શું ભાગેડુ નીરવ મોદી ભારત આવી શકશે? આ હજુ પણ એક પ્રશ્ન છે. લંડન હાઈકોર્ટે નીરવ મોદીના ભારત પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી દીધી છે. જો કે, તેના ભારત આવવાનો રસ્તો હજુ પણ સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ નથી. કારણ કે, તેની પાસે હજુ સુપ્રીમ કોર્ટ અને પછી માનવ અધિકાર કોર્ટમાં જવાનો રસ્તો છે. લંડનની વેસ્ટમિન્સ્ટર કોર્ટે ફેબ્રુઆરી 2021માં નીરવ મોદીના ભારત પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી હતી. તેણે આને હાઈકોર્ટમાં પડકાર્યો, જ્યાં તેની અપીલ ફગાવી દેવામાં આવી.
નીરવ મોદીએ તેના મામા મેહુલ ચોક્સી સાથે મળીને પંજાબ નેશનલ બેંક (PNB) સાથે 14,500 કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડી કરી છે. એકલા મોદી પર 6,805 કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડીનો આરોપ છે. PNB કૌભાંડ પ્રકાશમાં આવે તે પહેલા જ નીરવ મોદી જાન્યુઆરી 2018માં ભારતથી ભાગી ગયો હતો.
જો કે નીરવ મોદીએ ભારત આવવાનું ટાળવા માટે ઘણી દલીલો પણ કરી હતી. તેના વકીલોએ કહ્યું કે તે માનસિક બીમારીથી પીડિત છે અને જ્યારે તે ભારત આવશે ત્યારે આત્મહત્યાનો ભય પણ છે. પરંતુ, હાઈકોર્ટે કહ્યું કે નિષ્ણાતનો મત છે કે નીરવ મોદીને ન તો કોઈ માનસિક બીમારી છે કે તેણે આત્મહત્યા કરવાનો કે પોતાને નુકસાન પહોંચાડવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી.
હાઈકોર્ટે કહ્યું કે પ્રત્યાર્પણ પછી નીરવ મોદીને મુંબઈની આર્થર રોડ જેલની બેરેક નંબર-12માં રાખવામાં આવશે, જે સંપૂર્ણ રીતે સુરક્ષિત છે અને ત્યાં સતત દેખરેખ પણ રાખવામાં આવશે, જેથી તેના આત્મહત્યાના પ્રયાસનું જોખમ પણ ઘટી જાય.
આર્થર રોડ જેલ કેટલી ખાસ છે?
આર્થર રોડ જેલ 1925માં અંગ્રેજો દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. જેલનું નામ સર જ્યોર્જ આર્થરના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે, જેઓ 1842 થી 1846 દરમિયાન બોમ્બે (હવે મુંબઈ)ના ગવર્નર હતા.
1970માં આ રોડનું નામ બદલીને સાને ગુરુજી માર્ગ કરવામાં આવ્યું હતું. 1994માં જેલનું નામ પણ બદલીને મુંબઈ સેન્ટ્રલ જેલ કરવામાં આવ્યું હતું. હજુ પણ તે આર્થર રોડ જેલ તરીકે ઓળખાય છે.
આર્થર રોડ જેલ 2.83 એકરમાં ફેલાયેલી છે. તે એક સમયે 800 કેદીઓને સમાવી શકે છે. પરંતુ ક્યારેક કેદીઓની સંખ્યા બે થી ત્રણ હજાર સુધી પણ પહોંચી જાય છે.
આ જેલમાં આતંકવાદી અજમલ કસાબ, અંડરવર્લ્ડ ડોન અબુ સાલેમ, 2008ના મુંબઈ હુમલાના દોષિત છોટા રાજન સહિત ઘણા હાઈપ્રોફાઈલ કેદીઓ રહે છે.
સરકારે લંડનમાં કોર્ટને કહ્યું હતું કે જો વિજય માલ્યાને ભારત લાવવામાં આવશે તો તેને પણ બેરેક નંબર-12માં રાખવામાં આવશે. માલ્યા પર 9 હજાર કરોડ રૂપિયાની છેતરપિંડીનો આરોપ છે.
નીરવ મોદી ક્યાં રહેશે, ત્યાં શું હશે ખાસ?
મહારાષ્ટ્ર જેલ વિભાગે 2019માં વેસ્ટમિન્સ્ટર કોર્ટમાં બેરેક નંબર-12 વિશે માહિતી આપી હતી. કોર્ટે આ બેરેકનો વીડિયો પણ જોયો હતો અને ત્યારબાદ જ નીરવ મોદીના પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી હતી.
તે સમયે જેલ અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે મોદીને જે સેલમાં બેરેક નંબર-12માં રાખવામાં આવશે તે ઉચ્ચ સુરક્ષાની રહેશે. આ સેલમાં ત્રણથી વધુ કેદીઓ રહેશે નહીં.
બેરેક નંબર-12માં જે રૂમમાં નીરવ મોદીને રાખવામાં આવશે તે 20 ફૂટ લાંબો અને 15 ફૂટ પહોળો હશે. જેમાં મોદી માટે ત્રણ ચોરસ મીટરની વ્યક્તિગત જગ્યા હશે.
આ રૂમમાં ત્રણ પંખા, 6 ટ્યુબ લાઇટ અને બે બારીઓ છે. જેલ વિભાગે દાવો કર્યો હતો કે બેરેકની બહાર ભારે સુરક્ષા હશે અને અહીં ક્યારેય ત્રાસ કે ગેરવર્તણૂકની કોઈ ઘટના બની નથી.
નીરવ મોદીને શું મળશે સુવિધાઓ?
અન્ય કેદીઓની જેમ મોદીને પણ મેટ, ઓશીકું, ચાદર અને ધાબળો આપવામાં આવશે. તેને દરરોજ પીવાનું શુદ્ધ પાણી, ચોવીસ કલાક મેડિકલ સુવિધા, શૌચાલય અને કપડાં ધોવાની સુવિધા પણ મળશે.
જેલ વિભાગે ખાતરી આપી છે કે આ સેલમાં પૂરતી લાઇટિંગ અને વેન્ટિલેશનની સુવિધા હશે. મોદીને તેમનો સામાન રાખવા માટે એક કબાટ પણ આપવામાં આવશે.
મોદીને દરરોજ કસરત કે અન્ય કોઈ કામ માટે સેલની બહાર આવવાની પણ છૂટ આપવામાં આવશે. જો કે, તે દિવસમાં એક કલાકથી વધુ સમય બહાર રહી શકશે નહીં.
પણ તે ક્યારે આવશે?
પીએનબી કૌભાંડ પ્રકાશમાં આવે તે પહેલા જ મોદી ભારતથી ભાગી ગયો હતો. તે 1 જાન્યુઆરી 2018ના રોજ ભાગી ગયો હતો. તેની સામે 29 જાન્યુઆરી 2018ના રોજ રેડ નોટિસ જારી કરવામાં આવી હતી.
સીબીઆઈએ તેને ભારત લાવવા માટે પહેલીવાર ઓગસ્ટ 2018માં યુકેમાં પ્રત્યાર્પણ અરજી દાખલ કરી હતી. નીરવ મોદીની માર્ચ 2019માં લંડન પોલીસે ધરપકડ કરી હતી.
ફેબ્રુઆરી 2021માં વેસ્ટમિન્સ્ટર કોર્ટે તેના ભારતમાં પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી હતી. મે 2021માં તેણે તેને લંડન હાઈકોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. બુધવારે હાઈકોર્ટે પણ તેની અપીલ ફગાવી દીધી હતી.
પરંતુ નીરવ મોદી પાસે હજુ બે રસ્તા બાકી છે. હવે તે તેને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારી શકે છે. જો ત્યાંથી પણ અપીલ નકારી કાઢવામાં આવે તો યુરોપિયન હ્યુમન રાઈટ્સ કોર્ટમાં પણ અરજી થઈ શકે છે. આ બધાને વર્ષો લાગી શકે છે.
ભારત અને બ્રિટન વચ્ચે 22 સપ્ટેમ્બર 1992ના રોજ પ્રત્યાર્પણ સંધિ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. પરંતુ પ્રથમ આરોપીને બ્રિટનથી ભારત લાવવામાં 24 વર્ષ લાગ્યા.
હત્યાના આરોપી સમીરભાઈ વિનુભાઈ પટેલને 19 ઓક્ટોબર 2016ના રોજ ભારત પ્રત્યાર્પણ કરવામાં આવ્યો હતો. જે બાદ સંજીવ કુમાર ચાવલાને ફેબ્રુઆરી 2020માં ભારત લાવવામાં આવ્યો હતો. મેચ ફિક્સિંગ કેસમાં સંજીવ કુમારની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
આ પણ વાંચો:ભાજપે પૂર્વ IPS પીસી બરંડાને ભિલોડાથી ટિકિટ ફાળવી
આ પણ વાંચો:ભાજપે જાહેર કરાયેલા 160 ઉમેદવારોમાંથી 38 સીટિંગ ધારાસભ્યોની ટિકિટ
