Dharma: ઓડિશાના પુરી ધામમાં પણ આવું જ એક મંદિર છે જ્યાં હનુમાન જયંતિના દિવસે મોટી સંખ્યામાં ભક્તો એકઠા થાય છે. આ મંદિર છે- બેડી હનુમાન મંદિર.
બેડી હનુમાન મંદિર ખૂબ જ પ્રાચીન છે. જો મંદિરના ઈતિહાસની વાત કરીએ તો આ મંદિરની સ્થાપના રાજા ઈન્દ્રદ્યુમ્ને કરી હતી. આ મંદિરમાં હનુમાનજીને સાંકળોથી બાંધવામાં આવ્યા છે. આ એક નાનું મંદિર છે જે દરિયા કિનારે આવેલું છે. ‘બેદી હનુમાન’નો શાબ્દિક અર્થ થાય છે ‘સાંકળવાળા હનુમાન’ અને આ નામ પાછળ એક રસપ્રદ વાર્તા છે. આ મંદિરને દરિયા મહાવીર મંદિર પણ કહેવામાં આવે છે. જ્યાં ‘દરિયા’ એટલે સમુદ્ર અને ‘મહાવીર’ એટલે ભગવાન હનુમાન. એવું માનવામાં આવે છે કે જગન્નાથ પુરીને સમુદ્રના પ્રકોપથી બચાવવાનું હનુમાનજીનું કર્તવ્ય છે.
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, સમુદ્રે ભગવાન જગન્નાથના મંદિરને ત્રણ વખત નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું. આથી એક વખત જગન્નાથ મંદિરનું નિર્માણ થયું ત્યારે સમુદ્રના દેવતા વરુણ ભગવાન જગન્નાથના દર્શન માટે મંદિરમાં પ્રવેશ્યા અને પાછળ પાછળ જતાં દરિયાનું પાણી શહેરમાં પ્રવેશ્યું, જેના કારણે મંદિરને ઘણું નુકસાન થયું. આ પછી ભક્તોએ ભગવાન જગન્નાથની પ્રાર્થના કરી અને આ મામલાને ઉકેલવા કહ્યું. ત્યારે ભગવાન જગન્નાથજીએ હનુમાનજીને પૂછ્યું કે તેમની હાજરીમાં સમુદ્રનું પાણી શહેરમાં કેવી રીતે પ્રવેશ્યું. હનુમાનજીએ જણાવ્યું કે તે સમયે તેઓ ત્યાં હાજર ન હતા અને તેમને જાણ કર્યા વિના અયોધ્યા ગયા હતા. હનુમાનજીની અયોધ્યાની મુલાકાત વિશે સાંભળીને ભગવાન જગન્નાથજીએ તેમના હાથ-પગ દોરડાથી બાંધી દીધા અને તેમને રાત-દિવસ દરિયા કિનારે સતર્ક રહેવા અને જગન્નાથ પુરીની રક્ષા કરવા કહ્યું. તેના હાથ અને પગ દોરડાથી બાંધેલા હોવાથી તેને ‘બેદી હનુમાન’ અથવા ‘સાંકળવાળા હનુમાન’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
બેડી હનુમાન મંદિરનું વિશિષ્ટ સ્થાપત્ય
પૂર્વ તરફ મુખ કરીને આવેલા આ મંદિરની સ્થાપત્ય ખૂબ જ અનોખી છે. આ મંદિરમાં બે હાથવાળા હનુમાન છે, જેમના ડાબા હાથમાં લાડુ અને જમણા હાથમાં ગદા છે. મંદિરની બહારની દિવાલો પર વિવિધ દેવી-દેવતાઓના શિલ્પો છે. દક્ષિણ દિવાલ પર ભગવાન ગણેશની છબી છે, પશ્ચિમની દિવાલ પર અંજના (હનુમાનજીની માતા) ની છબી છે અને તેના ખોળામાં એક બાળક છે અને ઉત્તર દિવાલ પર, વિવિધ દેવી-દેવતાઓની છબીઓ છે.
આ પણ વાંચો:
આ પણ વાંચો:સાપ્તાહિક રાશિભવિષ્ય: આ રાશિના જાતકને વિદેશમાં કારર્કિર્દી ઘડવાની તક મળે!
