ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો લાંબા સમયથી અસ્વસ્થ છે. ગાલવાન ઘાટી સંઘર્ષ બાદ તે વધુ તંગ બની ગયું છે. બંને દેશો વચ્ચે કમાન્ડર સ્તરે વાતચીતના અનેક રાઉન્ડ થયા છે. આમ છતાં કોઈ ઉકેલ આવ્યો નથી. આ બધાની વચ્ચે વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે બુધવારે કહ્યું કે ચીન સાથેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં સામાન્યતા સૈનિકોની પરંપરાગત તૈનાતીથી જ પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. તેને હાલમાં બીજિંગ સાથે કોઈપણ પ્રકારની વાતચીતને નકારી કાઢી છે.
મલેશિયાની રાજધાનીમાં ભારતીય પ્રવાસીઓ સાથેની વાતચીત દરમિયાન ચીન સાથે ભારતના સંબંધોની વર્તમાન સ્થિતિ અંગેના પ્રશ્નના જવાબમાં જયશંકરે કહ્યું હતું કે, “ભારતીયો પ્રત્યે મારી પ્રથમ ફરજ સરહદની રક્ષા કરવી છે અને હું આ બાબતે ક્યારેય સમાધાન કરીશ નહીં.” . પડોશીઓ સાથે સારા સંબંધો કોને ન જોઈએ? પરંતુ દરેક સંબંધ કોઈને કોઈ આધાર પર સ્થાપિત કરવો જ જોઇએ.
જયશંકરે કહ્યું, “અમે હજી પણ ચીન સાથે વાતચીત કરી રહ્યા છીએ. હું મારા સમકક્ષ સાથે વાત કરું છું. અમે સમયાંતરે મળતા રહીએ છીએ. અમારા લશ્કરી કમાન્ડરો એકબીજા સાથે વાત કરે છે. પરંતુ અમારી સ્થિતિ ખૂબ જ સ્પષ્ટ છે કે અમારી વચ્ચે સમજૂતી થઈ હતી. વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) છે. તે લાઇનમાં સૈનિકો ન લાવવાની અમારી પરંપરા છે. અમારા બંને સૈન્ય થાણા થોડા અંતરે આવેલા છે, જે અમારા જમાવટનું પરંપરાગત સ્થળ છે. અને અમે તે સામાન્યતા ઇચ્છીએ છીએ.
તેમને કહ્યું કે સરહદ પર સેનાની તૈનાતીના સંદર્ભમાં સામાન્ય સ્થિતિ ચીન સાથેના સંબંધોને આગળ વધારવાનો આધાર બનશે. તેમને કહ્યું કે ચીનના મામલામાં બંને પક્ષો વચ્ચે સરહદ વિવાદ હોવા સહિત અનેક કારણોસર સંબંધો મુશ્કેલ બન્યા છે.
જયશંકરે કહ્યું, “પરંતુ ઘણા વર્ષોથી સરહદ વિવાદ હોવા છતાં, અમે વાસ્તવમાં મહત્વપૂર્ણ સંબંધો બનાવ્યા કારણ કે અમે સંમત થયા હતા કે જ્યારે અમે સરહદ વિવાદ પર વાટાઘાટો કરીશું, ત્યારે અમે બંને સંમત થઈશું કે અમે સરહદ પર સૈનિકો તૈનાત કરીશું નહીં. અને હિંસા અને લોહીલુહાણ હોય તેવી પરિસ્થિતિ આપણી પાસે ક્યારેય નહીં આવે.
તેમને કહ્યું કે આ સર્વસંમતિ 1980 ના દાયકાના અંતમાં શરૂ થઈ હતી અને તે ઘણા કરારોમાં પ્રતિબિંબિત થાય છે. “હવે કમનસીબે, 2020 માં સરહદ કરાર તૂટી ગયા હતા, જેના કારણો હજુ પણ અમને સ્પષ્ટ નથી,” તેમણે કહ્યું. “હકીકતમાં, સરહદ પર હિંસા અને રક્તપાત હતો.”
આ પણ વાંચો:આરોઠે પિતા – પુત્રના છેતરપિંડી કેસમાં SOG નો નવો ખુલાસો, સ્વામિનારાયણ મંદિરના કર્યા હતા….
આ પણ વાંચો:એવું તો શું થયું કે, ગુજરાત હાઈકોર્ટે રેલવેને લગાવી ફટકાર, કહ્યું- સહન નહીં કરી શકીએ…
