એટીએમમાંથી ફાટેલી નોટો નીકળે તો બેંક તેને એક્સચેન્જ કરવાની ના પાડી શકે... જાણો આરબીઆઈના નિયમો

ઘણીવાર જ્યારે તમે એટીએમમાંથી પૈસા ઉપાડવા જાઓ છો અને ફાટેલી નોટો મળે છે ત્યારે તમે ચિંતિત થઈ જાવ છો અને વિચારવા લાગો છો કે હવે આ નાલાયક નોટો કોણ લેશે અને તેનું શું થશે? પરંતુ, ચિંતા કરવાની કોઈ વાત નથી, તે મોટી હોય કે નાની નોટ, તેને સરળતાથી બદલી શકાય છે અને નવી નોટ મેળવી શકાય છે.

ખાસ વાત એ છે કે બેંકો તમને આ નોટો બદલવાની ના પાડી શકે નહીં. ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ ફાટેલી નોટો બદલવા માટે નિયમો નક્કી કર્યા છે અને અત્યાર સુધી તે ટીવી જાહેરાતો અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા લોકોને જાગૃત કરી રહી છે. તેથી હવે ફાટેલી નોટો પેસ્ટ કરવા અને તેને ગુપ્ત રીતે ફરતી કરવાને બદલે, તમે તેને બદલી શકો છો અને RBIના નિયમો અનુસાર નવી નોટો મેળવી શકો છો.

ફાટેલી નોટો બદલવી ખૂબ જ સરળ છે

જો તમને બેડ લોન લેવાનો આ મુદ્દો આવે છે, તો ગભરાશો નહીં. તમે આ નોટોને સરળતાથી બદલી શકો છો. આરબીઆઈના નિયમો સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે જો એટીએમ કાર્ડ કપાયેલું બહાર આવે તો બેંક તેને બદલવાની ના પાડી શકે. નોટ બદલવા માટે બેંકોમાં જવાની પ્રક્રિયામાં લાંબો સમય લાગતો નથી પરંતુ મિનિટોમાં પૂર્ણ થઈ જાય છે. તેની પદ્ધતિ પણ ઘણી સરળ છે.

સૌથી પહેલા તમારે આ ફાટેલી નોટો જે એટીએમ મશીનમાંથી નીકળી છે તે સાથે બેંકમાં જવાનું છે. ત્યાં ગયા પછી, તમારે એક અરજી લખવાની રહેશે, જેમાં તમારે પૈસા ઉપાડવાની તારીખ, સમય અને તમે જે ATMમાંથી પૈસા ઉપાડ્યા છે તેનું નામ જણાવવાનું રહેશે. આ સાથે, ટીએમમાંથી જારી કરાયેલી સ્લિપની નકલ પણ જોડવાની રહેશે, જો સ્લિપ જારી કરવામાં આવી નથી, તો તમે મોબાઇલ પર પ્રાપ્ત ટ્રાન્ઝેક્શન વિગતો વિશે માહિતી આપી શકો છો.

જાહેરાતો દ્વારા પણ જાગૃતિ લાવવા

જેવી તમે બેંકને બધી વિગતો આપો છો, તમને તરત જ બદલામાં તે મૂલ્યની બીજી નોટ આપવામાં આવશે. એપ્રિલ 2017માં, આરબીઆઈએ તેની એક માર્ગદર્શિકામાં કહ્યું હતું કે બેંક ફાટેલી અથવા ગંદી નોટો બદલવાની ના પાડી શકે નહીં. તમામ બેંકો દરેક શાખામાં લોકોની ફાટેલી અને ગંદી નોટો બદલશે અને આ તમામ ગ્રાહકો સાથે કરવામાં આવશે.
આ સિવાય આરબીઆઈ પણ સમયાંતરે આ ફાટેલી નોટોને લઈને પરિપત્ર જારી કરતી રહે છે. વર્તમાન સમયની વાત કરીએ તો રિઝર્વ બેંક પણ ટીવી જાહેરાત અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા લોકોને આ અંગે જાગૃત કરી રહી છે.

ક્યાં અને કેવા પ્રકારની નોટો બદલાશે

આરબીઆઈના પરિપત્ર મુજબ, ફાટેલી નોટો આરબીઆઈ ઈસ્યુ ઓફિસ, તમામ જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અથવા ખાનગી ક્ષેત્રની ચેસ્ટ શાખાઓમાં બદલી શકાય છે. જો તમારી પાસે ફાટેલી કે સડેલી નોટો હોય અને તેની નંબર પેનલ સારી હોય તો 10 રૂપિયાથી વધુ કિંમતની નોટો બદલી શકાય છે. રિઝર્વ બેંકના નિયમો અનુસાર, વ્યક્તિ એક સમયે વધુમાં વધુ 20 નોટો બદલી શકે છે, આ નોટોની કુલ મહત્તમ કિંમત 5,000 રૂપિયાથી વધુ ન હોવી જોઈએ.

જો કે, કેટલીક પરિસ્થિતિઓમાં નોટો બદલી શકાતી નથી. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના નિયમો અનુસાર જો નોટો ખરાબ રીતે બળી ગઈ હોય અથવા ટુકડા થઈ ગઈ હોય તો તેને બદલી શકાતી નથી. આવી નોટો માત્ર RBIની ઈસ્યુ ઓફિસમાં જ જમા કરાવી શકાય છે. જ્યારે નિયમો અનુસાર, જો કોઈ બેંક તમારી ફાટેલી નોટો બદલવાની ના પાડે છે, તો તમે તેની ફરિયાદ સીધી સેન્ટ્રલ બેંકમાં કરી શકો છો.