શરદી, ફ્લૂ, તાવ કે અન્ય કોઈ બીમારી, દેશના લોકો હવે તેમના સ્વાસ્થ્યને લઈને પહેલા કરતા વધુ જાગૃત થઈ ગયા છે. તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, 9 કરોડ ભારતીયો તેમના કુલ માસિક ખર્ચના 10 ટકા તેમના આરોગ્ય સંભાળ પાછળ ખર્ચી રહ્યા છે. તે જ સમયે, રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે દેશના 3 કરોડ લોકો એવા પરિવારોમાં રહે છે, જ્યાં મહિનાના કુલ ખર્ચના 25 ટકાથી વધુ સ્વાસ્થ્ય સંભાળ પર ખર્ચવામાં આવે છે. આ આંકડો દર્શાવે છે કે હવે દેશમાં સ્વાસ્થ્યને લઈને પહેલા કરતા વધુ એલર્ટ થઈ ગયું છે. 2017-18 અને 2022-23 ની વચ્ચે આરોગ્ય સંભાળ પર તેમના કુલ ખર્ચના 10% અથવા 25% થી વધુ ખર્ચ કરનારા પરિવારોનું પ્રમાણ વધ્યું છે. આંકડા મંત્રાલય દ્વારા તાજેતરમાં બહાર પાડવામાં આવેલ સસ્ટેનેબલ ડેવલપમેન્ટ ગોલ નેશનલ ઈન્ડીકેટર ફ્રેમવર્ક પ્રોગ્રેસ રીપોર્ટ 2023 (નેશનલ ઈન્ડીકેટર ફ્રેમવર્ક પ્રોગ્રેસ રીપોર્ટ 2023) માં આ વાત બહાર આવી છે.
આંકડા પરથી સમજો આખો મામલો
એક અહેવાલ મુજબ, આરોગ્ય પર 10% થી વધુ ખર્ચ કરનારા પરિવારોનું પ્રમાણ 4.5% થી વધીને 6.7% થયું છે જ્યારે આરોગ્ય સંભાળ પર 25% થી વધુ ખર્ચ કરનારા પરિવારોનું પ્રમાણ 1.6% થી વધીને 2.3% થયું છે. કેરળમાં 2022-23માં આરોગ્ય પર ઘરગથ્થુ ખર્ચના 10% અથવા 25% કરતા વધુ ખર્ચ કરનારા લોકોનું સૌથી વધુ પ્રમાણ હતું. (અનુક્રમે 16% અને 6%) ત્યારબાદ મહારાષ્ટ્ર આવે છે જ્યાં તે અનુક્રમે 9% અને 3% હતું. કેરળમાં પણ 2017-18 અને 2022-23 વચ્ચે આ રેશિયોમાં સૌથી મોટો ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. આ ઉપરાંત કર્ણાટક, ઓડિશા અને તેલંગાણામાં પણ વધારો જોવા મળ્યો હતો.
ઉત્તર પ્રદેશ મોખરે છે
નેશનલ હેલ્થ એકાઉન્ટ્સ 2019-20 મુજબ, કુલ આરોગ્ય ખર્ચ (68%) ના પ્રમાણમાં કેરળમાં બીજા નંબરનો સૌથી વધુ ખિસ્સામાંથી ખર્ચ (OOPE) હતો. ઉત્તર પ્રદેશમાં પ્રથમ નંબરે આરોગ્ય ખર્ચ (72%) હતો. ઉત્તર પ્રદેશ એવા પાંચ રાજ્યોમાંનું એક છે જ્યાં પરિવારો તેમના આરોગ્ય પર ખર્ચના 10% અથવા 25% કરતા વધુ ખર્ચ કરે છે. જૂન 2021 માં, નીતિ આયોગે અંદાજ લગાવ્યો હતો કે ઓછામાં ઓછા 400 મિલિયન લોકો અથવા લગભગ 30% વસ્તીને સ્વાસ્થ્ય માટે કોઈ નાણાકીય સુરક્ષા નથી. આરોગ્ય ક્ષેત્રને મજબૂત કરવા માટે સરકારે પણ અનેક પગલાં લીધાં છે. 2022 માં, આરોગ્ય મંત્રાલયે જીવનરક્ષક તબીબી ઉપકરણોને વધુ સસ્તું બનાવવા માટે આવશ્યક દવાઓની રાષ્ટ્રીય સૂચિ (NLEM), 2022 માં કોરોનરી સ્ટેન્ટનો સમાવેશ કરવાની સૂચના આપી હતી. ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે NLEMમાં સ્ટેન્ટનો સમાવેશ કરવાથી એન્જિયોપ્લાસ્ટીનો ખર્ચ ઘટાડવામાં મદદ મળશે.
