રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) અનુસાર, ભારતની ચાલુ ખાતાની ખાધ (CAD) એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં 7 ગણી વધીને 9.2 અરબ ડોલર થઈ છે, જે અગાઉના ક્વાર્ટરમાં 1.3 અરબ ડોલર હતી. RBIએ જણાવ્યું હતું કે ક્વાર્ટર-ઓન-ક્વાર્ટર ધોરણે CADમાં વધારો મુખ્યત્વે ઊંચી વેપાર ખાધ તેમજ ચોખ્ખી સેવાઓમાં ઓછો સરપ્લસ અને ખાનગી ટ્રાન્સફર રિસિપ્ટ્સમાં ઘટાડો થવાને કારણે છે. તે જ સમયે, જો આપણે તેને વાર્ષિક ધોરણે જોઈએ તો તેમાં ઘટાડો થયો છે.
નાણાકીય વર્ષ 2023-24ના પ્રથમ ક્વાર્ટર (એપ્રિલ-જૂન)માં ચાલુ ખાતાની ખાધ વાર્ષિક ધોરણે ઘટીને 9.2 અરબ ડોલર થઈ ગઈ છે. તે જ સમયે, એક વર્ષ પહેલા 2022-23 ના સમાન ક્વાર્ટરમાં ચાલુ ખાતાની ખાધ 17.9 અરબ ડોલર અથવા જીડીપીના 2.1 ટકા હતી. આ રીતે વાર્ષિક ધોરણે ઘટાડો થયો છે.
ચાલુ ખાતાની ખાધ શું છે?
ચાલુ ખાતાની ખાધનો અર્થ થાય છે જ્યારે દેશ આયાત કરે છે તે માલ અને સેવાઓનું કુલ મૂલ્ય તે નિકાસ કરે છે તે માલ અને સેવાઓના કુલ મૂલ્ય કરતાં વધી જાય છે. તેને ચાલુ ખાતાની ખાધ કહેવાય છે. ચાલુ ખાતું દેશના વિદેશી વ્યવહારોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે અને મૂડી ખાતાની જેમ દેશના બેલેન્સ ઓફ પેમેન્ટ્સ (BoP)નો એક ઘટક છે. ચાલુ ખાતાની ખાધમાં વધારો વિદેશી મુદ્રા ભંડારને અસર કરે છે. આનાથી જાહેર ખર્ચમાં ભારે ઘટાડો થાય છે, જે સુસ્તી તરફ દોરી જાય છે.
નિકાસમાં ઘટાડાથી ચાલુ ખાતાની ખાધ વધી છે
CAD અર્થતંત્રના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં વિદેશમાં મોકલવામાં આવેલી કુલ રકમ અને વિદેશમાંથી પ્રાપ્ત થયેલી રકમ વચ્ચેના તફાવતને માપે છે. RBI અનુસાર, જોકે, CAD, જે વૈશ્વિક સ્તરે અર્થતંત્રની મજબૂત સ્થિતિને પ્રતિબિંબિત કરે છે, તે અગાઉના ત્રિમાસિક (જાન્યુઆરી-માર્ચ)ની સરખામણીમાં વધ્યું છે. તે સમય દરમિયાન તે 1.3 અબજ ડોલર એટલે કે જીડીપીના 0.2 ટકા હતો. સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું, “ક્વાર્ટરલી ધોરણે CAD વધવાનું કારણ સર્વિસ સેક્ટરમાં નેટ સરપ્લસમાં ઘટાડો અને ખાનગી ટ્રાન્સફર રિસિપ્ટ્સમાં ઘટાડો છે.”
સેન્ટ્રલ બેંકે કહ્યું કે નેટ સર્વિસ રિસિપ્ટ્સમાં ત્રિમાસિક ધોરણે ઘટાડો થયો છે. . તેનું મુખ્ય કારણ કમ્પ્યુટર, ટ્રાવેલ અને બિઝનેસ સર્વિસની નિકાસમાં ઘટાડો છે. જો કે, તે વાર્ષિક ધોરણે વધારે છે. ચોખ્ખું વિદેશી પ્રત્યક્ષ રોકાણ સમીક્ષા હેઠળના ક્વાર્ટરમાં 5.1 અરબ ડોલર રહ્યું હતું જે એક વર્ષ અગાઉના જૂન ક્વાર્ટરમાં 13.4 અરબ ડોલર હતું. જોકે, નેટ ફોરેન પોર્ટફોલિયો ઈન્વેસ્ટમેન્ટ 15.7 અરબ ડોલર રહ્યું હતું જે એક વર્ષ અગાઉના જૂન ક્વાર્ટરમાં 14.6 અરબ ડોલરના ચોખ્ખા આઉટફ્લોની સામે હતું.
ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ વધવાને કારણે ખોટ વધી છે
રેટિંગ એજન્સી ICRAના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અદિતિ નાયરે જણાવ્યું હતું કે 2023-24ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળાની સરખામણીમાં જુલાઈ-ઓગસ્ટ દરમિયાન સરેરાશ માલની વેપાર ખાધ વધુ રહી છે. આ સાથે, ક્રૂડ ઓઇલના ભાવમાં વધારાને કારણે, ચાલુ નાણાકીય વર્ષના બીજા ક્વાર્ટરમાં ત્રિમાસિક ધોરણે CAD વધીને 19-21 અરબ ડોલર અથવા GDPના 2.3 ટકા થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે સમગ્ર નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન, તે 73 થી 75 અબજ ડોલર અથવા જીડીપીના 2.1 ટકા હોઈ શકે છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં 67 અબજ ડોલર અથવા જીડીપીના 2 ટકા હતું.
આ પણ વાંચો:1200 કરોડ રૂપિયામાં બનેલી સંસદમાં આજે બેસશે સાંસદો, આ 5 વિશેષતાઓ તેને બનાવે છે ભવ્ય અને હાઈટેક
આ પણ વાંચો:NSEમાં ટ્રેડિંગ કરનારાઓને નહિ આવે ટેકનિકલ ખામી, શરુ થશે ઈન્વેસ્ટર રિસ્ક રિડક્શન એક્સેસ
આ પણ વાંચો:60,000 રૂપિયાનું રોકાણ કરનારાઓ બની ગયા કરોડપતિ, આ શેરે 7 વર્ષમાં કરી કમાલ
આ પણ વાંચો: ‘એલોન મસ્ક’ની સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સર્વિસની ભારતમાં એન્ટ્રી!
