મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરો મામલે કોંગ્રેસ નેતાએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં કરી અરજી

મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરો (CEC-EC એપોઇન્ટમેન્ટ) ની નિમણૂકનો મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યો છે . કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરીને સરકારને નવા કાયદા મુજબ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ECની નિમણૂક કરતા રોકવાની માંગ કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય ખંડપીઠના નિર્ણય અનુસાર ચૂંટણી પંચના સભ્યની નિમણૂક માટે સૂચના આપવાની પણ માંગણી અરજીમાં કરવામાં આવી છે. મધ્યપ્રદેશ કોંગ્રેસના નેતા જયા ઠાકુર આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યા છે.

બે નવા ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક

ચૂંટણી કમિશનર અરુણ ગોયલના રાજીનામા બાદ મામલો વધુ ઘેરો બન્યો છે. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂકને લઈને કેન્દ્રના નવા કાયદાને પડકારવાનો મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે. વાસ્તવમાં, 15 માર્ચ સુધીમાં બે નવા ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક શક્ય છે. સભ્યોની સુવિધાના આધારે પસંદગી સમિતિ 13 કે 14 માર્ચે મળશે. અરુણ ગોયલના રાજીનામા બાદ 3 સભ્યોની ચૂંટણી પેનલમાં માત્ર મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમાર જ બચ્યા છે. ચૂંટણી કમિશનર અનૂપ ચંદ્ર પાંડે 14 ફેબ્રુઆરીએ 65 વર્ષની વય પૂર્ણ કરીને નિવૃત્ત થયા હતા. રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સત્તાવાર નિમણૂક પહેલાં, તે ચૂંટણી કમિશનર તરીકે નિમણૂક માટે બે વ્યક્તિઓના નામ નક્કી કરશે.

નવા કાયદા પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ

13 ફેબ્રુઆરીના રોજ, સુપ્રીમ કોર્ટે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક અંગેના નવા કાયદા પર સ્ટે મૂકવાનો ફરીથી ઇનકાર કર્યો હતો, જો કે તેમની નવી અરજી પર કેન્દ્રને નોટિસ પાઠવતા જવાબ માંગ્યો હતો. આ કેસને પહેલાથી જ પેન્ડિંગ કેસ સાથે જોડી દેવામાં આવ્યો હતો. પિટિશનર એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ એટલે કે એડીઆર દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી. સુનાવણી દરમિયાન, ADR વતી પ્રશાંત ભૂષણે સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું હતું કે નવા કાયદા પર પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ. કારણ કે તાજેતરમાં એક ચૂંટણી કમિશનર નિવૃત્ત થવાના છે. જો કાયદા પર પ્રતિબંધ નહીં મૂકે તો અરજી બિનઅસરકારક બની જશે, પરંતુ જસ્ટિસ સંજીવ ખન્નાએ કહ્યું કે આ રીતે કાયદા પર પ્રતિબંધ મૂકી શકાય નહીં. કેસને અન્ય અરજીઓ સાથે જોડી શકાય છે.

જાન્યુઆરીમાં સુપ્રીમ કોર્ટે નવા કાયદા પર પ્રતિબંધ મૂકવાની ના પાડી દીધી હતી, પરંતુ નવા કાયદા મામલે સુનાવણી એપ્રિલમાં થવાની છે. જસ્ટિસ સંજીવ ખન્નાએ કહ્યું હતું કે અત્યારે કાયદા પર પ્રતિબંધ મૂકી શકાય નહીં. આને કોઈપણ કાયદા હેઠળ પ્રતિબંધિત કરી શકાય નહીં.

કોંગ્રેસ નેતા જયા ઠાકુરે અરજી દાખલ કરી

કેન્દ્ર સરકારે બનાવેલા નવા કાયદાને લઈને સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે.કોંગ્રેસના નેતા જયા ઠાકુરે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી છે. અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સંસદ દ્વારા લાવવામાં આવેલ કાયદો ગેરબંધારણીય છે. અરજીમાં સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલા સુધારા પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ કરવામાં આવી છે. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂકને લઈને બનેલા નવા કાયદાને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો છે. ડિસેમ્બરમાં સુધારેલા કાયદાને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવામાં આવ્યો છે. અરજીમાં માંગ કરવામાં આવી છે કે સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવેલો સુધારો રદ કરવામાં આવે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક અરજી દાખલ કરવામાં આવી છે જેમાં દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશને નિમણૂકોની પેનલમાં સામેલ કરવાની માંગ કરવામાં આવી છે.

ચૂંટણીમાં પારદર્શિતા હોવી જોઈએ

સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દેશમાં ચૂંટણીમાં પારદર્શિતા લાવવા માટે મુખ્ય ન્યાયાધીશને મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક પેનલમાં સામેલ કરવામાં આવે. અગાઉ, સુપ્રીમ કોર્ટે તેના એક નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક માટેની પેનલમાં વડા પ્રધાન, લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા અને મુખ્ય ન્યાયાધીશનો સમાવેશ થશે, જ્યાં સુધી કાયદો લાવવામાં નહીં આવે. સુપ્રીમ કોર્ટના આ નિર્ણય બાદ કેન્દ્ર સરકારે નવો કાયદો લાવીને સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને પલટી નાખ્યો હતો. સુધારેલા કાયદા અનુસાર, CJI ને પસંદગી સમિતિમાંથી હટાવી દેવામાં આવ્યા હતા અને તેની જગ્યાએ વડાપ્રધાન, લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા અને વડાપ્રધાન દ્વારા નામાંકિત કેબિનેટ મંત્રીની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી.