'ટ્રેનની ફુલ સ્પીડ, સિગ્નલમાં ભૂલ'... ટ્રેન પાટા પરથી કેમ ઉતરે છે?

Explainer/ ‘ટ્રેનની ફુલ સ્પીડ, સિગ્નલમાં ભૂલ’… ટ્રેન પાટા પરથી કેમ ઉતરે છે?

ભારત વિશ્વનું સૌથી મોટું રેલવે નેટવર્ક ધરાવતું દેશ માનવામાં આવે છે. દરરોજ 20 હજારથી વધુ ટ્રેનો અવરજવર કરે છે.

ભારત વિશ્વનું સૌથી મોટું રેલવે નેટવર્ક ધરાવતું દેશ માનવામાં આવે છે. દરરોજ 20 હજારથી વધુ ટ્રેનો અવરજવર કરે છે. દરરોજ લગભગ 2 કરોડ લોકો ટ્રેનો દ્વારા મુસાફરી કરે છે. ભારતમાં દરરોજ 13 હજારથી વધુ પેસેન્જર ટ્રેનો દોડે છે.જોકે, ટ્રેનના પાટા પરથી ઉતરી જવાના કિસ્સા અવારનવાર બને છે. પરંતુ આ કિસ્સાઓનું કારણ શું છે? હાલમાં ટ્રેન અથડામણના કેસમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. પરંતુ પાટા પરથી ઉતરવા પાછળના કારણો શું છે તે વિગતવાર જાણવાની જરૂર છે.

જે રીતે ટ્રેનના પૈડા બનાવવામાં આવ્યા છે, તેના માટે પાટા પરથી ઉતરી જવું સરળ હોતું નથી. પરંતુ હજુ પણ આવા કિસ્સાઓ પ્રકાશમાં આવે છે. શું રેલવેએ આને રોકવા માટે કોઈ પગલાં લીધાં છે? શું એવી કોઈ ટેકનિક છે કે જેના દ્વારા અકસ્માતો અટકાવી શકાય? ટ્રેનના પાટા પરથી ઉતરી જવાના ઘણા કારણો છે. યાંત્રિક ખામી અથવા પાટા છટકી જવાને કારણે ટ્રેન પાટા પરથી ઉતરી શકે છે.

બચાવનો એક જ રસ્તો છે, સમય સમય પર તપાસ કરો

જે સાધનસામગ્રી ટ્રેનના ડબ્બાને એકસાથે રાખે છે તે કેટલીકવાર ઢીલું પડી જાય છે. ઘણી વખત ટ્રેનની એક્સલ પણ તૂટી જાય છે જેના કારણે ટ્રેન પાટા પરથી ઉતરી જાય છે. પાટા પરના પૈડાના સતત ઘસારાને કારણે અથવા ગરમીને કારણે સ્ટ્રક્ચરમાં ફેરફાર પણ અકસ્માતો થઈ શકે છે. ઘણી વખત ઝડપી ચાલતા વાહનને બ્રેક મારવાથી અથવા તીવ્ર વળાંક લેવાથી પણ પાટા પરથી ઉતરી શકે છે. આનાથી બચવાનો રસ્તો સમયાંતરે ટ્રેનને ચેક કરતા રહેવું છે.

હાલમાં રેલવે બિહારના બક્સરમાં થયેલા અકસ્માતના કારણોની તપાસ કરી રહી છે. અહીં અત્યાર સુધીમાં 4 લોકોના મોત થયા છે. ટ્રેનોની ટક્કરથી બચવા માટે રેલવેએ કવચ નામની ટેક્નોલોજીની શોધ કરી હતી. આ સિસ્ટમ વંદે ભારત અને ગતિમાન એક્સપ્રેસમાં લગાવવામાં આવી છે. આ ટ્રેનો દિલ્હી-ભોપાલ રૂટ પર દોડે છે. પરંતુ શું આ ટેક્નોલોજી વડે પાટા પરથી ઉતરી જવા જેવા અકસ્માતો અટકાવી શકાય છે? નિષ્ણાતોના મતે અત્યારે આ શક્ય નથી.

કવચ માટે ટ્રેક પર સિગ્નલ ટ્રાન્સમિટર્સ જરૂરી છે. તેને ઘણી જગ્યાએ ઇન્સ્ટોલ કરવાનું બાકી છે. આ એન્ટિ-કોલિઝન ટેક્નોલોજી છે, જેના કારણે ટ્રેનોના અથડાવવાનો સિલસિલો લગભગ ખતમ થઈ જાય છે. પરંતુ કવચ માત્ર અથડામણને અટકાવી શકે છે. આ ટ્રેન પાટા પરથી ઉતરી જવાને કારણે નથી. તેથી ટ્રેક અને સિગ્નલ સિસ્ટમનું સમારકામ કરીને જ આવા અકસ્માતો અટકાવી શકાય છે.