અશ્લીલ સામગ્રીમાં બાળકોનો ઉપયોગ કરવો એ ગુનો અને ગંભીર ચિંતાનો વિષય

નવી દિલ્હી: સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે કહ્યું કે બાળક માટે અશ્લીલ સામગ્રી જોવી એ કદાચ ગુનો નથી, પરંતુ અશ્લીલ સામગ્રીમાં બાળકોનો ઉપયોગ ગંભીર ચિંતાનો વિષય છે. આ ગુનો હોઈ શકે છે. ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલાની બેન્ચે મદ્રાસ હાઈકોર્ટના નિર્ણયને પડકારતી એનજીઓ – જસ્ટ રાઈટ્સ ફોર ચિલ્ડ્રન એલાયન્સ ઓફ ફરીદાબાદ અને નવી દિલ્હી સ્થિત બચપન બચાવો આંદોલન પર પોતાનો ચુકાદો અનામત રાખતા આ અવલોકનો કર્યા હતા. આ સંસ્થાઓ બાળકોના કલ્યાણ માટે કામ કરે છે.

સુપ્રીમ કોર્ટની સ્પષ્ટતા
બેન્ચે કહ્યું કે બાળક માટે અશ્લીલ સામગ્રી જોવી એ ગુનો ન હોઈ શકે, પરંતુ અશ્લીલ સામગ્રીના ઉત્પાદનમાં બાળકોનો ઉપયોગ કરવો એ ગુનો હોઈ શકે છે અને તે ગંભીર ચિંતાનો વિષય છે. મદ્રાસ હાઈકોર્ટે ચુકાદો આપ્યો કે માત્ર ચાઈલ્ડ પોર્ન ડાઉનલોડ કરવું અને જોવું એ પ્રોટેક્શન ઓફ ચિલ્ડ્રન ફ્રોમ સેક્સ્યુઅલ ઓફેન્સ (POCSO) એક્ટ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી (IT) એક્ટ હેઠળ ગુનો નથી.

11 જાન્યુઆરીના રોજ, હાઈકોર્ટે 28 વર્ષીય વ્યક્તિ વિરુદ્ધ ફોજદારી કાર્યવાહીને પણ રદ કરી દીધી હતી, જેના પર તેના મોબાઈલ ફોન પર ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રી ડાઉનલોડ કરવાનો આરોપ હતો. બંને સંસ્થાઓ તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ એડવોકેટ એચએસ ફૂલકાએ હાઈકોર્ટના નિર્ણય સાથે અસંમતિ દર્શાવી હતી. POCSO એક્ટ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટની જોગવાઈઓ ટાંકવામાં આવી હતી.

હાઈકોર્ટે આરોપીઓને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા
ખંડપીઠે કહ્યું કે જો કોઈને ઈનબોક્સમાં આવી સામગ્રી મળે છે, તો સંબંધિત કાયદા હેઠળ તપાસ ટાળવા માટે તેને કાઢી નાખવી અથવા નાશ કરવી પડશે. કોર્ટે કહ્યું કે જો કોઈ વ્યક્તિ ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફિક સામગ્રીનો નાશ ન કરીને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજીની જોગવાઈઓનું ઉલ્લંઘન કરવાનું ચાલુ રાખે તો તે ગુનો છે. ખંડપીઠ ચાઈલ્ડ પોર્ન મટીરીયલ ડાઉનલોડ કરવાના આરોપી માટે હાજર રહેલા વકીલની દલીલોનો જવાબ આપી રહી હતી. કથિત ક્લિપ તેની પાસે 14 જૂન, 2019ના રોજ પહોંચી હતી. હાઈકોર્ટે આરોપીને નિર્દોષ જાહેર કર્યો હતો અને આરોપીના વકીલે કહ્યું હતું કે આ સામગ્રી તેના વોટ્સએપ પર આપોઆપ ડાઉનલોડ થઈ ગઈ હતી.

CJI નિર્ણય સુરક્ષિત
દરમિયાન, સર્વોચ્ચ અદાલતે બાળ અધિકાર સંસ્થા નેશનલ કમિશન ફોર પ્રોટેક્શન ઑફ ચાઇલ્ડ રાઇટ્સ (NCPCR) ને આ કેસમાં હસ્તક્ષેપ કરવા અને 22 એપ્રિલ સુધીમાં તેની લેખિત દલીલો દાખલ કરવાની મંજૂરી આપી હતી. સીજેઆઈએ કહ્યું કે દલીલો પૂર્ણ થઈ ગઈ છે અને ચુકાદો અનામત રાખવામાં આવ્યો છે. 11 માર્ચે, સુપ્રીમ કોર્ટે મદ્રાસ હાઈકોર્ટના નિર્ણયને ‘ભયાનક’ ગણાવ્યો હતો કે માત્ર ચાઈલ્ડ પોર્નોગ્રાફી ડાઉનલોડ કરવી અને જોવી એ પોક્સો એક્ટ અને આઈટી એક્ટ હેઠળ ગુનો નથી. હાઈકોર્ટના આ નિર્ણયને પડકારતી અરજીની સુનાવણી માટે કોર્ટે પણ સંમતિ દર્શાવી હતી.

મદ્રાસ હાઈકોર્ટ

મદ્રાસ હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે આજના બાળકો અશ્લીલ સામગ્રી જોવાની ગંભીર સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. સમાજે આવા બાળકોને સજા કરવાને બદલે શિક્ષિત કરવા માટે પૂરતી પરિપક્વતા દાખવવી જોઈએ. કોર્ટે 28 વર્ષીય એસ. હરીશ સામેની કાર્યવાહી પણ રદ કરવામાં આવી હતી, જેના પર તેના મોબાઈલ ફોન પર બાળ અશ્લીલ સામગ્રી ડાઉનલોડ કરવાનો આરોપ હતો. કોર્ટે કહ્યું હતું કે ઇન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ, 2000 આવી સામગ્રીને માત્ર જોવાનું અપરાધ નથી કરતું.