હુથી બળવાખોરો લાલ સમુદ્રમાં ઇઝરાયેલના જહાજો પર સતત હુમલો કરી રહ્યા છે. યમનના હુથી બળવાખોરોએ 9 જાન્યુઆરીએ લાલ સમુદ્રમાં જહાજો પર ડ્રોન અને મિસાઇલો છોડ્યા હતા, જેને યુએસ અને બ્રિટિશ નૌકાદળોએ નિષ્ફળ બનાવ્યા હતા. આ હુમલા બાદ અમેરિકા અને બ્રિટન એક્શનમાં છે અને હુતી વિરુદ્ધ કાર્યવાહી શરૂ કરી છે…
યુએસ અને બ્રિટિશ સૈન્યએ યમનમાં હુથીઓ દ્વારા શાસિત વિસ્તારોમાં હવાઈ હુમલા કર્યા હતા ત્યારે યમનમાં ગઠબંધન દળો દ્વારા લાલ સમુદ્રના શિપિંગ માર્ગ પર હુથી હુમલાના જવાબમાં આ હુમલાઓ કરવામાં આવ્યા હતા…જેમાં હુતીની જગ્યાઓને નિશાન બનાવવામાં આવી હતી…આ હુમલાઓમાં, હુથિઓની રડાર સિસ્ટમ, ડ્રોન, બેલિસ્ટિક અને ક્રુઝ મિસાઈલના ભંડાર અને પ્રક્ષેપણ સ્થળોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા…આ હુમલાઓમાં યમનમાં થયેલા નુકસાનનું ચોક્કસ આકલન હજુ બહાર આવ્યું નથી….
એક રિપોર્ટ અનુસાર, આ હુમલાઓ ફાઈટર પ્લેન અને ટોમાહોક મિસાઈલ દ્વારા કરવામાં આવ્યા હતા. અમેરિકન અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે હવા, સપાટી અને સબ પ્લેટફોર્મ પરથી છોડવામાં આવેલી મિસાઇલો દ્વારા એક ડઝનથી વધુ હુતી સ્થાનો પર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. લાલ સમુદ્રમાં હુથિઓને નબળા બનાવવા માટે તેમના પાયા પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. ગુરુવારે રાત્રે ઇરાકમાં અમેરિકન દૂતાવાસ પર પણ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. આને અમેરિકા પર હૂથીઓના વળતા હુમલા તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. ઈરાન સમર્થિત સંગઠનોએ હુથિઓ પરના હુમલાનો કડક જવાબ આપવાની જાહેરાત કરી છે.
યમનમાં આ હુમલાઓ અમેરિકા અને બ્રિટન તરફથી હુથીઓ માટે ચેતવણી હતી બંને દેશોએ કહ્યું હતું કે ઈરાન સમર્થિત હુથીઓએ વ્યાપારી શિપિંગ પર વારંવાર ડ્રોન અને મિસાઈલ હુમલાના પરિણામો ભોગવવા પડશે.ઈરાન સમર્થિત સંગઠનોએ હુથિઓ પરના હુમલાનો કડક જવાબ આપવાની જાહેરાત કરી છે..
બ્રિટનના સંરક્ષણ પ્રધાન ગ્રાન્ટ શેપ્સે એક દિવસ અગાઉ કહ્યું હતું કે લાલ સમુદ્રમાં થયેલા હુમલાઓ વિશ્વના સૌથી મહત્વપૂર્ણ જળમાર્ગોમાંના એકમાં નેવિગેશનની સ્વતંત્રતા માટે સીધો ખતરો છે જે વૈશ્વિક વેપાર માટે આધાર તરીકે સેવા આપે છે. જો હુમલા બંધ નહીં થાય તો કાર્યવાહી કરવામાં આવશે…તમને જણાવી દઈએ કે લાલ સમુદ્રમાં હુથીઓના હુમલાને રોકવા માટે યુકે, યુએસ, ઓસ્ટ્રેલિયા, બહેરીન, બેલ્જિયમ, કેનેડા, ડેનમાર્ક, જર્મની, ઇટાલી, જાપાન, નેધરલેન્ડ, ન્યુઝીલેન્ડ, દક્ષિણ કોરિયા અને સિંગાપોરે સાથે મળીને ઓપરેશન પ્રોસ્પેરિટી શરૂ કરી છે.
યમનમાં હવાઈ હુમલા બાદ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને કહ્યું છે કે તેઓ તેમના લોકોની સુરક્ષા અને આંતરરાષ્ટ્રીય વાણિજ્યના મુક્ત પ્રવાહ માટે પ્રતિબદ્ધ છે, જો આના માટે વધુ કાર્યવાહીની જરૂર પડશે તો તેઓ આ માટે સેનાને નિર્દેશ આપવામાં અચકાશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે જો હુથીઓના હુમલા બંધ નહીં થાય તો તેમની તરફથી પણ યોગ્ય જવાબ આપવામાં આવશે
વઘુમાં અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું, મારા નિર્દેશો પર, યુએસ સૈન્ય દળોએ, યુકે સાથે મળીને, ઓસ્ટ્રેલિયા, બહેરીન, કેનેડા અને નેધરલેન્ડના સમર્થનથી, યમનમાં ઘણા લક્ષ્યો પર સફળતાપૂર્વક હુમલો કર્યો જેનો ઉપયોગ હુથી વિદ્રોહીઓ દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યો હતો. આ ક્રિયાઓ લાલ સમુદ્રમાં આંતરરાષ્ટ્રીય શિપિંગ પર હુથી હુમલાનો સીધો પ્રતિસાદ છે. અમે એ સ્પષ્ટ કરવા માંગીએ છીએ કે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વિશ્વના સૌથી મહત્વપૂર્ણ વ્યાપારી માર્ગોમાંથી એકમાં નેવિગેશનની સ્વતંત્રતાને જોખમમાં નાખવાની મંજૂરી આપશે નહીં. જો આ ધમકીને ટાળવામાં નહીં આવે તો ભવિષ્યમાં પણ આવી કાર્યવાહી કરવામાં આવશે….
અમેરિકી રક્ષા સચિવ લોયડ ઓસ્ટીને પણ યમનમાં થયેલા હુમલાઓ પર નિવેદન આપ્યું છે… તેમણે કહ્યું છે કે હુમલામાં હુથીઓના માનવરહિત સપાટી પરના જહાજો, ગ્રાઉન્ડ એટેક ક્રુઝ મિસાઈલ, રડાર અને હવાઈ દેખરેખ ક્ષમતાઓને નિશાન બનાવવામાં આવી હતી….યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ તેના સ્વ-બચાવના અધિકારને જાળવી રાખે છે અને જો જરૂર પડશે તો અમે ફરીથી કાર્યવાહી કરીશું…
યમનમાં યુએસ અને યુકેએ હુમલો કર્યો છે અને ઇરાકમાં યુએસ એમ્બેસી પર હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. આને હુથીઓને અમેરિકાનો જવાબ માનવામાં આવી રહ્યો છે. આ બધાને કારણે સમગ્ર વિસ્તારમાં લડાઈ વધવાની ભીતિ સેવાઈ રહી છે. જેના કારણે સાઉદીની ચિંતા વધી ગઈ છે…..ત્યારે સાઉદી અરેબિયાએ કહ્યું છે કે અમે લાલ સમુદ્ર ક્ષેત્રમાં થઈ રહેલી સૈન્ય કાર્યવાહી અને યમનના સ્થળો પર હવાઈ હુમલાઓથી ચિંતિત છીએ, અમે આ સમગ્ર પરિસ્થિતિ પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા છીએ.
તેનું એક મોટું કારણ એ છે કે સાઉદીની આગેવાની હેઠળના ગઠબંધને લગભગ આઠ વર્ષથી હુથીઓ સાથે લાંબી લડાઈ લડી છે….આ યુદ્ધમાં સાઉદી અરેબિયાને ઘણું સહન કરવું પડ્યું હતું. સાઉદી અરેબિયા તેની દક્ષિણ સરહદ પર ફરીથી કોઈ નવો સંઘર્ષ નથી ઈચ્છતો. સાઉદી તેની આર્થિક શક્તિ વધારવા પર નજર રાખી રહ્યું છે અને આ સમયે તે શાંતિ સ્થાપવાને વધુ પ્રાધાન્ય આપી રહ્યું છે.
યમનમાં અમેરિકી અને બ્રિટિશ દળોના હુમલા પર હુથી વિદ્રોહીઓએ આકરી પ્રતિક્રિયા આપી છે. હુથીઓએ અમેરિકા અને બ્રિટનના યુદ્ધ જહાજો સામે યુદ્ધની ઘોષણા કરી છે અને જવાબી હુમલા શરૂ કર્યા છે. હુથી જૂથના વરિષ્ઠ સભ્ય અબ્દુલ સલામ ઝહાફે શુક્રવારે એક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું હતું કે પશ્ચિમી સહયોગીઓના હુમલાના જવાબમાં અમારા દળોએ લાલ સમુદ્રમાં યુએસ અને બ્રિટિશ યુદ્ધ જહાજો પર જવાબી હુમલા કર્યા છે. ઝહાફે કહ્યું કે યમનમાં થયેલા હુમલા માટે અમેરિકાને જવાબદાર ગણવામાં આવશે.
હુથીના નાયબ વિદેશ મંત્રી હુસૈન અલ-અઝીએ કહ્યું છે કે યમન પર હુમલાના ગંભીર પરિણામો અમેરિકા અને બ્રિટનને ભોગવવા પડશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, અમેરિકન અને બ્રિટિશ સેના દ્વારા સબમરીન અને ફાઈટર જેટ્સનો ઉપયોગ કરીને આપણા દેશ પર મોટા પાયે હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. અમેરિકા અને બ્રિટને આની ભારે કિંમત ચૂકવવી પડશે તેમાં કોઈ શંકા ન હોવી જોઈએ. બંને દેશોએ આ જબરદસ્ત આક્રમકતાના ગંભીર પરિણામો ભોગવવા તૈયાર રહેવું પડશે…
અમેરિકા અને બ્રિટને સંયુક્ત રીતે યમનમાં હુથી વિદ્રોહીઓ પર હુમલા બાદ લાલ સમુદ્ર અને અરબી સમુદ્રના વિસ્તારોમાં તણાવ વધવાની સંભાવના છે. આ આશંકાને જોતા ભારતીય નૌસેના પણ સતર્ક થઈ ગઈ છે. નૌસેનાએ સાવચેતીના પગલા તરીકે અરબી સમુદ્રમાં તેના યુદ્ધ જહાજો, ફ્રિગેટ્સ અને પેટ્રોલિંગ જહાજો તૈનાત કર્યા છે. ભારતીય નૌસેનાએ એક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે અરબી સમુદ્ર અને એડનની ખાડીમાં છથી દસ યુદ્ધ જહાજો તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. તેમાં વિનાશક, ફ્રિગેટ્સ અને ઓફશોર પેટ્રોલિંગ જહાજોનો સમાવેશ થાય છે. આ જમાવટનું ધ્યાન સોમાલિયાના દરિયાકાંઠે વેપારી જહાજો પર ચાંચિયાગીરી અને ડ્રોન હુમલાની ઘટનાઓને અટકાવવાનું છે. ભારતીય યુદ્ધ જહાજો દરિયામાં કોઈપણ ઘટના પર ચાંપતી નજર રાખી રહ્યા છે.
હુથિઓના વધતા હુમલાના જવાબમાં, બ્રિટિશ અને અમેરિકન દળોએ ગુરુવારે યમનમાં હુમલા શરૂ કર્યા, આ હુમલાઓ પછી હુથીઓએ બદલો લેવાની વાત કરતાં બ્રિટન અને અમેરિકાને નિશાન બનાવી રહિ છે… આવી સ્થિતિમાં, સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે હુથીઓની તાકાત શું છે, જેના આધારે તેઓ વિશ્વની મહાસત્તાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે… તમને જણાવી દઈએ કે યમનના મોટા વિસ્તાર પર હુથીઓનું નિયંત્રણ છે… તેઓએ ગાઝા પટ્ટી પર ઈઝરાયેલના હુમલાના જવાબમાં લાલ સમુદ્રમાં આંતરરાષ્ટ્રીય જહાજો પર ડ્રોન અને મિસાઈલ હુમલા કર્યા છે. હુથિઓએ વ્યૂહાત્મક રીતે બેલિસ્ટિક મિસાઇલો અને અસ્ત્રોનો પણ ઉપયોગ કર્યો છે. સેન્ટર ફોર સ્ટ્રેટેજિક એન્ડ ઇન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝ (CSIS) દ્વારા 2020 ના અહેવાલમાં ‘યમનમાં મિસાઇલ યુદ્ધ’ શીર્ષકમાં હુથી જૂથના મિસાઇલના ભંડારની તેમજ તેઓએ તેને કેવી રીતે હસ્તગત કરી તેની વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી છે….
યમનની સરકાર હુથીઓ માટે શસ્ત્રોનો મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત રહી છે. જે યમનને મૂળ સોવિયેત યુનિયન પાસેથી મળ્યું હતું. યમનની સૈન્ય પાસે વિવિધ પ્રકારની મિસાઇલો હતી, જેમાં 1970ની સ્કડ અને OTR-21 ટોચકા મિસાઇલોનો સમાવેશ થાય છે. હુથી ચળવળએ યમનની અંદર રાજકીય ઉથલપાથલનો લાભ લીધો અને આ શસ્ત્રો પર નિયંત્રણ મેળવ્યું. યુએનના નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, હુથીઓ યમનની સેનાના લગભગ 70 ટકા હથિયારોના ભંડાર પર નિયંત્રણ કરે છે. હૌથિઓએ યુદ્ધના મેદાન પર કબજો કરીને રોકેટ સહિત ઘણા શસ્ત્રો પણ મેળવ્યા છે. સાઉદી દળો અને અન્ય મિલિશિયા સાથેની લડાઈ દરમિયાન હુથી લડવૈયાઓએ રોકેટ લોન્ચર અને અન્ય સાધનો કબજે કર્યા હતા.
હવે સવાલ એ થાય કે આ હુથી બળવાખોરો કોણ છે? આપને જણાવી દઈએ કે હુથીઓનું આ જૂથ યમનના ઉત્તરીય ક્ષેત્રમાં શિયા મુસ્લિમોનું સૌથી મોટું સંગઠન છે. હુથી સંગઠન 1980 અને 1990 ના દાયકામાં યમનમાં હુથી ચળવળમાંથી ઉદ્ભવ્યું હતું. હુથી બળવાખોર પરિવારે શિયા ઈસ્લામના ઝાયદી સંપ્રદાયના સમર્થનથી આંદોલન શરૂ કર્યું હતું. હુથિઓએ યેમેનની સરકાર સાથે અથડામણ કરી અને યમનમાં લાંબા સમય સુધી યુદ્ધ શરૂ કર્યું. હૌથિઓનો તેમની સરકાર તેમજ સાઉદી અરેબિયા સાથે લાંબા સમયથી સંઘર્ષ છે. હુથિઓએ 2004 થી 2010 સુધી છ વખત યમનની સાલેહ સરકારની દળો સામે લડ્યા હતા. તમામ હથિયારો ઉપરાંત હુથી વિદ્રોહીઓ પાસે લગભગ 2 લાખની સેના હોવાનો દાવો કરવામાં આવે છે.
