વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી (PM Modi in Gujarat) તેમના ગુજરાત પ્રવાસ પર છે. પ્રધાનમંત્રીએ આજે પંચમહાલ જિલ્લાના પાવાગઢ(pavagadh) ટેકરી પર પુનઃવિકાસિત કાલિકા માતા મંદિરની મુલાકાત લીધી હતી અને મંદિરનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ દરમિયાન તેમની સાથે રાજ્યના મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ(bhupendra patel) પણ હાજર રહ્યા હતા. આ પહેલા ગાંધીનગર પહોંચ્યા બાદ પીએમ મોદી તેમના માતા હીરાબેન મોદીને તેમના નિવાસસ્થાને મળ્યા હતા. હીરાબેન મોદી આજે તેમના જીવનના 100મા વર્ષમાં પ્રવેશી રહ્યા છે.
આ મંદિર અને તેના પરિસરનો પુનઃવિકાસ કરવામાં આવ્યો છે. આ પ્રસંગે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ધ્વજ ફરકાવ્યો હતો. પુનઃવિકાસ દરમિયાન, પહેલા પાવાગઢ ટેકરીની ટોચને પહોળી કરીને મોટા સંકુલનો પાયો નાખવામાં આવ્યો હતો, ત્યારબાદ સંકુલના પ્રથમ અને બીજા માળે આનુષંગિક સુવિધાઓ ઉભી કરવામાં આવી હતી. મૂળ ગર્ભગૃહને જાળવી રાખવામાં આવ્યું છે અને સમગ્ર મંદિરનું પુનઃનિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે. મુખ્ય મંદિર અને ખુલ્લા વિસ્તારને પહોળો કરવામાં આવ્યો છે. માતાજીના જૂના મંદિરમાં જ્યાં ‘શિખર’ સ્થાને દરગાહ હતી. દરગાહને સૌહાર્દપૂર્ણ બંદોબસ્તમાં સ્થાનાંતરિત કરવામાં આવી છે અને એક નવું ‘શિખર’ બનાવવામાં આવ્યું છે, જેના પર એક થાંભલા પર ધ્વજ લગાવવામાં આવ્યો છે. પીએમ મોદીએ આ ધ્વજ લહેરાવીને મંદિરનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
5 દાયકા પછી પાવાગઢ કાલી મંદિરની ટોચ પર ધ્વજ ફરકાવ્યો
પીએમ મોદીએ આ પ્રસંગે પોતાના સંબોધનમાં કહ્યું કે, ‘ક્યારે સપનું સંકલ્પ બની જાય છે અને જ્યારે સંકલ્પ સિદ્ધિના રૂપમાં આંખોની સામે હોય છે. તમે આની કલ્પના કરી શકો છો. આજની આ ક્ષણ મારા હૃદયને વિશેષ આનંદથી ભરી દે છે. કોઈ કલ્પના કરી શકે છે કે 5મી સદી પછી અને આઝાદીના 75 વર્ષ પછી મા કાલીના શિખર પર ધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યો ન હતો, આજે મા કાલીના શિખર પર ધ્વજ લહેરાવવામાં આવે છે. આ ક્ષણ આપણને પ્રેરણા અને ઉર્જા આપે છે અને આપણી મહાન સંસ્કૃતિ અને પરંપરા પ્રત્યે નિષ્ઠા સાથે જીવવાની પ્રેરણા આપે છે. આજે સદીઓ બાદ ફરી એકવાર પાવાગઢ મંદિરમાં મંદિરના શિખર પર ધ્વજ લહેરાવવામાં આવ્યો છે. આ શિખર ધ્વજ માત્ર આપણી શ્રદ્ધા અને આધ્યાત્મિકતાનું પ્રતીક નથી! આ શિખર ધ્વજ એ હકીકતનું પણ પ્રતીક છે કે સદીઓ બદલાય છે, યુગ બદલાય છે, પરંતુ આસ્થાનું શિખર શાશ્વત રહે છે.
આ દરમિયાન પીએમ મોદીએ કહ્યું કે જ્યારે સપનું સંકલ્પ બની જાય છે અને જ્યારે સંકલ્પ સિદ્ધિના રૂપમાં આંખોની સામે હોય છે. તમે આની કલ્પના કરી શકો છો. આજની ક્ષણ મારા હૃદયને વિશેષ આનંદથી ભરી દે છે, કોઈ કલ્પના કરી શકે છે કે 5 સદીઓ પછી અને આઝાદીના 75 વર્ષ પછી પણ મહાકાળી શિખર પર ધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યો ન હતો. આજે મા કાળીના શિખર પર ધ્વજ ફરકાવવામાં આવે છે. આ ક્ષણ આપણને પ્રેરણા અને ઉર્જા આપે છે અને આપણી મહાન સંસ્કૃતિ અને પરંપરા પ્રત્યે નિષ્ઠા સાથે જીવવાની પ્રેરણા આપે છે.
વડાપ્રધાન મોદીએ વધુમાં કહ્યું કે, આજે સદીઓ બાદ ફરી એકવાર પાવાગઢ મંદિરમાં મંદિરના શિખર પર ધ્વજ ફરકાવવામાં આવ્યો છે. આ શિખર ધ્વજ માત્ર આપણી શ્રદ્ધા અને આધ્યાત્મિકતાનું પ્રતીક નથી! આ શિખર ધ્વજ એ હકીકતનું પણ પ્રતીક છે કે સદીઓ બદલાય છે, યુગ બદલાય છે, પરંતુ આસ્થાનું શિખર શાશ્વત રહે છે. અયોધ્યામાં તમે જોયું છે કે ભવ્ય રામ મંદિર આકાર લઈ રહ્યું છે, પછી તે કાશીનું વિશ્વનાથ ધામ હોય કે મારા કેદાર બાબાનું ધામ. આજે ભારતનું આધ્યાત્મિક અને સાંસ્કૃતિક ગૌરવ પુનઃસ્થાપિત થઈ રહ્યું છે. આજે નવું ભારત તેની પ્રાચીન ઓળખ સાથે તેની આધુનિક આકાંક્ષાઓ સાથે જીવી રહ્યું છે, તેના પર ગર્વ અનુભવે છે.
પીએમ મોદીએ કહ્યું કે આજનો અવસર સબકા સાથ, સબકા વિકાસ, સબકા વિશ્વાસ અને સબકા પ્રયાસનું પણ પ્રતિક છે. અત્યારે મને મા કાલી મંદિરમાં ધ્વજ ફરકાવવાનો અને પ્રાર્થના કરવાનો પણ મોકો મળ્યો છે. મા કાલીના આશીર્વાદ લઈને, વિવેકાનંદજી ભગવાનની જનસેવામાં લીન થઈ ગયા. માતા, મને પણ આશીર્વાદ આપો કે વધુ ઉર્જા સાથે, વધુ ત્યાગ અને સમર્પણ સાથે, દેશની જનતાના સેવક બનીને તેમની સેવા કરતા રહો. મંદિરનું પુનઃનિર્માણ 2 તબક્કામાં કરવામાં આવ્યું છે. તેના પ્રથમ તબક્કાનું ઉદ્ઘાટન એપ્રિલ 2022માં વડાપ્રધાન દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. તે જ સમયે, આ કાર્યક્રમમાં બીજા તબક્કા હેઠળ ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવનાર જીર્ણોદ્ધારિત ભાગનો શિલાન્યાસ 2017માં વડાપ્રધાન દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં મંદિરના પાયાનું વિસ્તરણ અને ત્રણ લેવલ પર ‘કેમ્પસ’, સ્ટ્રીટ લાઇટ, સીસીટીવી સિસ્ટમ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
આજે મુલાકાત લેવી સરળ છે
પીએમે કહ્યું કે પંચમહાલના લોકોને મારી વિનંતી છે કે જે પણ શ્રદ્ધાળુઓ બહારથી અહીં દર્શન માટે આવે છે, તમારે તેમને તમારા રાજ્યના અન્ય પવિત્ર તીર્થસ્થાનો પર જવા માટે ચોક્કસ કહો. પહેલા પાવાગઢની યાત્રા એટલી મુશ્કેલ હતી કે લોકો કહેતા હતા કે જીવનમાં એકવાર માતાના દર્શન કરો. આજે અહીંની વધતી જતી સગવડોને કારણે મુશ્કેલ દર્શન સુલભ બની ગયા છે. માતાઓ, બહેનો, વડીલો, વિકલાંગ બાળકો, દરેક જણ માતાના ચરણોમાં આવી શકે છે અને તેમની ભક્તિ અને માતાના પ્રસાદનો સરળતાથી લાભ લઈ શકે છે.
એક તરફ શક્તિપીઠ, બીજી તરફ જૈન મંદિરનો વારસો
પીએમે કહ્યું કે પાવાગઢમાં આધ્યાત્મિકતા છે, ઈતિહાસ પણ છે, પ્રકૃતિ પણ છે, કલા અને સંસ્કૃતિ પણ છે. અહીં એક તરફ મા મહાકાળીની શક્તિપીઠ છે તો બીજી તરફ જૈન મંદિરનો વારસો પણ છે. એટલે કે પાવાગઢ એક રીતે ભારતની ઐતિહાસિક વિવિધતા સાથે સર્વધર્મ સમાનતાનું કેન્દ્ર રહ્યું છે.
ગુજરાતે દેશની આઝાદી અને વિકાસમાં ફાળો આપ્યો છે
PM એ કહ્યું કે ગુજરાતે ભારતની સ્વતંત્રતા અને તેના વિકાસમાં યોગદાન આપ્યું છે. આઝાદી સમયે આપણે ગુલામી અને અન્યાયથી પીડિત હતા, તેની સામે લડ્યા. ભારતની સાંસ્કૃતિક સ્વતંત્રતાનું નેતૃત્વ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું કારણ કે તેમણે સોમનાથ મંદિરનો પુનઃવિકાસ કર્યો હતો અને ભારતના વિકાસનો પાયો નાખ્યો હતો.
મંદિરની ટોચ બનાવવા માટે પીર સદનશાહ દરગાહ ખસેડવામાં આવી હતી
કાલિકા માતાનું મંદિર ગુજરાતના પંચમહાલ જિલ્લામાં પાવાગઢ ટેકરીની ટોચ પર બનેલું છે. આ મંદિર 11મી સદીમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. 15મી સદીમાં ચાંપાનેર પરના હુમલા દરમિયાન આક્રમણકારી સુલતાન મહમૂદ બેગડા દ્વારા આ મંદિરના શિલાને તોડી પાડવામાં આવ્યો હતો. આ સાથે ત્યાં પીર સદનશાહની દરગાહ પણ બનાવવામાં આવી હતી. મંદિરની ટોચ દરગાહ મેનેજમેન્ટના કબજામાં હોવાથી. એટલા માટે આટલા વર્ષો સુધી ત્યાં કોઈ શિખર કે સ્તંભ ઊભો કરી શકાયો ન હતો, જેથી મંદિરનો ધ્વજ લહેરાવી શકાય. ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવતું આ મંદિર ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતત્વ ઉદ્યાનનો એક ભાગ છે. યુનેસ્કોએ આ મંદિરને વિશ્વ ધરોહરની યાદીમાં સામેલ કર્યું છે. કાલિકા મંદિરના ટ્રસ્ટી અશોક પંડ્યાએ જણાવ્યું હતું કે દરગાહને મંદિરની ટોચ પરથી ખસેડવા માટે મુસ્લિમ પક્ષ સાથે અનેકવાર વાટાઘાટો કરવામાં આવી હતી. દરગાહ કમિટીના અધિકારીઓએ આ વિનંતી સ્વીકારી હતી. મંદિરનો ઉપરનો ભાગ ખાલી કરવામાં આવ્યો હતો, પીર સદનશાહની દરગાહને નજીકના સૌહાર્દપૂર્ણ વસાહતમાં ખસેડવામાં આવી હતી, જેનાથી મંદિરના ઝંડા ફરકાવવા માટે થાંભલાની સ્થાપનાનો માર્ગ મોકળો થયો હતો. પીએમ મોદીએ 500 વર્ષ બાદ કાલિકા મંદિરમાં શિખર ધ્વજ ફરકાવ્યો.
