નવી દિલ્હીઃ આ અઠવાડિયે સુપ્રીમ કોર્ટે ચૂંટણી પ્રક્રિયાને લગતો મહત્વનો નિર્ણય આપ્યો છે. કોર્ટે અરુણાચલ પ્રદેશના તેજુથી અપક્ષ ધારાસભ્ય કરીખો ચૂંટણીને યથાવત રાખી છે. આ રીતે, સુપ્રીમ કોર્ટે ગુવાહાટી હાઈકોર્ટના જુલાઈ 2023ના નિર્ણયને રદ કર્યો.
હાઈકોર્ટનો નિર્ણય એ હકીકત પર આધારિત હતો કે તારીખોએ તેમના નામાંકન પત્રોમાં ઉલ્લેખ કર્યો ન હતો કે તેમની પાસે ત્રણ વાહનો છે. હાઈકોર્ટના નિર્ણયને રદ કરતી વખતે સુપ્રીમ કોર્ટે ત્રણ મહત્વપૂર્ણ ટિપ્પણીઓ કરી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે ચૂંટણી લડતા ઉમેદવારને પણ ‘ગોપનીયતાનો અધિકાર’ છે. SCએ કહ્યું કે તે સંમત નથી કે ઉમેદવારે જીવનને ખુલ્લી કિતાબની જેમ મતદારો સમક્ષ રજૂ કરી દેવું જોઈએ.
કોર્ટે કહ્યું કે ઉમેદવાર માટે દરેક સંપત્તિ જાહેર કરવી જરૂરી નથી. મતદારને ઉમેદવાર વિશે બધું જાણવાનો ‘સંપૂર્ણ અધિકાર’ નથી. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે ધારાસભ્યએ જે જાહેર કર્યું નથી તે તેમની 8.4 કરોડ રૂપિયાની જાહેર કરેલી સંપત્તિની તુલનામાં ‘નજીવી’ છે. SC અનુસાર, દરેક નોન-ડિક્લોઝર એ મોટી ભૂલ નથી. લોકસભા ચૂંટણી 2024 વચ્ચે સુપ્રીમ કોર્ટનો આ નિર્ણય મહત્વપૂર્ણ છે. આગળ જાણો SCના આ નિર્ણયની ત્રણ મહત્વની બાબતો.
‘નેતાઓને પણ ગોપનીયતાનો અધિકાર છે’
સુપ્રીમ કોર્ટના તાજેતરના નિર્ણયથી નેતાઓએ રાહતનો શ્વાસ લીધો હશે. સોશિયલ મીડિયાના યુગમાં નેતાઓની સાથે તેમના પરિવારજનો પણ જીવાતની જેમ કચડાઈ જાય છે. જ્યારે કોઈ ખલેલ હોય ત્યારે પરિવારના સભ્યોની અંગત માહિતી પબ્લિક ડોમેનમાં આવે છે. જો કોઈ મસાલો મળે તો મીડિયાથી લઈને રાજનેતાઓ સુધી દરેક તેની ચર્ચા ખૂબ જ ઉત્સાહથી કરે છે. છૂટાછેડાથી લઈને જાતીય પસંદ-નાપસંદ સુધીના અત્યંત અંગત વિષયો પણ લોકો સુધી પહોંચે છે.
તેના પર ટિપ્પણી કરતા સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે પ્રાઈવસીનો અધિકાર નેતાઓને પણ છે. SC એ કહ્યું કે ‘ગોપનીયતાનો અધિકાર’ એવી બાબતોમાં જાળવી રાખવામાં આવશે જે મતદાતા માટે ચિંતાજનક નથી અથવા જાહેર ઓફિસ માટે ઉમેદવારી માટે અપ્રસ્તુત છે.
‘ઉમેદવારને જાણવાનો મતદારનો અધિકાર મર્યાદિત છે’
ચૂંટણી પહેલા દરેક ઉમેદવાર પોતાની મિલકત અને કેસની વિગતો જનતા સમક્ષ મૂકશે. લોકશાહી પ્રક્રિયામાં સુધારો કરવાના આશયથી આ નિયમ લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટને એવું નથી લાગતું કે ‘મતદારોની ચકાસણી માટે ઉમેદવારે પોતાના જીવનને ખુલ્લી કિતાબની જેમ રજૂ કરી દેવું પડે’. કોર્ટે કહ્યું હતું કે ‘ઉમેદવારની માલિકીની તમામ સંપત્તિનો ખુલાસો ન કરવો એ એક ખામી નથી, જે એક મુખ્ય પાત્ર ખામી છે.’
કરીખો ક્રિ કેસમાં, SCએ કહ્યું છે કે ઉમેદવાર વિશે જાણવાનો મતદારનો અધિકાર ‘સંપૂર્ણ’ નથી. મતલબ કે મતદારને નેતા વિશે બધું જાણવાનો અધિકાર નથી. કોર્ટે કહ્યું કે નેતાઓની તપાસ મહત્વની છે પરંતુ માહિતી માત્ર પબ્લિક ઓફિસ અને અંગત વર્તન સુધી મર્યાદિત હોવી જોઈએ.
આ પણ વાંચો:સોનગઢ નજીક ઝાડ સાથે કાર અથડાતા અકસ્માત, બાળકી સહિત ત્રણ લોકોના મોત
આ પણ વાંચોઃ Weather News/ગુજરાતમાં માવઠું, જાણો ક્યારે કમોસમી વરસાદ પડશે
આ પણ વાંચોઃ Board result/બોર્ડની પરીક્ષાનું પરિણામ વહેલા જાહેર થાય તેવી સંભાવના
આ પણ વાંચોઃ Social Problem/સેશન્સ કોર્ટનો અનોખો આદેશઃ માતા બાળકોને ઓનલાઇન જ મળી શકશે
