નવી દિલ્હી: વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા ધરાવતા દેશ ચીનમાં ઓલ ઇઝ નોટ વેલ. દેશનો રિયલ એસ્ટેટ ઇન્ડેક્સ સતત ઘટી રહ્યો છે અને 2009ના સ્તરે સરકી ગયો છે. ઓલ ટાઈમ હાઈથી 80 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. મંગળવારે દેશના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ અચાનક પહેલીવાર ચીનની સેન્ટ્રલ બેંક પહોંચ્યા. તેના થોડા સમય પછી, ચીને રાજકોષીય ખાધનો ગુણોત્તર 3.0% થી વધારીને 3.8% કર્યો. આ ઉપરાંત, દેશે એક ટ્રિલિયન યુઆન મૂલ્યના સાર્વભૌમ બોન્ડ્સ જારી કરવાની પણ મંજૂરી આપી હતી. ચીનની સરકારે રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટરને સંકટમાંથી ઉગારવા માટે અનેક પગલાં લીધા છે. પરંતુ ઘણા સંકેતો દર્શાવે છે કે ચીનમાં મંદીનું જોખમ સતત વધી રહ્યું છે.
આ કટોકટી થોડા વર્ષો પહેલા શરૂ થઈ હતી જ્યારે દેશની સૌથી મોટી રિયલ એસ્ટેટ કંપનીઓમાંની એક એવરગ્રાન્ડે ચૂકવણીમાં ડિફોલ્ટ કર્યું હતું. એવરગ્રાન્ડેએ વિશ્વની સૌથી વધુ દેવાથી ડૂબેલી રિયલ એસ્ટેટ કંપની છે. તેના પર $300 બિલિયનથી વધુનું દેવું છે. તેની અસર અન્ય રિયલ એસ્ટેટ કંપનીઓ પર પણ જોવા મળી હતી અને થોડા જ સમયમાં ચીનનું રિયલ એસ્ટેટ ક્ષેત્ર ઊંડા સંકટમાં સપડાયું હતું. છેલ્લા બે દાયકામાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાનો ઝડપથી વિકાસ થયો છે. રિયલ એસ્ટેટ સેક્ટર આમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. ચીનની અર્થવ્યવસ્થામાં આ ક્ષેત્રનો હિસ્સો લગભગ એક તૃતીયાંશ છે. આ જ કારણે રિયલ એસ્ટેટ કટોકટીના કારણે ચીનની આખી અર્થવ્યવસ્થા પડી ભાંગવાનો ભય છે.
અમેરિકા પછી ચીન વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. ચીન છેલ્લા બે દાયકાથી વિશ્વ વિકાસનું એન્જિન છે. દુનિયાની મોટી કંપનીઓ ચીનમાં સામાન બનાવી રહી છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક સમયથી ત્યાંથી ડરામણા સમાચાર આવી રહ્યા છે. દેશનું રિયલ એસ્ટેટ માર્કેટ ઊંડા સંકટમાં છે, નિકાસ ઘટી રહી છે, બેરોજગારી તેની ટોચ પર છે અને વિકાસ ધીમો પડી ગયો છે. અનિશ્ચિતતાના આ સમયમાં લોકો પોતાના ભવિષ્યને લઈને ચિંતિત છે અને પૈસા ખર્ચવાનું ટાળી રહ્યા છે. આ કારણે ઉપભોક્તા ખર્ચમાં ઘટાડો થયો છે. ઘણી વિદેશી કંપનીઓ ચીનથી પોતાની બેગ પેક કરી રહી છે. તે જ સમયે, અમેરિકા સાથે તણાવ સતત વધી રહ્યો છે.
સવાલ એ છે કે જો ચીનમાં મંદી આવશે તો વિશ્વ પર તેની શું અસર થશે? જો ચીનના લોકો તેમના ખર્ચમાં ઘટાડો કરશે તો વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાને પણ અસર થશે. દેખીતી રીતે આની અસર ચીનને સપ્લાય કરતી કંપનીઓ પર પડશે. એપલ, ફોક્સવેગન અને બરબેરી જેવી સેંકડો વૈશ્વિક કંપનીઓની આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત ચીનનું બજાર છે. જો ચીનના લોકો ઓછો ખર્ચ કરશે તો આ કંપનીઓને નુકસાન થશે. તેનાથી આ કંપનીઓના સપ્લાયર્સ અને કામદારોને અસર થશે.
આ પણ વાંચોઃ Tiger/ ચિત્તાની સંખ્યા વધારવામાં ‘વાઘ’ની સંખ્યા ઘટી!!
આ પણ વાંચોઃ India Growth/ ભારત ટૂંક સમયમાં વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનશે
આ પણ વાંચોઃ Basmati Rice/ બાસમતી ચોખા પર સરકારનો મોટો નિર્ણય, ખેડૂતોની વધશે આવક
