દેશના ઘણા દિગ્ગજ ઉદ્યોગપતિઓ હવે વયના એવા તબક્કામાં પહોંચી ગયા છે જ્યાં તેમણે આગામી પેઢીને કમાન સોંપવાની છે. જો તેઓ સ્પષ્ટ ઉત્તરાધિકાર યોજના ન બનાવે તો આવનારી પેઢીને સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. દેશમાં એવા કેટલાક ઉદ્યોગપતિઓ છે જેમના ઉત્તરાધિકાર આયોજન પર બધાની નજર છે.
રિલાયન્સ ઈન્ડસ્ટ્રીઝના સ્થાપક ધીરુભાઈ અંબાણીના મૃત્યુ બાદ તેમના પુત્રો મુકેશ અંબાણી અને અનિલ અંબાણી વચ્ચે વર્ચસ્વની લડાઈ શરૂ થઈ હતી. આખરે તેમની માતાની દરમિયાનગીરી બાદ વ્યવસાય બંને ભાઈઓ વચ્ચે વહેંચવો પડ્યો. ભવિષ્યમાં આવું ન થાય તે માટે મુકેશ અંબાણી સંપૂર્ણ પગલાં લઈ રહ્યા છે. તેવી જ રીતે અન્ય ઘણા ઉદ્યોગપતિઓ પણ છે જેમના ઉત્તરાધિકારીઓ પર નજર રાખવામાં આવી રહી છે.
મુકેશ અંબાણી (65), રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, માર્કેટ કેપઃ રૂ. 16 લાખ કરોડ
દેશની સૌથી વેલ્યુએબલ કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝે તાજેતરમાં જ તેની AGM પર મોટી જાહેરાત કરી છે. કંપનીના ચેરમેન મુકેશ અંબાણીના ત્રણેય બાળકોને બોર્ડમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. આ એક સંકેત છે કે કંપનીની કમાન તેમને સોંપવાની તૈયારી છે. 2002માં ધીરુભાઈ અંબાણીના નિધન બાદ મુકેશ અંબાણી અને અનિલ અંબાણી વચ્ચે ઘણા મતભેદો હતા. છેવટે 2005માં માતા કોકિલાબેને બંને ભાઈઓ વચ્ચે વ્યવસાયનું સામ્રાજ્ય વહેંચવાની જાહેરાત કરી. આ જ કારણ છે કે મુકેશ અંબાણી તેમના બાળકો વચ્ચે કોઈ પણ પ્રકારનો વિવાદ નથી ઈચ્છતા.
ઉદય કોટક (64), કોટક મહિન્દ્રા બેંક, માર્કેટ કેપઃ 3.5 લાખ કરોડ
દેશની ત્રીજી સૌથી મોટી ખાનગી બેંક કોટક મહિન્દ્રા બેંકના સ્થાપક ઉદય કોટકે તાજેતરમાં MD અને CEO પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું છે. હાલ વ્યાવસાયિકો બેંકનો હવાલો સંભાળશે. કોટકનું કહેવું છે કે તેમના પુત્ર જય કોટકનો રાજ્યાભિષેક બોર્ડ પર નિર્ભર રહેશે. કોટકના નાના પુત્ર ધવલે ગયા વર્ષે કોલંબિયા બિઝનેસ સ્કૂલમાંથી ગ્રેજ્યુએશન કર્યું છે. ઉદય કોટકે લગભગ ચાર દાયકા સુધી બેંકની કમાન સંભાળી હતી.
આનંદ મહિન્દ્રા (68), મહિન્દ્રા, માર્કેટ કેપઃ 1.9 લાખ કરોડ
આનંદ મહિન્દ્રા મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રા ગ્રૂપના ચેરમેન છે, જેની માર્કેટ 1.9 લાખ કરોડ રૂપિયા છે. આ ગ્રુપનો બિઝનેસ ઓટોમોબાઈલ, એગ્રીકલ્ચર, આઈટી અને એરોસ્પેસ સહિતના અનેક ક્ષેત્રોમાં ફેલાયેલો છે. આનંદ મહિન્દ્રાને બે પુત્રીઓ છે, જેમાંથી કોઈ પણ હાલમાં ગ્રુપમાં લીડરશિપ હોદ્દા પર નથી.
કિરણ મઝુમદાર શૉ (70), બાયોકોન, માર્કેટ કેપઃ 32 હજાર કરોડ
કિરણ મઝુમદાર શોને કોઈ સંતાન નથી. ગયા વર્ષે તેના પતિનું અવસાન થયું હતું. શોએ હજુ સુધી કંપનીમાં ઉત્તરાધિકાર વિશે વાત કરી નથી. બેંગલુરુ સ્થિત બાયોટેક કંપની બાયોકોનના સ્થાપક કિરણ મઝુમદાર શોની ગણતરી ભારતની સૌથી સફળ મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકોમાં થાય છે. કંપનીને આ સ્થાને લઈ જવા માટે તેણે ઘણો સંઘર્ષ કર્યો છે.
નુસ્લી વાડિયા (79), બ્રિટાનિયા, માર્કેટ કેપઃ 1.1 લાખ કરોડ
નુસ્લી વાડિયાના નાના પુત્ર જહાંગીરે વાડિયા ગ્રુપની કેટલીક કંપનીઓના બોર્ડમાંથી રાજીનામું આપી દીધું છે. તેમના મોટા પુત્ર નેસ વાડિયા હજુ પણ આ ગ્રુપ સાથે જોડાયેલા છે. વાડિયા ગ્રુપ દેશની સૌથી જૂની કંપનીઓમાંની એક છે. તેની સ્થાપના 1736માં થઈ હતી. કંપનીનો વ્યવસાય ઉડ્ડયન, ઉપભોક્તા, રિયલ એસ્ટેટ, વાવેતર, રસાયણો અને આરોગ્યસંભાળનો વિસ્તાર ધરાવે છે.
યુસુફ હમીદ (87), સિપ્લા, માર્કેટ કેપ: 96 હજાર કરોડ
દિગ્ગજ ફાર્મા કંપની સિપ્લાના યુસુફ ખ્વાજા હમીદ હવે સક્રિય નથી. પરિવારની આગામી પેઢીને કંપની ચલાવવામાં રસ નથી. એટલા માટે તે તેને વેચવાની યોજના બનાવી રહ્યો છે. તાજેતરમાં એવા સમાચાર આવ્યા હતા કે બ્લેકસ્ટોન કંપનીમાં પ્રમોટરનો 33.47 ટકા હિસ્સો ખરીદવા જઈ રહી છે. આ સાથે સિપ્લાનો 88 વર્ષ જૂનો ઈતિહાસ પણ નવો વળાંક લેવા જઈ રહ્યો છે. સિપ્લા એ કેટલીક કંપનીઓમાંની એક છે જે દેશની આશાઓ અને સંઘર્ષોની સાક્ષી રહી છે.
આ સિવાય બીજી ઘણી કંપનીઓના વરિષ્ઠોએ તેમના અનુગામીની પસંદગી કરવાની હોય છે. તેમાં સન ફાર્માના દિલીપ સંઘવી (67), મેરિકોના હર્ષ મારીવાલા (72), ભારત ફોર્જના બાબા કલ્યાણી (74), એપોલો હોસ્પિટલના પ્રતાપ રેડ્ડી (91), વેદાંતના અનિલ અગ્રવાલ (69) અને એપોલોના ઓમકાર સિંહનો સમાવેશ થાય છે. ટાયર.કંવર (81)નો સમાવેશ થાય છે.
આ પણ વાંચો: RBI Circular/ આરબીઆઈ બનીકડક, સમયસર લોન નહીં ભરનાર લોકો માટે પરિપત્ર પાડ્યો બહાર
આ પણ વાંચો: Fraud Arrested/ IAS હસમુખ અઢીયાના સામે ‘દોઢિયા’ ઉઘરાવવા ભેજાબાજને ભારે પડ્યા
આ પણ વાંચો: Gujarat Rain/ ગુજરાતમાં ફરી પાછો ‘મેેઘ મલ્હાર’: સવારથી જ જામ્યો છે મેઘો
