ચીનના આ દુશ્મનને ભારતે આપ્યું સમર્થન

નવી દિલ્હી: દક્ષિણ ચીન મહાસાગરને લઈને ચીન અને ફિલિપાઇન્સ સામસામે છે. ચીન સમગ્ર દક્ષિણ ચીન મહાસાગર પર દાવો કરે છે અને ફિલિપાઇન્સ તેનો વિરોધ કરે છે. આ પ્રકારની બાબતમાં ભારતે પહેલી જ વખત ફિલિપાઇન્સને સમર્થન આપ્યું છે અને દરેક દેશને તેના સાર્વભૌમત્વની રક્ષા કરવાનો અધિકાર છે. ભારતે સ્પષ્ટપણે જણાવ્યું છે કે ફિલિપાઇન્સ તેના સાર્વભૌમત્વની રક્ષા માટે જે પણ કરે તે પ્રશંસનીય છે. ચીન તો હંમેશા બાહ્ય વિવાદમાં ભારતનો વિરોધ કરતું જ રહે છે, પરંતુ ભારતે પહેલી વખત આ રીતે ચીનના શત્રુને ટેકો આપ્યો છે.

ભારત હંમેશા ‘જીવ અને જીવવા દો’ની નીતિમાં વિશ્વાસ કરે છે. આપણે ફક્ત પોતાનો ફાયદો જ નથી જોતા પણ બીજાના હિતને પણ માન આપીએ છીએ. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિને મરચાની અસર થાય છે તો તેને અસર થશે. ભારતે હવે તેની ચિંતા કરવાનું પણ છોડી દીધું છે. તેથી જ જ્યારે ફિલિપાઈન્સના સાર્વભૌમત્વની વાત આવી ત્યારે ભારત નિર્ભયપણે તેની સાથે ઊભું હતું. વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે સ્પષ્ટ કહ્યું કે ફિલિપાઈન્સ પોતાની સાર્વભૌમત્વની રક્ષા માટે જે પણ પગલું ભરે છે તે પ્રશંસનીય છે. આનાથી ચીન નારાજ છે. ભારતને ‘તૃતીય પક્ષ’ ગણાવતા તેમણે કહ્યું કે અમારા વિવાદોમાં કોઈને હસ્તક્ષેપ કરવાનો અધિકાર નથી.

જયશંકરના નિવેદનથી ચીન નારાજ

વાસ્તવમાં, મામલો દક્ષિણ ચીન સાગર (SCS)માં ચીન અને ફિલિપાઇન્સ વચ્ચે વધી રહેલા તણાવનો છે. વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર મંગળવારે ફિલિપાઈન્સની રાજધાની મનીલામાં હતા. ત્યાં તેમણે તેમના સમકક્ષ એનરિક મનાલો સાથે મુલાકાત કર્યા પછી ફિલિપાઈન્સની સાર્વભૌમત્વ જાળવી રાખવાના પ્રયાસોને સમર્થન આપ્યું. આ બેઠકના એક દિવસ પહેલા ફિલિપાઈન્સે દક્ષિણ ચીન સાગરમાં ચીનની ‘આક્રમક કાર્યવાહી’ સામે વિરોધ નોંધાવવા માટે ચીનના રાજદૂતને બોલાવ્યા હતા. ચીન દક્ષિણ ચીન સમુદ્રના લગભગ 90 ટકા હિસ્સા પર દાવો કરે છે. ફિલિપાઇન્સ માટે ભારતીય વિદેશ પ્રધાનના સમર્થનથી પણ ચીન નારાજ થયું કારણ કે ગયા અઠવાડિયે યુએસએ પણ ફિલિપાઇન્સની કાયદેસરની દરિયાઇ કામગીરી સામે ચીનની ‘ખતરનાક’ કાર્યવાહીની નિંદા કરી હતી.

જયશંકરે ચીનને તે વિશે યાદ અપાવ્યું

જયશંકરે નિયમો-આધારિત આદેશનું કડક પાલન કરવાની હાકલ કરી અને ‘ફિલિપાઈન્સને તેની રાષ્ટ્રીય સાર્વભૌમત્વ જાળવવામાં ભારતનું સમર્થન’ નો પુનરોચ્ચાર કર્યો. સમુદ્રના બંધારણ તરીકે UNCLOS (યુનાઇટેડ નેશન્સ કન્વેન્શન ઓન ધ લો ઓફ ધ સી), 1982 નું મહત્વ દર્શાવતા, તેમણે તમામ પક્ષોને પત્ર અને ભાવનાથી તેનું પાલન કરવાની અપીલ કરી. આનાથી ચીન પણ નારાજ થયું હતું, જ્યારે આ વખતે ભારત અને ફિલિપાઈન્સના વિદેશ મંત્રીઓએ જૂન 2023માં યોજાયેલી બેઠક બાદ આપેલા નિવેદનનું પુનરાવર્તન કર્યું નથી. તે સમયે, ફિલિપાઇન્સ સાથેના વિવાદમાં ચીનના વિસ્તરણવાદી દાવાઓને સખત રીતે રદિયો આપવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ બંને વિદેશ મંત્રીઓએ ચીનને 2016ના કાયદાકીય રીતે બંધનકર્તા નિર્ણયનું પાલન કરવાની અપીલ કરી હતી. તે પ્રથમ વખત હતો જ્યારે ભારતે દક્ષિણ ચીન સાગર મુદ્દે ચીન વિરુદ્ધ ફિલિપાઈન્સને સમર્થન આપ્યું હતું. યુએનસીએલઓએસ આર્બિટ્રેશન ટ્રિબ્યુનલે માત્ર બેઇજિંગની નાઇન-ડેશ લાઇન જ નહીં પરંતુ ફિલિપાઇન્સના મેરીટાઇમ ઝોનમાં તેની પ્રવૃત્તિઓને પણ ગેરકાયદેસર જાહેર કરી હતી.