Rahul Gandhi Exclusive: ભારત જોડો યાત્રા બાદ કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધી બ્રિટન પહોંચી લંડનમાં RSSની તુલના ઈજિપ્તના વિવાદાસ્પદ મુસ્લિમ બ્રધરહુડ સાથે કરી હતી. આ મુસ્લિમ બ્રધરહુડ એક એવું સંગઠન છે, જે ઘણા દેશોમાં આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ માનવામાં આવે છે. રાહુલ ગાંધીના આ નિવેદન પર ભાજપે તીખી પ્રતિક્રિયા આપી છે. આવો જાણીએ કોણ છે મુસ્લિમ બ્રધરહુડ સંગઠન અને તેનો સંપૂર્ણ ઈતિહાસ…
ભારત જોડો યાત્રા બાદ કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધી બ્રિટન પહોંચી ગયા છે. રાહુલ ભાજપ અને રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘ પર સતત પ્રહારો કરી રહ્યા છે. તાજેતરના નિવેદનમાં, રાહુલ ગાંધીએ RSSને ‘ફાસીવાદી’ સંગઠન ગણાવ્યું જેણે ભારતની લગભગ તમામ સંસ્થાઓને કબજે કરી લીધી છે. રાહુલ ગાંધીએ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘની તુલના ઈજિપ્તના આતંકવાદી સંગઠન મુસ્લિમ બ્રધરહુડ સાથે કરી છે. રાહુલ ગાંધીએ તો RSSને ‘ફાસીવાદી’ સંગઠન ગણાવ્યું હતું. ઇજિપ્તના મુસ્લિમ બ્રધરહુડ સંગઠને ઘણી આતંકી ગતિવિધિઓ કરી છે. તેણે ઇજિપ્તના વડા પ્રધાનની હત્યા પણ કરી હતી.
વર્ષ 2013ની શરૂઆતમાં ઇજિપ્તમાં મોહમ્મદ મોરસી વિરુદ્ધ લાખો લોકોએ પ્રદર્શન કર્યાં અને સૈન્યએ મોરસીને પદભ્રષ્ટ કર્યાં. એ વખતે આઠ દાયકા કરતાં વધુ વખતનો ઇતિહાસ ધરાવતા મુસ્લિમ બ્રધરહુડ પર ઇજિપ્તમાં સૌથી મોટી આફત આવી પડી હતી. મુસ્લિમ બ્રધરહુડના નેતા અને હજારો સભ્યોની ઇજિપ્તમાં ધરપકડ કરી લેવાઈ હતી અને તેનાં કાર્યલયો સળગાવી દેવાયાં હતાં. મુસ્લિમ બ્રધરહુડ દ્વારા એ ઘટનાને ‘નરસંહાર’ ગણાવાઈ હતી તો ઇજિપ્તની સરકારે ‘મુસ્લિમ બ્રધરહુડ’ને ‘આતંકવાદી સગંઠન’ જાહેર કરી દીધું. કુરાનના ઉપદેશને પોતાની મુખ્ય વિધારધારા ગણાવતા મુસ્લિમ બ્રધરહુડ ઇજિપ્તનું સૌથી જૂનું અને સૌથી મોટું ઇસ્લામિક સંગઠન છે. તેની સ્થાપના હસન અલ-બાન્ના નામના ઇસ્લામિક વિદ્વાને 1928માં કરી હતી. મુસ્લિમ બ્રધરહુડને ‘અલ-ઇખવાન અલ-મુસ્લિમન’ના નામે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
મુસ્લિમ બ્રધરહુડનું કાર્યક્ષેત્ર માત્ર ઇજિપ્ત પૂરતું જ સિમિત ન રહેતાં વિશ્વના કેટલાય દેશોમાં ફેલાયેલું છે. રાજકીય સક્રિયતાવાદ અને ઇસ્લામિક સખાવત તેની વિચારધારાનાં મુખ્ય તત્ત્વો છે. મુસ્લિમ બ્રધરહુડની ચળવળનો પ્રારંભ ઇસ્લામિક આદર્શો અને સખાવતી કાર્યોના પ્રચારાર્થે થયો હતો. જોકે, થોડા સમયમાં જ મુસ્લિમ બ્રધરહુડે રાજકારણમાં ઝંપલાવી દીધું. આવું કરવા પાછળનું કારણ ઇજિપ્ત પર કબજો જમાવી બેઠેલા અંગ્રેજોને દેશમાંથી હાંકી કાઢવા અને દેશમાંથી પશ્ચિમનો પ્રભાવ ખાળવાનું હતું. જોકે, ઇખ્વાન નામે ઓળખાતા મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સભ્યો લોકશાહીમાં માનતા હોવાનો દાવો તો કરે છે, સંગઠનના લેખિત ઉદ્દેશ શરિયતના કાયદા અંતર્ગત ચાલતું શાસન સ્થાપવાનો છે. ‘ઇસ્લામ જ ઉકેલ છે’ એવું સંગઠનનું સૂત્ર પણ છે. જ્યારે RSSની સ્થાપના વર્ષ 1925માં થઈ હતી. મુસ્લિમ બ્રધરહુડ એક કટ્ટરપંથી ઈસ્લામિક સંગઠન છે. આ સંગઠન અલ કાયદા અને ISIS જેવા આતંકવાદીઓથી અલગ છે કારણ કે તે સરહદ પાર મુસ્લિમ ઉમ્મા સ્થાપિત કરવા માટે હિંસક ક્રાંતિ ઇચ્છતું નથી. મુસ્લિમ બ્રધરહુડને લોકશાહી સાથે કોઈ વાંધો નથી. મુસ્લિમ બ્રધરહુડની વ્યૂહરચના સમાજની સાથે અને અંદર કામ કરવાની અને લોકોમાં તેના વિચારો ફેલાવવાની છે. હસન અલ-બન્ના દ્વારા સ્થાપિત મુસ્લિમ બ્રધરહુડ તેના રાજકીય ઇસ્લામ, શરિયા કાયદા, હિંસા અને આતંકવાદ માટે જાણીતું છે.
મુસ્લિમ બ્રધરહુડની વિવાદાસ્પદ નીતિઓને કારણે સાઉદી અરેબિયા, યુએઈ અને અન્ય ઘણા મુસ્લિમ દેશોમાં તેના પર પ્રતિબંધ છે. મુસ્લિમ બ્રધરહુડ આધુનિક ઇસ્લામિક સમાજ બનાવવા માટે કુરાન અને હદીસ આધારિત નીતિઓના અમલીકરણ પર ભાર મૂકે છે. મુસ્લિમ બ્રધરહુડ ઇજિપ્ત, સુદાન, સીરિયા, પેલેસ્ટાઇન, લેબનોન અને ઉત્તર આફ્રિકાના કેટલાક દેશો સુધી વિસ્તરે છે. કહેવાય છે કે 1940 સુધીમાં મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સભ્યોની સંખ્યા 5 લાખ સુધી પહોંચી ગઈ હતી. સંસ્થાએ શરૂઆતમાં પોતાને ધાર્મિક અને શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ સુધી સીમિત રાખ્યું હતું અને તેના કારણે તેના સભ્યોની સંખ્યામાં ઝડપથી વધારો થયો હતો. આ પછી, મુસ્લિમ બ્રધરહુડે રાજકારણમાં પ્રવેશવાનું શરૂ કર્યું અને ઇજિપ્તના તત્કાલિન શાસક પક્ષ વફદની વિરુદ્ધ પોતાને સ્થાન આપવાનું શરૂ કર્યું.
1940 ના દાયકાની શરૂઆતમાં, મુસ્લિમ બ્રધરહુડ ઘણી હિંસક પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ હોવાનું જણાયું હતું. જેમાં બોમ્બ વિસ્ફોટ અને રાજકીય હત્યાનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે ઇજિપ્તની સરકાર મુસ્લિમ બ્રધરહુડને વિખેરી નાખવા માંગતી હતી, ત્યારે તેણે ડિસેમ્બર 1948 માં દેશના વડા પ્રધાન મહમૂદ ફાહમીની હત્યા કરી હતી.
તેના થોડા સમય બાદ મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સ્થાપક હસન અલ-બન્નાની પણ હત્યા કરવામાં આવી હતી. ઘણા લોકો કહે છે કે આ હત્યાકાંડ ઇજિપ્તની સરકાર વતી કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સભ્યો ભૂગર્ભમાં ઉતરી ગયા હતા. ત્યારબાદ 1952 દેશમાં સૈન્યબળવો થયો અને અંગ્રેજોના શાસનનો અંત આવ્યો. બળવો કરનારા સૈન્ય અધિકારીઓએ પોતાની જાતને ‘ફ્રી-ઑફિસર્સ’ ગણાવ્યા અને ઇખ્વાનોએ તેમની મદદ કરી. આ પછી, 26 ઓક્ટોબર, 1954 ના રોજ, મુસ્લિમ બ્રધરહુડ વતી ઇજિપ્તના રાષ્ટ્રપતિ અબ્દુલ નાસરની હત્યાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઘટના બાદ ભાઈબંધને બળજબરીથી દબાવવાનો પ્રયાસ તેજ બન્યો હતો. જેને પગલ સત્તા સાથે સંઘર્ષ સર્જાયો અને મુસ્લિમ બ્રધરહુડને પોતાની વિચારધારામાં ધરખમ ફેરફાર કરવાની જરૂર પડી. સઇદ કુત્બે નામના ઇખ્વાને પશ્ચિમ અને કથિત ઇસ્લામિક ‘જાહિલ’ સમાજો વિરુદ્ધ જેહાદ કરવાની ભલામણ કરી. તેમનાં લખાણોએ અલ-કાયદા અને એવાં જ કેટલાંય ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદી સંગઠનોને વૈચારિક આધાર પૂરો પાડ્યો. 1965માં ઇજિપ્તે ફરી મુસ્લિમ બ્રધરહુડ પર લાલ આંખ કરી અને 1965માં કુત્બને મૃત્યુની સજા આપી.
એ બાદ મુસ્લિમ બ્રધરહુડે લોકશાહી ઢબે ચૂંટણી લડવાનું નક્કી કર્યું. તેણે 1984માં વદ્ફ પાર્ટી સાથે ગઠબંધન કર્યું અને 1987માં સોશિયાલિસ્ટ લેબર પાર્ટી અને સોશિયાલિસ્ટ લિબરલ પાર્ટી સાથે ગઠબંધન સાધ્યું અને ઇજિપ્તનો મુખ્ય વિપક્ષ બની ગયો.
મુસ્લિમ બ્રધરહુડના છ સભ્યોને ફાંસી આપવામાં આવી હતી. 1980ના દાયકામાં ફરી એકવાર મુસ્લિમ બ્રધરહુડનો ઉદય થયો અને ઇસ્લામિક દેશોમાં ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ તીવ્ર બની. મુસ્લિમ બ્રધરહુડ હવે સમાજનું પુનર્ગઠન કરવાનો અને ઇસ્લામિક સિદ્ધાંતો અનુસાર સરકાર ચલાવવાનો નવો ઇરાદો ધરાવે છે. મુસ્લિમ બ્રધરહુડે સીરિયાના હમાહ શહેરમાં ક્રાંતિ શરૂ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, જેને સરકારે કચડી નાખ્યો હતો. માનવામાં આવે છે કે આમાં 25 હજારથી વધુ લોકોના મોત થયા છે. તે જ સમયે મુસ્લિમ બ્રધરહુડે ઇજિપ્ત અને જોર્ડનમાં પગ ફેલાવવાનું શરૂ કર્યું. ઇજિપ્તમાં પ્રતિબંધ હોવા છતાં, 2000ની ચૂંટણીમાં, મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સભ્યોએ અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડી અને 17 બેઠકો જીતી.
2005ની ચૂંટણીમાં મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સમર્થકોએ 88 બેઠકો જીતી હતી. આ પછી, તેમની સામે સરકારી પ્રતિબંધો વધુ કડક બન્યા. સપ્ટેમ્બર 2013 માં, કૈરોની અદાલતે ઔપચારિક રીતે મુસ્લિમ બ્રધરહુડ પર પ્રતિબંધને પુનઃસ્થાપિત કર્યો અને સંગઠનની પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો. તે વર્ષ પછી, મુસ્લિમ બ્રધરહુડને સત્તાવાર રીતે આતંકવાદી સંગઠન જાહેર કરવામાં આવ્યું. ઇજિપ્ત તે સમયે આવું કરનાર બીજો દેશ હતો. રાહુલ ગાંધી કહે છે કે આ બંને સંગઠનો લગભગ એક જ સમયે રચાયા હતા અને બંને વચ્ચે ઘણી સમાનતાઓ છે.
રાહુલ ગાંધીએ સોમવારે કહ્યું કે ભારતીય જનતા પાર્ટીને એવું માનવું ગમે છે કે તે ભારતમાં હંમેશા સત્તામાં રહેશે, પરંતુ એવું નથી. તેમણે કહ્યું કે કોંગ્રેસનો સમય પૂરો થઈ ગયો છે તે કહેવું હાસ્યાસ્પદ છે. સોમવારે સાંજે બ્રિટન પહોંચેલા રાહુલ ગાંધીએ પણ ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે રાજકીય સંવાદના બદલાતા સ્વભાવ પર ધ્યાન આપવામાં નિષ્ફળતા એ કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળની સંયુક્ત પ્રગતિશીલ ગઠબંધન સરકારની નિષ્ફળતાનું એક મુખ્ય કારણ છે. તેમણે કહ્યું, “જો તમે આઝાદીથી લઈને આજ સુધીનો સમય જુઓ, તો કોંગ્રેસ મોટાભાગે સત્તામાં હતી.” ગાંધીએ કહ્યું, “ભાજપ 10 વર્ષ સત્તામાં હતો તે પહેલાં અમે 10 વર્ષ સત્તામાં હતા. બીજેપીને એવું માનવું ગમે છે કે તે ભારતમાં સત્તામાં આવી છે અને હંમેશા રહેશે, જોકે એવું નથી. રાહુલ ગાંધીએ RSSને મુસ્લિમ બ્રધરહુડ પછી મોડલ બનાવેલી ગુપ્ત સોસાયટી ગણાવી હતી.
આ પણ વાંચો: Exclusive/ ભાજપ માટે ત્રિપુરા, નાગાલેન્ડ, મેઘાલય કેમ મહત્વપૂર્ણ?
આ પણ વાંચો: Italy/ દુનિયાભરનાં વાતાવરણમાં અસામાન્ય બદલાવ
આ પણ વાંચો: Illusion/ રંગોથી ભરેલી આ દુનિયા છે રંગહીન, રંગબેરંગી દેખાવું એ ભ્રમ છે
