ્ટ્રપતિએ 19મી ઓગસ્ટે બંને બિલોને મંજૂરી આપી હતી. આખો દિવસ મીડિયામાં ચર્ચા રહી હતી. 28 કલાક પછી તે સહી કરવાનો ઇનકાર કરી રહ્યો છે. આ સ્થિતિ માટે તે પોતે જ જવાબદાર છે.
આ બિલ 8 ઓગસ્ટના રોજ રાષ્ટ્રપતિ અલ્વી પાસે ગયું હતું. તેણે કાં તો 18 ઓગસ્ટ સુધીમાં બિલ મંજૂર કરવું પડશે અથવા તો તેને પરત કરવું પડશે. તેઓએ બંને બાબતો કરી ન હતી અને હવે તેઓએ સ્ટાફનું માથું કાપી નાખ્યું છે.
અલ્વીનું કહેવું છે કે તેણે સ્ટાફને બિલ પરત કરવા કહ્યું, પરંતુ તેણે તેમ કર્યું નહીં. બીજું, તેઓ એવી શંકા પણ વ્યક્ત કરી રહ્યા છે કે ગુરુવારે મીડિયામાં આવેલા આ બિલોની મંજૂરી અંગેના સમાચાર નકલી હતા. તેની સહી બનાવટી હોઈ શકે છે. આ માટે તેણે ભગવાનની માફી પણ માંગી છે.
સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે શું ખરેખર પ્રમુખે સ્ટાફને બિલ પરત મોકલવાનું કહ્યું હતું? જો આ વાત સાચી છે તો સ્ટાફે તેમની વાત કેમ ન સાંભળી. એક વાત એ પણ છે કે શું સ્ટાફે રાષ્ટ્રપતિની નકલી સહી કરી? કારણ કે, શનિવારે સમગ્ર મીડિયામાં સમાચાર ફેલાઈ ગયા કે રાષ્ટ્રપતિ અલ્વીએ બંને બિલોને મંજૂરી આપી દીધી છે. આ માટે ઘણા લોકોએ તેમનો આભાર પણ માન્યો હતો.
રસપ્રદ વાત એ છે કે ગયા વર્ષે એપ્રિલમાં શાહબાઝ શરીફ સત્તામાં આવ્યા બાદ અલ્વીએ અગાઉ પણ 13 બિલ પરત કર્યા હતા. તેઓ સમયસર સંસદ પહોંચ્યા, તો આ વખતે કેમ ન થયું? શું આ સ્ટાફનું કાવતરું છે કે રાષ્ટ્રપતિ અલ્વી પોતે ખોટું બોલી રહ્યા છે?
સરળ ભાષામાં સમજો. અલ્વીએ ન તો બિલોને મંજૂરી આપી કે ન તો તેને સંસદમાં પરત મોકલી. તેથી, કાયદેસર રીતે આ બંને બિલ કાયદો બની ગયા છે. બીજું, સંસદ ભંગ કરી દેવામાં આવી છે અને દેશમાં રખેવાળ સરકાર છે. ધારો કે રાષ્ટ્રપતિ બિલ પણ પાછું મોકલે તો તેઓ કોને મોકલશે?
જ્યારે ઈમરાન ખાન વડા પ્રધાન હતા, ત્યારે તેમણે સંસદનું સંયુક્ત સત્ર બોલાવ્યું હતું અને ડઝનેક બિલ પાસ કરાવ્યા હતા. હવે એવું પણ ન થઈ શકે, કારણ કે સંસદના નામે માત્ર સેનેટ (આપણી રાજ્યસભાની જેમ) છે, નેશનલ એસેમ્બલી (આપણી લોકસભાની જેમ) વિસર્જન થઈ ગઈ છે. સેનેટ પાસે કોઈપણ બિલ પસાર કરવાની કે નકારી કાઢવાની સત્તા નથી.
ચર્ચા આ મુદ્દા પર છે અને આ બંધારણીય કટોકટી છે કે હવે આ બે બિલનું શું થશે? આમાં બે બાબતો શક્ય છે. પ્રથમ- કાયદાકીય અને બંધારણીય રીતે રાષ્ટ્રપતિ તેમને 10 દિવસમાં પરત કરી શક્યા હોત. કારણ ગમે તે હોય, તે આમ કરવામાં નિષ્ફળ ગયો. તેથી, બિલ હવે કાયદો બની ગયા છે. પૂર્વ વિદેશ મંત્રી શાહ મહેમૂદ કુરેશી અને પૂર્વ નાણામંત્રીની શુક્રવાર-શનિવારે આ બે કાયદાઓને કારણે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
બીજી વાત- સુપ્રીમ કોર્ટ અને ચીફ જસ્ટિસ (ઈમરાન સમર્થક ઉમર અતા બંદિયાલ)એ આ મામલે સુઓમોટો (ઓટોમેટિક કોગ્નિઝન્સ) લઈને સુનાવણી શરૂ કરવી જોઈએ અને જ્યાં સુધી નિર્ણય ન આવે ત્યાં સુધી બીલની સુનાવણી થવી જોઈએ.
સીધો ઈમરાન ખાન અને તેના સહયોગીઓને. ખાનને રાજ્યની તિજોરી (તોશાખાના)માંથી ભેટો વેચવા બદલ ત્રણ વર્ષની જેલ થઈ છે. જો આ બે બિલોને કાયદા તરીકે સ્વીકારવામાં આવે તો ખાન ગુપ્ત પત્રોની ચોરી (સાયફર ગેટ સ્કેન્ડલ) અને આર્મી એક્ટ (9 મેની હિંસા)માં પણ ફસાઈ જશે અને તેને ચોક્કસ સજા થશે, કારણ કે તેની સામે મજબૂત પુરાવા છે.
અલ્વી અને ચીફ જસ્ટિસ બંદિયાલ બંને આવતા મહિને નિવૃત્ત થઈ રહ્યા છે. સવાલ એ છે કે શું આ પછી નવા રાષ્ટ્રપતિ અને નવા ચીફ જસ્ટિસ પણ ખાનને મદદ કરશે? આ ભૂલ રખેવાળ, નવી સરકાર કે સેના બિલકુલ નહીં કરે.
વરિષ્ઠ પત્રકાર અને પ્રસિદ્ધ એન્કર જાવેદ અહેમદ ચૌધરીના મતે- રાષ્ટ્રપતિ જૂઠું બોલી રહ્યા છે. તેણે બિલ પર સહી કરી. હવે કોઈના કહેવા પર તેઓ સ્ટાફ પર તમાચો મારીને પોતાને અને ઈમરાનને બચાવવા માગે છે. આપણો દેશ દુનિયામાં મજાકનો વિષય બની ગયો છે. આ એક નવું ઉદાહરણ છે. કદાચ તે ઈમરાનની કૃપા ચૂકવી રહ્યો છે અને થોડા દિવસોમાં રાજીનામું આપીને શાંતિથી ઘરે જશે.
આ પણ વાંચો:Pakistan/આ કેસમાં પાકિસ્તાનના પૂર્વ વિદેશ મંત્રી શાહ મહેમૂદ કુરેશીની ધરપકડ, ઈમરાન ખાનને વધુ એક ઝટકો
આ પણ વાંચો:કૌભાંડ/આ ભારતીયે અમેરિકામાં 46.3 કરોડ ડોલરનું કર્યું કૌભાંડ , કોર્ટે આપી કડક સજા
આ પણ વાંચો:Nepal-India Relation/નેપાળ આગામી 10 વર્ષમાં ભારતને આટલા હજાર મેગાવોટ વીજળી આપશે, PM પ્રચંડની જાહેરાતથી ચીનને આંચકો
