દેશમાં આજે લોકસભા ચૂંટણીમાં પ્રથમ તબક્કાનું મતદાન, બેઠકોના જાણો સમીકરણ

ભારતમાં આજે લોકસભા ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કામાં 102 બેઠકો પર મતદાન થઈ રહ્યું છે. આ લોકસભા બેઠકો 21 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની છે. પ્રથમ તબક્કામાં ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, પશ્ચિમ બંગાળ અને ઉત્તરાખંડ, તમિલનાડુ અને અરુણાચલ પ્રદેશની તમામ બેઠકો પરની ચૂંટણીઓ સંપૂર્ણપણે ઉકેલાઈ જશે. આ તબક્કાના મતદાનથી જ 2024નું ચિત્ર મહદ અંશે સ્પષ્ટ થશે. પ્રથમ તબક્કામાં, ભાજપ માટે પડકાર તેની બેઠકો જાળવી રાખવાનો છે, જ્યારે કોંગ્રેસે તેની બેઠકો વધારવાની સાથે તેના સહયોગી ડીએમકેનું પ્રદર્શન જાળવી રાખવું પડશે. ચૂંટણી પંચ દ્વારા બંધારણીય કલમ 324 મુજબ લોકસભા, વિધાનસભા અને રાજ્યસભાની ચૂંટણીઓનું આયોજન કરવામાં આવે છે.

બીજેપીની આગેવાની હેઠળના એનડીએ અને કોંગ્રેસના નેતૃત્વવાળા ભારત ગઠબંધનની કસોટી પહેલા તબક્કામાં જ થશે. છેલ્લી ચૂંટણીમાં પ્રથમ તબક્કામાં ભાજપે 40 ટકા બેઠકો જીતી હતી, જ્યારે કોંગ્રેસ માત્ર 15 ટકા બેઠકો જ જીતી શકી હતી. જો કે, ગઠબંધનના પરિપ્રેક્ષ્યમાં, ભારત અને એનડીએ બંને વધુ કે ઓછા સમાન દેખાતા હતા. આથી જ આ વખતે બંનેની સામે તેમના વધુ સારા પ્રદર્શનનું પુનરાવર્તન કરવાનો પડકાર છે અને તેમની અગાઉની બેઠકો બચાવવા ઉપરાંત બેઠકોની સંખ્યા વધારવાનો પણ પડકાર છે.

વધુ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહ્યું છે ભાજપ
લોકસભા ચૂંટણીના પ્રથમ તબક્કામાં જે 102 બેઠકો પર મતદાન થઈ રહ્યું છે તેમાંથી BSP 86 બેઠકો પર મેદાનમાં છે. BJP 77, કોંગ્રેસ 56, AIADMK 36, DMK 22, TMC 5, RJD 4, SP 7, RLD 1, LJP (R) તરફથી એક અને જીતન રામ માંઝીની પાર્ટી HAM એક સીટ પર ચૂંટણી લડી રહી છે. 2019ની ચૂંટણીમાં આ 102 બેઠકોમાંથી ભાજપ 60 બેઠકો પર અને કોંગ્રેસ 65 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી, પરંતુ બદલાયેલા સમીકરણમાં આ વખતે ભાજપ ગત વખત કરતા વધુ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહી છે જ્યારે કોંગ્રેસ ઓછી બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહી છે.

છેલ્લી લોકસભા ચૂંટણીમાં, પ્રથમ તબક્કામાં આ 102 બેઠકોમાંથી, ભાજપે 60 બેઠકો પર લડીને 40 બેઠકો જીતી હતી જ્યારે કોંગ્રેસ 65 બેઠકો પર લડીને માત્ર 15 બેઠકો જીતી શકી હતી. ડીએમકે 24 સીટો પર લડી હતી અને 24 સીટો જીતી હતી. આ સિવાય 23 લોકસભા બેઠકો અન્યોએ જીતી હતી. 2019ની ચૂંટણીમાં આ બેઠકો પર જીતનું માર્જિન ઘણું ઓછું હતું. 27 સીટો પર જીત અને હારનું માર્જીન 10 ટકાથી ઓછું હતું. 26 સીટો પર જીતનું માર્જીન 10 થી 20 ટકા અને 29 સીટો પર જીતનું માર્જીન 20 થી 30 ટકાની વચ્ચે હતું. માત્ર 15 સીટો પર જીતનું માર્જીન 30 થી 40 ટકા વચ્ચે હતું અને પાંચ સીટો પર તે 40 ટકાથી વધુ હતું.

શું હતું 2019નું સમીકરણ
ભાજપે 2019માં આ 102 બેઠકોમાંથી 60 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી, જેમાંથી 34 બેઠકો પર તેની 50 ટકાથી વધુ હતી. 19 બેઠકો પર 30-50 ટકા અને સાત બેઠકો પર 30 ટકાથી ઓછો વોટ શેર મેળવ્યો. તે જ સમયે, ડીએમકે છેલ્લી ચૂંટણીમાં 24 બેઠકો પર ચૂંટણી લડી હતી અને તે તમામ જીતી હતી. જેમાં તેને 19 સીટો પર 50 ટકાથી વધુ વોટ મળ્યા છે જ્યારે પાંચ સીટો પર તેને 30 થી 50 ટકા વોટ મળ્યા છે. જો કે, ડીએમકે જે સીટો પર જીત મેળવી હતી, તેમાંથી ઘણી સીટો એવી છે જે ઝૂલતી રહી છે.

પ્રથમ તબક્કાની 102 લોકસભા બેઠકોમાંથી, 53 લોકસભા બેઠકો એવી છે જ્યાં જીત અને હારનું માર્જિન 20 ટકાથી ઓછું વોટ હતું. તેમાંથી 8 બેઠકો એવી છે જ્યાં જીતનું માર્જિન બે ટકાથી ઓછું હતું. જેમાં લક્ષદ્વીપ, આંદામાન-નિકોબાર ટાપુઓ, મિઝોરમ, નાગાલેન્ડ અને તમિલનાડુની બે બેઠકો ઉત્તર પ્રદેશની મુઝફ્ફરનગર અને સહારનપુર બેઠકો હતી.

તે જ સમયે, પ્રથમ તબક્કાની 102 બેઠકોમાંથી, સતત ત્રણ ચૂંટણીમાં જીતેલી બેઠકો મજબૂત માનવામાં આવે છે અને માત્ર એક વખત જીતેલી બેઠકો પ્રમાણમાં નબળી માનવામાં આવે છે. આ પરિપ્રેક્ષ્યમાં પ્રથમ તબક્કામાં ભાજપ 6 અને કોંગ્રેસ 3 બેઠકો પર મજબૂત છે. તે જ સમયે, ભાજપ 32 બેઠકો પર, ડીએમકે 12 બેઠકો પર અને કોંગ્રેસ 8 બેઠકો પર પ્રમાણમાં મજબૂત છે, કારણ કે તેણે બે ચૂંટણીમાં એક જ બેઠક જીતી છે. આ સિવાય પ્રથમ તબક્કાની 21 બેઠકો પર ઝૂલતી જોવા મળી રહી છે, જ્યાં 2009 અને 2019ની ચૂંટણીમાં એક જ જીતી હતી, પરંતુ 2014માં અહીં બીજી પાર્ટીએ જીત મેળવી હતી.

પ્રથમ તબક્કામાં 21 બેઠકો બદલાશે
પ્રથમ તબક્કામાં જે 21 બેઠકો બદલાવાની હતી, તેમાંથી ડીએમકેએ 2009 અને 2019ની ચૂંટણીમાં 13 બેઠકો જીતી હતી. તે જ સમયે, આમાંથી 12 બેઠકો એવી છે કે જે AIADMKએ 2014માં જીતી હતી અને PMKએ એક ધર્મપુરી બેઠક જીતી હતી. એ જ રીતે કોંગ્રેસે 2009 અને 2019ની ચૂંટણીમાં શિવગંગાઈ, પુડુચેરી, અરણી અને વિરુધુનગર બેઠકો જીતી હતી, પરંતુ 2014ની ચૂંટણીમાં AIADMK અને AIR કોંગ્રેસે આ બેઠકો છીનવી લીધી હતી. આ રીતે 2024ની ચૂંટણીમાં આ સીટો પર ઘણું નિર્ભર રહેશે.

રાજસ્થાન, ઉત્તરાખંડ અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં ભાજપ 2014 અને 2019માં સતત બે વખત 100 ટકા બેઠકો જીતવામાં સફળ રહ્યું હતું. ઉત્તરાખંડની પાંચેય બેઠકો જીતવામાં ભાજપ સફળ રહ્યું હતું. રાજસ્થાનની 12 બેઠકોમાંથી 11 બેઠકો ભાજપ પાસે છે અને એક બેઠક RLPએ જીતી છે. બંગાળની ત્રણ બેઠકો જ્યાં મતદાન થઈ રહ્યું છે તે 2019માં ભાજપે જીતી હતી. આ ઉપરાંત ભાજપે મધ્યપ્રદેશની 6માંથી 5 બેઠકો, મહારાષ્ટ્રની 5માંથી 4 બેઠકો અને ઉત્તર-પૂર્વની 13 બેઠકોમાંથી 5 બેઠકો જીતી હતી. આ સિવાય ઉત્તર પ્રદેશની આઠ બેઠકોમાંથી માત્ર 3 બેઠકો જીતી શકી હતી.