ECI જણાવે 48 કલાકની અંદર કુલ મતદાનની માહિતી વેબસાઇટ પર કેમ મૂકી:સુપ્રીમ કોર્ટ

સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે ભારતના ચૂંટણી પંચ (ECI) ને મતદાનના 48 કલાકની અંદર લોકસભા ચૂંટણી 2024 માં થયેલા મતોની સંખ્યા સહિત તમામ મતદાન મથકોમાં મતદાર મતદાનના અંતિમ પ્રમાણિત ડેટાને જાહેર કરવાની માંગ કરતી અરજીનો જવાબ આપવા જણાવ્યું હતું. ચીફ જસ્ટિસ ઑફ ઈન્ડિયા (CJI) ડીવાય ચંદ્રચુડ અને જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને મનોજ મિશ્રાની બેન્ચે ECIના વકીલ અમિત શર્માને પૂછ્યું કે, તેની વેબસાઈટ પર મતદાતાના મતદાનની વિગતો મૂકવામાં શું મુશ્કેલી હતી.

“શ્રીમાન શર્મા, તેને વેબસાઈટ પર મુકવામાં શું મુશ્કેલી છે,” CJI ચંદ્રચુડે પૂછ્યું.”તે સમય લે છે. અમારે ઘણો ડેટા ભેગો કરવો પડશે,” ECI વકીલે કહ્યું.”પરંતુ દરેક મતદાન અધિકારી સાંજ સુધીમાં એપ્લિકેશન પર ડેટા સબમિટ કરે છે? તેથી રિટર્નિંગ ઓફિસર પાસે દિવસના અંત સુધીમાં સંપૂર્ણ મતવિસ્તારનો ડેટા હોય છે,” બેન્ચે પૂછ્યું.

“તાત્કાલિક નહીં,” ECI વકીલે જવાબ આપ્યો.

“ઠીક છે, બીજા દિવસે,” CJI એ જવાબ આપ્યો.

આખરે કોર્ટે ECIને એક સપ્તાહની અંદર તેનો જવાબ દાખલ કરવા માટે નિર્દેશ આપ્યો અને કેસને આગામી 24 મેના રોજ વિચારણા માટે મુક્યો.મતદાનના દિવસે જાહેર કરાયેલા પ્રારંભિક અંદાજની સરખામણીમાં ચાલી રહેલી લોકસભા ચૂંટણીના પ્રથમ બે તબક્કા માટે ECI દ્વારા જાહેર કરાયેલા અંતિમ મતદાર મતદાનમાં નોંધપાત્ર વધારાને લગતા તાજેતરના વિવાદના પ્રકાશમાં અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી.

એપ્લિકેશનમાં હાઇલાઇટ કરવામાં આવી હતી કે 30 એપ્રિલના રોજ પ્રકાશિત થયેલ ડેટા મતદાનના દિવસે ECI દ્વારા જાહેર કરાયેલ પ્રારંભિક ટકાવારીની તુલનામાં અંતિમ મતદારોના મતદાનમાં તીવ્ર વધારો (about 5-6%)દર્શાવે છે.

આની સાથે મતદારના મતદાનની જાહેરાત કરવામાં વિલંબને કારણે મતદારો અને રાજકીય પક્ષોમાં આવા ડેટાની સાચીતા અંગે ચિંતા વધી છે.

એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (ADR) દ્વારા ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન્સ (EVM) દ્વારા પડેલા મતો સાથે મતદાર-વેરિફાઇબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેઇલ (VVPAT) સ્લિપની ગણતરી કરવાની તેની અરજીના ભાગરૂપે અરજી ખસેડવામાં આવી હતી જેથી નાગરિકો પુષ્ટિ કરી શકે કે તેમનો મત છે. ‘રેકોર્ડેડ તરીકે ગણવામાં આવે છે’ અને ‘કાસ્ટ તરીકે રેકોર્ડ કરવામાં આવે છે’.

મુખ્ય અરજી સુપ્રીમ કોર્ટે 26 એપ્રિલે ફગાવી દીધી હતી.

જો કે, નવી એપ્લિકેશને ECI ને તેની વેબસાઈટ પર ફોર્મ 17C ભાગ-1 ની સ્કેન કરેલી, સુવાચ્ય નકલો અપલોડ કરવા માટે નિર્દેશો માંગ્યા છે.ચાલુ 2024ની ચૂંટણીમાં મતદાનના દરેક તબક્કા પછી ડેટા અપલોડ કરવો જોઈએ અને મતદાર મતદાનના મતદારક્ષેત્ર અને મતદાન મથક મુજબના આંકડા ચોક્કસ સંખ્યામાં અને ટકાવારીના સ્વરૂપમાં આપવા જોઈએ, અરજીમાં જણાવાયું છે.

વધુમાં, ADR એ ફોર્મ 17C ના ભાગ-II નો ખુલાસો માંગ્યો હતો જેમાં પરિણામોના સંકલન પછી મતગણતરીનું ઉમેદવાર મુજબનું પરિણામ છે.ADR એ આરોપ લગાવ્યો હતો કે સચોટ અને નિર્વિવાદ ડેટાના આધારે ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM) દ્વારા ચૂંટણી પરિણામો જાહેર કરવામાં ECI તરફથી ફરજમાં બેદરકારી આવી છે.

આ વિવાદને મજબૂત કરવા માટે, ADR એ રજૂઆત કરી હતી કે અત્યાર સુધી, ECI દ્વારા 30 એપ્રિલના રોજ પ્રકાશિત કરવામાં આવેલ મતદાર મતદાનનો ડેટા પ્રથમ તબક્કાના 11 દિવસ પછી અને બીજા તબક્કા માટે 4 દિવસ પછી હતો.વિલંબ, ઉચ્ચ પુનરાવર્તન દર અને સંપૂર્ણ સંખ્યામાં અલગ-અલગ મતવિસ્તાર અને મતદાન મથકના આંકડાઓની ગેરહાજરી સાથે, આ ડેટાની સાચીતા અંગે ચિંતા અને જાહેર શંકા ઊભી કરી છે, અરજીમાં જણાવાયું છે.

એડીઆરની દલીલ હતી કે આ ઘટનાક્રમોને ધ્યાનમાં રાખીને મતદાન બંધ થયાના 48 કલાકની અંદર ECIને ડેટા જાહેર કરવાનો નિર્દેશ આપવો જરૂરી છે, જેથી મતદારોનો વિશ્વાસ વધુ ન ડગે.આજે સુનાવણી દરમિયાન, એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણ, એડીઆર માટે હાજર હતા, તેમણે કહ્યું કે ECI એ મતદાનની સંપૂર્ણ સંખ્યા જાહેર કરવી આવશ્યક છે.ECIના વકીલ અમિત શર્માએ અરજીનો વિરોધ કર્યો હતો અને ADRના સ્થાન પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા હતા.અમે બધું પારદર્શક રીતે કરીએ છીએ. અરજદાર કેવી રીતે નારાજ છે, ઉમેદવાર નહીં,” શર્માએ માંગણી કરી.

“નાગરિકો નારાજ છે,” ભૂષણે કહ્યું.

ECI માટે હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ મનિન્દર સિંઘે પણ જણાવ્યું હતું કે અરજીમાંના આરોપો તદ્દન ખોટા છે અને ન્યાયમૂર્તિ સંજીવ ખન્ના અને દીપાંકર દત્તાની બીજી બેન્ચે તાજેતરના ચુકાદામાં ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનો (EVM) સંબંધિત તમામ મુદ્દાઓ પર વિગતવાર કાર્યવાહી કરી છે.

“આ એકદમ ખોટો આરોપ છે. જસ્ટિસ ખન્ના અને દત્તાએ તેની સાથે વિગતવાર કાર્યવાહી કરી હતી. માનનીય કોર્ટે મનોરમાના લેખને પહેલેથી જ જોયો હતો જે ખોટા હોવાનું જણાયું હતું. આ અરજી દાખલ કરવામાં આવી ત્યારથી ઘણી ચૂંટણીઓ થઈ છે,” તેમણે કહ્યું.

ભૂષણે જો કે કહ્યું હતું કે હાલની અરજીમાં ઉઠાવવામાં આવેલા મુદ્દાઓ જસ્ટિસ ખન્નાની બેંચ દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલા મુદ્દાઓ કરતા અલગ છે.