પોરબંદરમાં હાથ ધરાયેલ પક્ષી ગણતરીમાં જોવા મળી બે અદ્ભુત સારસ, તસ્વીર આવી સામે...

ગુજરાત/ પોરબંદરમાં હાથ ધરાયેલ પક્ષી ગણતરીમાં જોવા મળી બે અદ્ભુત સારસ, તસ્વીર આવી સામે…

તાજેતરમાં પોરબંદરમાં પક્ષી ગણતરી કરવા પહોચેલી ટીમે બે ડેમોઇસેલ ક્રેન્સ ને જોયા હતા અને તેમના જણાવ્યા અનુસાર તેમના પગ સય્હે GPS જોડવામાં આવેલા હતા.

ઘણા વર્ષોથી હિમાલય પરથી ઉડીને કેટલાક પક્ષીઓ ગુજરાતમાં આવતા જોય છે, પરંતુ આ વર્ષે એવા પક્ષીઓ જોવા મળ્યા હતા જે ભાગ્યે જોવા મળે છે. તો ખરેખર જો વાત કરીએ તો આ વર્ષે હાથ ધરવામાં આવેલી પક્ષી ગણતરીમાં બે ડેમોઇસેલ ક્રેન્સ જોવા મળ્યા હતા. જેના ફોટોગ્રાફ્સ લેવામાં આવ્યા છે.

તેમને જણાવ્યું હતું કે ‘જયારે અમેં ત્યાં પક્ષીઓની વસ્તી ગણતરી માટે પહોચ્યા ત્યારે અમે ત્યાં ડેમોઇસેલ ક્રેન્સને જોયા હતા ત્યારબાદ તરત જ તેમના ફોટોગ્રાફ્સ ક્લિક કર્યા હતા. આ સાથે જ તેમના પગ પર કઈક વસ્તુ જોવા મળી હતી જે ધ્યાનથી જોતા ખ્યાલ આવ્યો કે તે GPS ટ્રાન્સમીટર હતું. ત્યારબાદ બીજા દિવસે પણ અમે એક GPS ટેગવાળી બીજી ડેમોઇસેલ ક્રેન્સ જોઈ હતી.

તેમને જણાવ્યું કે આ ડેમોઇસેલ ક્રેન્સ મંગોલિયામાં ટૅગ કરેલી હોવી જોઈએ જ્યાં સ્થળાંતર કરનારા પક્ષીઓ પર સંશોધન અભ્યાસ કરવામાં આવે છે. તેમની સાથે સેન્સસ ટીમના સભ્યો નયન થાનકી, દુષ્યંત કારેના અને કાના કોડિયાતર હતા જેમણે પણ આ પક્ષીઓને જોયા હતા.

તમને જણાવી દઈએ કે “મંગોલિયાનું સંરક્ષણ કેન્દ્ર પક્ષીઓને ટેગ કરે છે અને તેમના રહેઠાણની પસંદગી, સ્થળાંતર માર્ગો, તેઓ જે સ્ટોપ લે છે અને તેઓ કેટલી ઊંચાઈએ ઉડે છે તેના પર અભ્યાસ કરે છે. અગાઉ, તેઓ માત્ર નંબર ટેગ લગાવતા હતા પરંતુ હવે કેન્દ્રએ આ ક્રેન્સ પર સેટેલાઇટ ટેગ ફિક્સ કરવાનું શરૂ કર્યું હોવાનું જણાય છે. આ સ્થળાંતર દરમિયાન તેમના વર્તનની વધુ સારી સમજણ આપે છે,”.

વન વિભાગે તાજેતરમાં બર્ડ કન્ઝર્વેશન સોસાયટી ઓફ ગુજરાત (BCSG)ની મદદથી પોરબંદરમાં પક્ષી ગણતરી હાથ ધરી હતી. પોરબંદરમાં પક્ષી અભયારણ્યના રેન્જ ફોરેસ્ટ ઓફિસર (RFO) સામત ભમ્મરે જણાવ્યું હતું કે, “17 વેટલેન્ડ્સ પર હાથ ધરવામાં આવેલી બે દિવસની વસ્તી ગણતરીમાં 50 થી વધુ પક્ષી નિરીક્ષકોએ ભાગ લીધો હતો. યાયાવર પક્ષીઓ શિયાળા દરમિયાન મોટી સંખ્યામાં આ ભેજવાળી જમીનની મુલાકાત લે છે. ડેટા BCSG દ્વારા સંકલિત કરવામાં આવશે અને વધુ વિશ્લેષણ માટે અમને મોકલવામાં આવશે.

ડેમોઇસેલ ક્રેન્સની વસ્તી વૈશ્વિક સ્તરે 2.30 લાખથી 2.60 લાખની વચ્ચે હોવાનો અંદાજ છે અને તે IUCN ની સૌથી ઓછી ચિંતાની શ્રેણી હેઠળ છે. આ ક્રેન્સ વાઇલ્ડલાઇફ (પ્રોટેક્શન) એક્ટ, 1972ના શેડ્યૂલ IV હેઠળ સંરક્ષિત પ્રજાતિઓ છે. ડેમોઇસેલ ક્રેન્સ જળાશયોની નજીક હોય તેવા વેટલેન્ડ અથવા ઘાસના મેદાનો પાસે રહેવાનું પસંદ કરે છે. તેઓ કૃમિ, નાના સરિસૃપ તેમજ છોડના બીજ ખવડાવે છે.