ઇરાન અને પાકિસ્તાન વચ્ચે સંબંધ સુધરતા નારાજ અમેરિકાએ આપી પ્રતિબંધોની ચેતવણી

ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ ઈબ્રાહિમ રાયસીની પાકિસ્તાનની મુલાકાત દરમિયાન બંને દેશો વચ્ચે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવા માટે 8 સમજૂતીઓ પર હસ્તાક્ષર થયા હતા અને એક સમજૂતી પત્ર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા, જેના પર અમેરિકા નારાજ છે. અમેરિકાએ મંગળવારે ચેતવણી આપી હતી કે પાકિસ્તાન ઈરાન સાથે સમજૂતી કરીને પ્રતિબંધોને આમંત્રણ આપી રહ્યું છે. યુ.એસ.એ કહ્યું છે કે તે ઈરાનના પ્રસાર નેટવર્કને વિક્ષેપિત કરવાનું ચાલુ રાખશે અને તેની સાથે વેપાર સોદા પર વિચારણા કરતી વખતે તેની સામે પગલાં લેશે.

સહકાર વધારવા માટે પાકિસ્તાન અને ઈરાન વચ્ચે થયેલા એમઓયુ પર બોલતા પટેલે કહ્યું હતું કે ઈરાન સાથેના વેપાર સોદાઓ પર આગળ વધવાનું વિચારી રહેલા કોઈપણ વ્યક્તિએ પ્રતિબંધોના ખતરાથી પણ વાકેફ હોવું જોઈએ.

અમેરિકાએ પ્રતિબંધની વાત કરી?

અમેરિકાએ તાજેતરમાં બેલારુસની એક કંપની અને ત્રણ ચીની કંપનીઓ પર પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે જે પાકિસ્તાનના મિસાઈલ પ્રોગ્રામ માટે ટેક્નિકલ સપ્લાય કરી રહી છે. આ પ્રતિબંધો પર ભાર મૂકતા, યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટના મુખ્ય નાયબ પ્રવક્તા વેદાંત પટેલે જણાવ્યું હતું કે, ‘અમે પ્રસાર નેટવર્ક અને સામૂહિક વિનાશના શસ્ત્રોની ખરીદીને રોકવા માટે, તેઓ કોઈપણ હોય તેમની સામે પગલાં લેવાનું ચાલુ રાખીશું. મને ફક્ત એટલું જ કહેવા દો કે, વ્યાપક રીતે કહીએ તો, અમે ઈરાન સાથેના વેપાર સોદા વિશે વિચારતા કોઈપણને પ્રતિબંધોના સંભવિત જોખમોથી વાકેફ રહેવાની સલાહ આપીએ છીએ. પરંતુ અંતે હું કહેવા માંગુ છું કે પાકિસ્તાનની સરકાર તેની વિદેશ નીતિ વિશે વાત કરી શકે છે.

પાકિસ્તાનના મિસાઈલ પ્રોગ્રામને રોકવા પાછળના કારણો અંગે વેદાંત પટેલે કહ્યું, ‘પ્રતિબંધો એટલા માટે લાદવામાં આવ્યા હતા કારણ કે આ એવી કંપનીઓ હતી જે સમગ્ર વિશ્વમાં સામૂહિક વિનાશના શસ્ત્રો ફેલાવવાનું માધ્યમ હતી. આ બેલારુસ, ચીન સ્થિત કંપનીઓ હતી અને અમે જોયું છે કે તેઓએ પાકિસ્તાનના બેલેસ્ટિક મિસાઈલ પ્રોગ્રામ માટે સાધનો અને અન્ય વસ્તુઓનો સપ્લાય કર્યો હતો.

કયા ક્ષેત્રોમાં સહયોગ માટે સંમત થયા છે?

ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ રાયસી સોમવારે ત્રણ દિવસની મુલાકાતે પાકિસ્તાન પહોંચ્યા હતા. રાયસીએ તે જ દિવસે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાદ શરીફ સાથે દ્વિપક્ષીય વાટાઘાટો કરી અને સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદને સંબોધિત કરી. પાકિસ્તાન અને ઈરાન આગામી પાંચ વર્ષમાં દ્વિપક્ષીય વેપારને $10 બિલિયન સુધી વધારવા સંમત થયા હતા અને વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સહયોગ વધારવા માટે 8 કરારો અને એક એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. કરારમાં વેટરનરી અને એનિમલ હેલ્થમાં સહકાર, નાગરિક બાબતોમાં ન્યાયિક સહાય અને સુરક્ષા બાબતોનો સમાવેશ થાય છે. અમેરિકાએ પાકિસ્તાનના મિસાઈલ પ્રોગ્રામ પર પોતાની પકડ વધુ કડક કરી છે

ગયા અઠવાડિયે, યુએસએ સામૂહિક વિનાશના શસ્ત્રોના પ્રસાર અને વિતરણ સાથે સંકળાયેલી ચાર કંપનીઓને નિયુક્ત કર્યા. આ સંગઠનોએ પાકિસ્તાનના બેલેસ્ટિક મિસાઈલ પ્રોગ્રામ સહિત લાંબા અંતરની મિસાઈલ પ્રોગ્રામ માટે સાધનો પૂરા પાડ્યા છે. આ સંસ્થાઓમાં બેલારુસ સ્થિત મિન્સ્ક વ્હીલ ટ્રેક્ટર પ્લાન્ટનો સમાવેશ થાય છે જેણે પાકિસ્તાનના લાંબા અંતરની બેલેસ્ટિક મિસાઈલ પ્રોગ્રામ માટે વિશેષ વાહન ચેસીસ સપ્લાય કરવા માટે કામ કર્યું છે.

જે ત્રણ ચીની કંપનીઓને મંજૂરી આપવામાં આવી છે તેમાં Xi’an Longde Technology Development Co., Ltd., Tianjin Creative Source International Trade Co., Ltd. અને Granpect Co., Ltd.નો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયમાં ઈરાનની સ્થિતિને કારણે પ્રતિબંધો ઈરાન-પાકિસ્તાનના સંબંધોને જોખમમાં મૂકી શકે છે.