Pakistan problems increased: પાકિસ્તાનની ડૂબતી અર્થવ્યવસ્થાને બચાવવા માટે ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF)ની એક ટીમ છેલ્લા ઘણા દિવસોથી પાકિસ્તાનમાં છે અને તેનો પ્રવાસ 9 ફેબ્રુઆરી ગુરુવારે સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે. લાંબી વાતચીત પછી પણ પાકિસ્તાન અને IMF વચ્ચે બેલઆઉટ પેકેજને લઈને કોઈ સમજૂતી થઈ નથી અને બંને પક્ષો વચ્ચે મડાગાંઠ ચાલુ છે. પાકિસ્તાનના એક અધિકારીનું કહેવું છે કે તેમની સરકાર IMF સાથે હિંમતથી કામ કરી રહી છે.
એવું માનવામાં આવતું હતું કે આર્થિક અને નાણાકીય નીતિઓનો ડ્રાફ્ટ મેમોરેન્ડમ (MEFP) બુધવારે એટલે કે વાટાઘાટોના એક દિવસ પહેલા પાકિસ્તાનને સોંપવામાં આવશે, પરંતુ IMFએ હજુ સુધી તેમ કર્યું નથી. પાકિસ્તાનના એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ ડૉન અખબારને જણાવ્યું કે, ‘બુધવાર રાત સુધી અમને ડ્રાફ્ટ MEFP મળ્યો નથી. રાજકોષીય પગલાં અને બાહ્ય ભંડોળના સ્ત્રોતો વિશે હજુ સુધી કોઈ વાત થઈ નથી. બંને પક્ષો રાજકોષીય ખાધ અને વિદેશી ભંડોળના સ્ત્રોતો અંગે અસંમત છે. IMFએ પાકિસ્તાન માટે 900 અબજની રાજકોષીય ખાધ નક્કી કરી છે, જેના પર પાકિસ્તાનને ભારે વાંધો છે. પાકિસ્તાનનું કહેવું છે કે આ લક્ષ્ય હાંસલ કરવા માટે તેણે દરેક વસ્તુ પર ઘણો ટેક્સ લગાવવો પડશે. પાકિસ્તાની સત્તાવાળાઓએ IMFને સર્ક્યુલર ડેટ મેનેજમેન્ટ પ્લાન (CDMP) રજૂ કર્યો છે, જેના હેઠળ તેઓ IMFની કઠિન પરિસ્થિતિઓમાં થોડી છૂટછાટની માંગ કરી રહ્યા છે.
પાકિસ્તાની અધિકારીઓ માંગ કરી રહ્યા છે કે તમામ જરૂરી સબસિડી ઘટાડીને એકત્રિત કરવાની રકમ 687 અબજથી ઘટાડીને 605 અબજ કરવામાં આવે, જેનાથી રાજકોષીય ખાધ 400-450 અબજની રેન્જમાં રહેશે. આ દરમિયાન પાકિસ્તાનના નાણા પ્રધાન ઇશાક ડારે ગુરુવારે જણાવ્યું હતું કે તેમની સરકાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય ભંડોળ વચ્ચે 7 બિલિયન ડોલર લોન પ્રોગ્રામની નવમી સમીક્ષા પૂર્ણ કરવા સંબંધિત બાબતો આજે ઉકેલાઈ જવાની અપેક્ષા છે. રાજધાની ઇસ્લામાબાદમાં પત્રકારોએ ડારને પૂછ્યું કે IMF સાથે વાતચીત ક્યાં સુધી પહોંચી છે, જેના જવાબમાં મંત્રીએ કહ્યું, બધું બરાબર ચાલી રહ્યું છે. અત્યારે મંત્રણાનો અંતિમ રાઉન્ડ ચાલી રહ્યો છે. હું દરરોજ IMF ટીમને મળું છું અને આજે પણ મળીશ. આશા છે કે આજે મામલો ઉકેલાઈ જશે. અમે તમને તેના વિશે ખૂબ જ ટૂંક સમયમાં જાણ કરીશું.
પાકિસ્તાન માટે IMF કાર્યક્રમમાં જવું ખૂબ જ જરૂરી છે. જો બંને પક્ષો વચ્ચે કોઈ સમજૂતી નહીં થાય, તો પાકિસ્તાન ડિફોલ્ટ થઈ જશે અને વર્ષો સુધી તેમાંથી બહાર નીકળી શકશે નહીં. IMF કાર્યક્રમમાં સામેલ થયા બાદ પાકિસ્તાન માટે મિત્ર દેશો અને વિશ્વ બેંક જેવી આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય સંસ્થાઓ પાસેથી લોન મેળવવી સરળ બનશે. જાન્યુઆરીના અંતમાં, પાકિસ્તાનની સેન્ટ્રલ બેંક સ્ટેટ બેંક ઑફ પાકિસ્તાને કહ્યું હતું કે હવે તેની પાસે માત્ર 3.09 બિલિયન ડોલરનું વિદેશી હૂંડિયામણ બાકી છે. આટલા પૈસાથી પાકિસ્તાન માત્ર 18 દિવસ માટે જ આયાત કરી શકશે. જો IMF સાથે ટૂંક સમયમાં વાતચીત નહીં થાય તો પાકિસ્તાન ભૂખે મરવા મજબૂર થશે.
તાજેતરમાં જ પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન શહેબાઝ શરીફે કહ્યું હતું કે IMFની શરતોને પહોંચી વળવા માટે પાકિસ્તાન જે પડકારોનો સામનો કરી રહ્યું છે તેની કલ્પના પણ કરી શકાતી નથી. તેમણે કહ્યું હતું કે દેશના નાણામંત્રી ઈશાક ડાર અને તેમની ટીમ જે મુશ્કેલ સમયમાંથી પસાર થઈ રહી છે તેની કોઈ કલ્પના પણ કરી શકતું નથી. શરતોથી ચિંતિત પીએમ શરીફે કહ્યું હતું કે તેમની પાસે IMF બેલઆઉટ પેકેજ સ્વીકારવા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ બચ્યો નથી. પાકિસ્તાન સરકારે દેશમાં IMFની કેટલીક શરતો લાગુ કરી છે, જેના પછી દેશમાં મોંઘવારી વધુ વધી છે. પેટ્રોલિયમ ઉત્પાદનોના ભાવમાં 16% અને રાંધણ ગેસના ભાવમાં 30%નો વધારો કરવામાં આવ્યો છે.
આ પણ વાંચો: Earth Quake/તુર્કી અને સીરિયાની સરહદ પર આવેલો ભૂકંપ ભયાનક સાબિત થયો
