લોકસભામાં આજે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા, રાહુલ ગાંધી લેશે ભાગ

નવી દિલ્હીઃ લોકસભામાં સરકાર વિરુદ્ધ વિપક્ષ દ્વારા લાવવામાં Parliament-Rahul આવેલા અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર આજથી ચર્ચા શરૂ થશે. ગયા અઠવાડિયે લોકસભા સ્પીકર ઓમ બિરલાએ તેનો સ્વીકાર કર્યો હતો. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 10 ઓગસ્ટે ચર્ચાનો જવાબ આપી શકે છે. આ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ ગૃહમાં કોંગ્રેસના ઉપનેતા ગૌરવ ગોગોઈ દ્વારા લાવવામાં આવ્યો હતો. કોંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી લોકસભાની સદસ્યતા પુનઃસ્થાપિત થયા બાદ મંગળવારે ગૃહમાં અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર ચર્ચામાં ભાગ લેવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. તે વિરોધ પક્ષમાંથી ચર્ચા શરૂ કરી શકે છે. આવો, અહીં જાણીએ શું છે અવિશ્વાસની દરખાસ્ત અને મોદી સરકાર વિરુદ્ધ લાવવામાં આવેલા આ પ્રસ્તાવનો અર્થ શું છે?

અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ શું છે?

ભારત જેવી લોકશાહીમાં, સરકાર ત્યારે જ સત્તામાં Parliament-Rahul રહી શકે છે જો તે સંસદના નીચલા ગૃહ લોકસભામાં તેની બહુમતી સાબિત કરી શકે. અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ એ બંધારણ વતી સરકારની બહુમતીનું પરીક્ષણ કરવાની પદ્ધતિ છે. બંધારણની કલમ 75(3) જણાવે છે કે મંત્રી પરિષદ લોકસભાને સામૂહિક રીતે જવાબદાર છે. સાંસદોની સામૂહિક જવાબદારી ચકાસવા માટે, લોકસભા અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપે છે, જેને અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. નીચલા ગૃહમાંથી કોઈપણ સાંસદ કે જેને 50 સાથીદારોનું સમર્થન હોય તે કોઈપણ સમયે મંત્રી પરિષદ સામે અવિશ્વાસનો પ્રસ્તાવ લાવી શકે છે. તે લોકસભામાં કાર્યપ્રણાલી અને કારોબારના નિયમોના નિયમ 198 હેઠળ નિર્દિષ્ટ છે.

અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ સાથે સંબંધિત 10 મુદ્દા

26 જુલાઈના રોજ, લોકસભાએ ભાજપની આગેવાની Parliament-Rahul હેઠળની સરકાર સામે વિરોધ પક્ષો દ્વારા લાવવામાં આવેલ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવને સ્વીકારી લીધો.
અવિશ્વાસની દરખાસ્તના નિયમો મુજબ, દરખાસ્તનું સમર્થન કરતા સાંસદો સરકારની ખામીઓને પ્રકાશિત કરે છે. ટ્રેઝરી બેન્ચના મુદ્દાઓ પર પ્રતિક્રિયા આપીને વિપક્ષને જવાબ આપે છે.
ચર્ચાના અંતે, લોકસભાના સભ્યો વચ્ચે પ્રસ્તાવ પર મતદાન કરવામાં આવે છે. જો પ્રસ્તાવ પસાર થાય તો સરકારે ઓફિસ ખાલી કરવી પડશે. જો કે, મોદી સરકાર સામેના અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવમાં વિપક્ષ પાસે સરકારને પછાડવા માટે જરૂરી સંખ્યા નથી.
કોંગ્રેસના નેતાઓ શશિ થરૂર અને ગૌરવ ગોગોઈ Parliament-Rahul પહેલાથી જ સ્વીકારી ચુક્યા છે કે વિપક્ષ પાસે ઠરાવ પસાર કરવા માટે સંખ્યા નથી. પરંતુ, આ ઠરાવનો ઉપયોગ વિપક્ષ સરકારને મણિપુરની સ્થિતિ અંગે જવાબ આપવા દબાણ કરવા માટે કરી શકે છે.
સંખ્યાની દ્રષ્ટિએ એનડીએ સરકાર પાસે 331 સભ્યો છે. એકલા ભાજપ પાસે 303 સાંસદ છે. સંસદમાં બહુમતીનો આંકડો 272 છે. બીજી તરફ I.N.D.I.A. બ્લોકમાં 144 સાંસદ છે.
BRS, YSRCP અને BJD જેવા ‘તટસ્થ’ પક્ષો છે, જેમની સામૂહિક સંખ્યા 70 છે.
ભૂતકાળમાં લોકસભામાં 27 અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ આવ્યા છે. પરંતુ, હજુ સુધી કોઈને સફળતા મળી નથી.
જો કે, 1979માં મોરારજી દેસાઈ સરકાર સામે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવામાં આવ્યો, જેના કારણે તેમણે રાજીનામું આપવું પડ્યું. તે બીજી બાબત છે કે ચર્ચા અનિર્ણિત હતી અને કોઈ મત લેવામાં આવ્યો ન હતો.
અત્યાર સુધીમાં ત્રણ વખત સત્તાધારી સરકાર વિશ્વાસ મતમાં પોતાની બહુમતી સાબિત કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. આ સરકારો ત્યારે પડી જ્યારે સત્રમાં ચર્ચા બાદ વિશ્વાસનો મત લેવામાં આવ્યો. આમાં, 1990 માં વી.પી. સિંહ સરકાર, 1997માં એચ.ડી. 1999માં દેવેગૌડા સરકાર અને અટલ બિહારી વાજપેયી સરકાર બહુમતી પુરવાર કરવામાં નિષ્ફળ રહી હતી.
મંગળવારથી વિપક્ષી ગઠબંધન I.N.D.I.A.થી લોકસભામાં સરકાર વિરુદ્ધ લાવવામાં આવેલા વિપક્ષના અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ પર ચર્ચા પહેલા રાહુલ ગાંધીની સદસ્યતા પુનઃસ્થાપિત કરવી ઇન્ડિયાનું મનોબળ વધારશે. આ ઉપરાંત એવી પણ શક્યતા છે કે તેઓ વિપક્ષ તરફથી ચર્ચા શરૂ કરી શકે છે.