Fish ખાવાનું ચલણ વધ્યું, ભારતીયોના આહારના વલણમાં મોટો બદલાવ

ભારતીયોના આહારના વલણમાં મોટો બદલાવ આવ્યો છે. આજકાલ લોકો હેલ્થ કોન્સિયસ બન્યા છે. છેલ્લા કેટલાક સમયમાં ભારતીયોમાં Fish ખાવાનું ચલણ વધ્યું છે. તાજેતરમાં ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ (ICAR)દ્વારા સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો. આ સર્વેમાં સામે આવ્યું કે ભારતમાં Fish ના વપરાશમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતમાં Fish ના વપરાશમાં વધારો થવાનું કારણ વધતી જતી વસ્તી અને લોકોની વધતી આવક છે. આ અભ્યાસ ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ એગ્રીકલ્ચરલ રિસર્ચ (ICAR), કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર અને વર્લ્ડફિશ ઇન્ડિયા દ્વારા કરવામાં આવ્યો છે. રિપોર્ટમાં 2005-2006 અને 2019-2021ની સરખામણી કરવામાં આવી છે.

રિપોર્ટ અનુસાર Fish ખાનારા ભારતીયોની સંખ્યા 66% થી વધીને 72.1% થઈ ગઈ છે. એટલે કે ટકાવારીમાં જોવામાં આવે તો લગભગ 6.1 ટકાનો વધારો થયો છે. ભારતની કુલ વસ્તી 134 કરોડ છે, જેમાંથી 96.6 કરોડ લોકો માછલી ખાય છે. તે જ સમયે, જો આપણે માછલી ખાતા લોકોની સંખ્યામાં વધારો વિશે વાત કરીએ, તો લગભગ 32 ટકાનો વધારો થયો છે. 2005-2006ના રિપોર્ટમાં માછલી ખાનારા લોકોની સંખ્યા લગભગ 73 કરોડ હોવાનું કહેવાયું હતું. જે હાલમાં વધીને રૂ.96 કરોડ થઈ ગઈ છે.

વર્ષ 2019-20 દરમિયાન 5.95 ટકા લોકો દરરોજ Fish ખાતા હતા. તે જ સમયે, 34.8 ટકા લોકો અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછું એક વખત Fishનું સેવન કરે છે અને 31.35 ટકા લોકો ક્યારેક ક્યારેક માછલીનું સેવન કરે છે. જો રાજ્ય પ્રમાણે સરખામણી કરવામાં આવે તો ત્રિપુરામાં માછલી ખાનારા લોકોની સંખ્યા સૌથી વધુ છે (99.35 ટકા). જ્યારે હરિયાણામાં તે સૌથી ઓછું (20.55 ટકા) છે.

ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં પણ વધ્યું માછલીનું સેવન

અહેવાલ મુજબ, ગ્રામીણ વિસ્તારોની સરખામણીએ શહેરી વિસ્તારોમાં સાપ્તાહિક Fish ના વપરાશનું પ્રમાણ વધુ છે. શહેરી વિસ્તારોમાં આ પ્રમાણ 42.7 ટકા છે. તેની સરખામણીમાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં આ પ્રમાણ 39.8 ટકા છે. જોકે, શહેરી વિસ્તારો કરતાં ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં માછલીનો વપરાશ વધુ ઝડપથી વધ્યો છે. જ્યારે અન્ય નોન-વેજ ખાદ્ય પદાર્થોની વાત કરીએ તો ઈંડા ખાનારા લોકોની સંખ્યામાં 7.35 ટકાનો વધારો થયો છે. જ્યારે ચિકન અથવા માંસ ખાનારા લોકોની સંખ્યામાં 5.45 ટકાનો વધારો થયો છે.

માંસ, માછલી અને ઈંડા પર ખર્ચ વધ્યો

કન્ઝમ્પશન એક્સપેન્ડિચર સર્વે (CES)નો એક રિપોર્ટ દર્શાવે છે કે ભારતમાં ઈંડા, માછલી અને માંસ પર ઘરનો સરેરાશ ખર્ચ અન્ય ખાદ્ય ચીજો કરતાં વધુ વધ્યો છે. એમએમઆરપીના આધારે તૈયાર કરાયેલા અહેવાલ મુજબ, 2009-10ની સરખામણીમાં, ગ્રામીણ અને શહેરી વિસ્તારોમાં ઈંડા, માછલી અને માંસ પરના સરેરાશ ઘરગથ્થુ ખર્ચમાં અનુક્રમે 4% અને 3% નો ચક્રવૃદ્ધિ વાર્ષિક વધારો નોંધાયો છે. જ્યારે ખોરાક પરના ખર્ચમાં એકંદર વૃદ્ધિ અનુક્રમે માત્ર 2.2% અને 2.1% હતી.

Zomatoની જાહેરાત

મંગળવારે, ફૂડ ડિલિવરી પ્લેટફોર્મ Zomato એ જાહેરાત કરી કે તે શાકાહારી ખોરાક પહોંચાડવા માટે ‘પ્યોર વેજ’ ડિલિવરી સિસ્ટમ શરૂ કરી રહી છે. પ્યોર વેજ ડિલિવરી સિસ્ટમમાં ઝોમેટોએ એમ પણ કહ્યું હતું કે ડિલિવરી બોય માટે કપડાં અને બેગ અલગ-અલગ રંગોની હશે. જો કે, વધતા જતા વિવાદને જોતા ઝોમેટોએ તેને પાછો ખેંચી લીધો છે. વેજ અને નોન-વેજને લઈને વધી રહેલા વિવાદો વચ્ચે એ જાણવું ખૂબ જ જરૂરી બની જાય છે કે ભારતમાં કેટલા લોકો વેજ ખાવાનું પસંદ કરે છે અને કેટલા લોકોને નોન-વેજ ગમે છે. વધુમાં, તે પણ મહત્વનું બની જાય છે કે ભારતના લોકો કયા પ્રકારના ખોરાક પર સૌથી વધુ ખર્ચ કરે છે.