‘बहुत हुई महंगाई की मार, अबकी बार मोदी सरकार…’
‘हम मोदीजी को लाने वाले हैं, अच्छे दिन आने वाले हैं…’
2014ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં જ્યારે આવા નારા લાગ્યા ત્યારે કોંગ્રેસ સરકારથી નારાજ લોકોને એક આશા દેખાઈ. આશા એવી હતી કે મોદી સરકાર આવ્યા બાદ ખરેખર તેમના ‘અચ્છે દિન’ એટલે કે સારા દિવસો આવશે. આ અપેક્ષા સાથે 17 કરોડથી વધુ લોકોએ ભાજપને મત આપ્યો. ભાજપે 282 બેઠકો જીતી હતી. આ પહેલીવાર હતું જ્યારે બિન-કોંગ્રેસી પક્ષને બહુમતી મળી હોય. 26 મે 2014 ના રોજ, નરેન્દ્ર મોદીએ પ્રથમ વખત વડા પ્રધાન તરીકે શપથ લીધા.
“હું… નરેન્દ્ર દામોદરદાસ મોદી…” વર્ષ 2014માં આ દિવસે, આખા દેશે નવી દિલ્હીના રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાંથી આ શબ્દો સાંભળ્યા. આ કાર્યક્રમમાં ભારત અને વિદેશમાંથી લગભગ 4 હજાર પસંદગીના લોકો હાજર રહ્યા હતા. તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જીએ સૌપ્રથમ નરેન્દ્ર મોદીને શપથ માટે મંચ પર બોલાવ્યા હતા. મોદીએ શપથ લીધા અને તેની સાથે આ દિવસે જ દેશને 15માં વડાપ્રધાન મળ્યા. અને 2014ની આ સામાન્ય ચૂંટણી એટલા માટે ખાસ હતી કારણ કે 30 વર્ષ પછી કોઈ પાર્ટીને પૂર્ણ બહુમતી મળી હતી.
જ્યારે મોદી પહેલીવાર પીએમ બન્યા ત્યારે દેશના સાત રાજ્યોમાં ભાજપની સરકાર હતી. ભાજપ પાસે ગુજરાત, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, ગોવામાં મુખ્યમંત્રી હતા, જ્યારે તેણે પંજાબમાં શિરોમણી અકાલી દળ અને આંધ્રપ્રદેશમાં ટીડીપી સાથે સત્તા વહેંચી હતી. 2018માં ભાજપ તેની ટોચ પર હતો. પછી 21 રાજ્યોમાં ભાજપ કે સહયોગી પક્ષોની સરકાર હતી. હવે માત્ર 14 રાજ્યો એવા છે જ્યાં ભાજપ અથવા તેનું ગઠબંધન સત્તામાં છે.
પાંચ વર્ષ પછી જ્યારે 2019માં લોકસભાની ચૂંટણી આવી ત્યારે એવું લાગી રહ્યું હતું કે ભાજપ 2014ના કરિશ્માનું પુનરાવર્તન કરી શકશે નહીં. પણ થયું ઊલટું. તે વખતે 23 કરોડથી વધુ લોકોએ ભાજપને વોટ આપ્યા છે. 2019માં ભાજપે 303 સીટો જીતી હતી. નરેન્દ્ર મોદી બીજી વખત વડાપ્રધાન બન્યા. આજે મોદી સરકાર દેશમાં સત્તા પર આવ્યાના 9 વર્ષ પૂર્ણ કરી રહી છે. આ નવ વર્ષમાં ઘણું બદલાઈ ગયું છે. દેશની જીડીપી બમણી થઈ ગઈ છે. સામાન્ય માણસની વાર્ષિક આવક પણ બમણી થઈ ગઈ છે. પરંતુ મોંઘવારી પણ વધી છે. પેટ્રોલ-ડીઝલથી લઈને લોટ-ચોખાના ભાવમાં ઘણો વધારો થયો છે.
તો હવે મુદ્દો એ છે કે મોદી સરકારના આ નવ વર્ષમાં કેટલા ‘અચ્છે દિન’ આવ્યા? વાંચો આ અહેવાલમાં…
અર્થતંત્રનું શું થયું?
જ્યારે નરેન્દ્ર મોદી વડાપ્રધાન બન્યા ત્યારે ભારતની જીડીપી લગભગ 112 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી. આજે ભારતની જીડીપી રૂ. 272 લાખ કરોડથી વધુ છે. ભારત વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. વડાપ્રધાન મોદીએ 2025 સુધીમાં ભારતના જીડીપીને $5 ટ્રિલિયન સુધી પહોંચાડવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. જો કે, વર્તમાન સ્થિતિને જોતા, નિર્ધારિત સમય સુધીમાં આ લક્ષ્યને પૂર્ણ કરવું મુશ્કેલ છે.
મોદી સરકારમાં સામાન્ય માણસની આવકમાં મોટો વધારો થયો છે. મોદી સરકાર પહેલા સામાન્ય માણસની વાર્ષિક આવક રૂ.80,000થી ઓછી હતી. હવે તે રૂ. 1.70 લાખથી વધુ છે. એ અલગ વાત છે કે ભારતમાં હજુ પણ 80 કરોડથી વધુ લોકો છે જેમને સરકાર ગરીબ માને છે. મોદી સરકારમાં ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વમાં અઢી ગણો વધારો થયો છે. વેપાર કરવા અને આપણા ચલણને મજબૂત રાખવા માટે ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વ આવશ્યક છે. હાલમાં દેશમાં 50 લાખ કરોડથી વધુનું વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર છે.
વડા પ્રધાન મોદી ‘મેક ઇન ઇન્ડિયા’ ના નારા સાથે આવ્યા હતા. તેનો હેતુ ભારતમાં બનેલી વસ્તુઓને દુનિયામાં મોકલવાનો હતો. જો કે, ભારત હજુ પણ નિકાસ કરતા વધુ આયાત કરે છે. છેલ્લા 9 વર્ષમાં નિકાસ લગભગ બમણી થઈ ગઈ છે. 2022-23માં ભારતે 36 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુના માલની નિકાસ કરી હતી જ્યારે 2014માં 19.05 લાખ કરોડ રૂપિયાની નિકાસ કરવામાં આવી હતી. જો કે આ સમયગાળા દરમિયાન આયાતમાં પણ વધારો થયો છે.
મોદી સરકારમાં વિદેશી દેવું પણ વધ્યું છે. ભારતનું વિદેશી દેવું દર વર્ષે સરેરાશ 25 અબજ ડોલર જેટલું વધ્યું છે. મોદી સરકાર પહેલા દેશ પર લગભગ $409 બિલિયનનું વિદેશી દેવું હતું, જે હવે દોઢ ગણું વધીને લગભગ $613 બિલિયન થઈ ગયું છે.
રોજગારીનું શું થયું?
કોઈ પણ સરકાર હોય, નોકરીઓ અંગે સરકારનો ટ્રેક રેકોર્ડ એટલો સારો નથી. મોદી સરકારમાં બેરોજગારીનો દર ઘણો વધી ગયો છે. બેરોજગારીના આંકડાઓ પર નજર રાખતી ખાનગી સંસ્થા સેન્ટર ફોર મોનિટરિંગ ઈન્ડિયન ઈકોનોમી (CMIE) અનુસાર, હાલમાં દેશમાં લગભગ 41 કરોડ લોકો પાસે રોજગાર છે. તે જ સમયે, મોદી સરકારના આગમન પહેલા 43 કરોડ લોકો પાસે રોજગાર હતો.
CMEIએ ગયા વર્ષે એક રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો. જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે ભારતમાં 90 કરોડ લોકો નોકરી માટે લાયક છે. તેમાંથી 45 કરોડ લોકોએ નોકરી શોધવાનું બંધ કરી દીધું છે.
હકીકતમાં, 2019ની ચૂંટણીઓ પછી, સરકાર દ્વારા જ એક સર્વેક્ષણમાં બહાર આવ્યું છે કે દેશમાં બેરોજગારીનો દર 6.1% છે. આ આંકડો 45 વર્ષમાં સૌથી વધુ હતો. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, મોદી સરકારના આગમન પહેલા દેશમાં બેરોજગારીનો દર 3.4% હતો, જે આ સમયે વધીને 8.1% થઈ ગયો છે.
શિક્ષણનું શું થયું?
કોઈપણ દેશના વિકાસ માટે સારું શિક્ષણ ખૂબ જ જરૂરી છે. મોદી સરકારમાં શિક્ષણ માટેનું બજેટ વધ્યું છે, પરંતુ વધારે નથી. 9 વર્ષમાં શિક્ષણ પરનો ખર્ચ માત્ર 30 હજાર કરોડ રૂપિયા વધ્યો છે. એટલું જ નહીં દેશમાં શાળાઓ પણ ઘટી છે. મોદી સરકાર આવી તે પહેલા દેશમાં 15.18 લાખ શાળાઓ હતી જે હવે ઘટીને 14.89 લાખ થઈ ગઈ છે.
નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે-5 મુજબ દેશમાં હજુ પણ લગભગ 30 ટકા મહિલાઓ અને 15 ટકા પુરૂષો અભણ છે. 10માંથી 6 છોકરીઓ 10મા ધોરણથી આગળ અભ્યાસ કરી શકતી નથી. તે જ સમયે, 10માંથી 5 પુરુષો એવા છે જેઓ 10મા પછી અભ્યાસ છોડી રહ્યા છે.
તેમ છતાં ભારત હજુ પણ શાળા શિક્ષણમાં નબળું છે. પરંતુ ઉચ્ચ શિક્ષણમાં થોડો સુધારો થયો છે. યુનિવર્સિટીઓની સંખ્યા વધીને 1100થી વધુ થઈ ગઈ છે.
સ્વાસ્થ્યનું શું થયું?
કોરોનાએ બતાવી દીધું કે એક દેશ માટે મજબૂત હેલ્થ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર કેટલું મહત્વનું છે. મોદી સરકારમાં સ્વાસ્થ્ય બજેટમાં લગભગ 140 ટકાનો વધારો થયો છે. આ વર્ષે સરકારે સ્વાસ્થ્ય માટે 89 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનું બજેટ રાખ્યું છે. મોદી સરકારમાં ડોક્ટરોની સંખ્યામાં 4 લાખથી વધુનો વધારો થયો છે. તાજેતરમાં, સરકારે સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે દેશમાં 13 લાખથી વધુ એલોપેથિક ડોક્ટરો છે. આ સિવાય 5.65 લાખ આયુર્વેદિક ડોક્ટરો પણ છે. તે મુજબ, દર 834 લોકો માટે એક ડૉક્ટર છે. મોદી સરકારમાં મેડિકલ કોલેજ અને એમબીબીએસની સીટો બંનેમાં વધારો થયો છે. હાલમાં દેશમાં 660 મેડિકલ કોલેજો છે, જેમાં MBBSની એક લાખથી વધુ બેઠકો છે.
ખેતી અને ખેડૂતોનું શું થયું?
ખેડૂતોનું સૌથી મોટું આંદોલન મોદી સરકારમાં થયું. આ આંદોલન એક વર્ષથી વધુ ચાલ્યું. ખેડૂતોના આંદોલન પછી મોદી સરકારે ત્રણેય કૃષિ કાયદા પાછા ખેંચી લીધા હતા. MSPને લઈને પણ ખેડૂતોનો વિરોધ હતો. આંકડાઓ અનુસાર, મોદી સરકારમાં ઘઉં પર MSP 775 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ અને ચોખા પર 730 રૂપિયાનો વધારો થયો છે.
મોદી સરકારે 2022 સુધીમાં ખેડૂતોની આવક બમણી કરવાનું વચન આપ્યું હતું. 2022ના આંકડા હજુ આવ્યા નથી. પરંતુ, ગયા વર્ષે કૃષિ અંગેની સંસદીય સમિતિએ લોકસભામાં પોતાનો અહેવાલ રજૂ કર્યો હતો. આ રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે 2018-19માં ખેડૂતોની માસિક આવક 10,248 રૂપિયા છે, જ્યારે અગાઉ 2012-13માં ખેડૂતોની આવક અને ખર્ચ પર એક સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો. તે સર્વેમાં બહાર આવ્યું હતું કે ખેડૂતોની માસિક આવક રૂ. 6,426 છે.
મોંઘવારીનું શું થયું?
‘बहुत हुई महंगाई की मार, अबकी बार मोदी सरकार’, 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપનું આ સૂત્ર હતું. પરંતુ મોદી સરકારમાં મોંઘવારી બેફામ રીતે વધી છે. પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ આસમાને પહોંચી ગયા છે. 9 વર્ષમાં પેટ્રોલના ભાવમાં 24 રૂપિયા અને ડીઝલના ભાવમાં 34 રૂપિયા પ્રતિ લીટરનો વધારો થયો છે. પેટ્રોલ-ડીઝલ ઉપરાંત ગેસ સિલિન્ડરની કિંમતમાં પણ ઝડપથી વધારો થયો છે. મોદી સરકાર પહેલા સબસિડીવાળો સિલિન્ડર 414 રૂપિયામાં મળતો હતો. હવે સિલિન્ડર પર નજીવી સબસિડી ઉપલબ્ધ છે. અત્યારે LPG સિલિન્ડરની કિંમત 1100 રૂપિયા સુધી પહોંચી ગઈ છે.
એટલું જ નહીં, 9 વર્ષમાં એક કિલો લોટના ભાવમાં 52%, એક કિલો ચોખાના ભાવમાં 43%, એક લિટર દૂધના ભાવમાં 56% અને એક કિલો મીઠાના ભાવમાં 52%નો વધારો થયો છે. 53%. હવે વડાપ્રધાન મોદી સામે સૌથી મોટો પડકાર દેશની અર્થવ્યવસ્થાને ટ્રેક પર રાખવાનો છે. પહેલા કોરોના મહામારી અને પછી રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધે વિશ્વભરમાં આર્થિક મંદીનો ભય વધારી દીધો છે. મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ હચમચી રહી છે. અમેરિકા ડિફોલ્ટની આરે છે. સમગ્ર વિશ્વમાં મોંઘવારી વધી રહી છે. પેટ્રોલ-ડીઝલના ભાવ આસમાને છે. હવે વડાપ્રધાન મોદીએ આ તમામ પડકારોને પાર કરવાના છે.
આ પણ વાંચો: આઝાદીના 75 વર્ષ/ આઝાદીના 75 સાલઃ સંસદભવનના ઉદઘાટન નિમિત્તે 75નો સિક્કો
આ પણ વાંચો: New Parliament Building/નવા સંસદ ભવનનું ઉદઘાટન થશે મંત્રોથી, તમિલનાડુથી પંડિતોને બોલાવવામાં આવશે
આ પણ વાંચોઃ દુર્વ્યય/ બંધમાં પડેલા મોંઘા મોબાઇલને બહાર કાઢવા અધિકારીએ લાખો લિટર પાણી વહાવી દીધુ
