સનાતન ધર્મમાં ગણેશ ચતુર્થીના તહેવારનું ખૂબ મહત્વ છે. આ દિવસને બાપ્પાના જન્મદિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસથી ગણેશ ઉત્સવનો પ્રારંભ થાય છે. આ તહેવાર 10 દિવસ સુધી ચાલે છે. આ વખતે ગણેશ ચતુર્થી 19 સપ્ટેમ્બર 2023 મંગળવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે. ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે લોકો 10 દિવસ સુધી પોતાના ઘરે બાપ્પાને લાવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દરમિયાન ભગવાન ગણેશ 10 દિવસ માટે પૃથ્વી પર આવે છે અને તેમના ભક્તોની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરે છે. ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે ગણેશ જીની સ્થાપના કરવામાં આવે છે અને તેનું વિસર્જન અનંત ચતુર્દશીના દિવસે થાય છે. આ વખતે બાપ્પા 19મી સપ્ટેમ્બરે ઘરે પહોંચશે અને 28મી સપ્ટેમ્બરે તેમનું વિસર્જન કરવામાં આવશે. આવો જાણીએ ગણેશ ચતુર્થી શા માટે ઉજવવામાં આવે છે અને તેનું શું મહત્વ છે.
ગણેશ ચતુર્થી શા માટે ઉજવવામાં આવે છે?
ગણેશ ચતુર્થીનો તહેવાર દેશભરમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે અને તેનું મુખ્ય કારણ છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, માતા પાર્વતીના પુત્ર ભગવાન ગણેશનો જન્મ ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે થયો હતો. તેથી, દર વર્ષે ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની ચતુર્થી તિથિએ ગણેશ ચતુર્થી ઉજવવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત, અન્ય એક દંતકથા અનુસાર, મહર્ષિ વેદ વ્યાસજીએ ભગવાન ગણેશને મહાભારતની રચના લખવાનું કહ્યું હતું, ત્યારબાદ ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે વ્યાસજીએ શ્લોકનો પાઠ કરવાનું શરૂ કર્યું અને ગણેશજીએ તેને લખવાનું શરૂ કર્યું. તેણે 10 દિવસ સુધી સતત લખ્યું અને 10 દિવસમાં ગણેશજીને ધૂળ અને ગંદકીના થરથી ઢાંકી દેવામાં આવ્યા. આ સ્તરને સાફ કરવા માટે, ભગવાન ગણેશએ 10માં દિવસે સરસ્વતી નદીમાં સ્નાન કર્યું હતું. ત્યારથી ગણેશ ચતુર્થીના તહેવારની ઉજવણી થવા લાગી.
ગણેશ ચતુર્થીનું મહત્વ
હિન્દુ ધર્મમાં આ દિવસનું ઘણું મહત્વ છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન ગણેશને પ્રથમ દેવ માનવામાં આવે છે. આ કારણથી કોઈપણ શુભ કાર્ય શરૂ કરતા પહેલા ભગવાન શ્રી ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. હિન્દુઓ માને છે કે આ દિવસે ભગવાન ગણેશનો પુનર્જન્મ થયો હતો. તેથી આ દિવસ ગણેશ ઉત્સવ (ગણેશ ચતુર્થી) તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મહારાષ્ટ્રમાં આ તહેવાર ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસથી બાપ્પા 10 દિવસ સુધી તેમના ભક્તોના દર્શન કરે છે અને તેમની બધી મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરે છે.
ગણેશ સ્થાપના મુહૂર્ત સમય 2023
ગણેશ ચતુર્થી 2023 – 19 સપ્ટેમ્બર 2023
ચતુર્થી તિથિનો પ્રારંભ- 18 સપ્ટેમ્બર 12:39 મિનિટે
ચતુર્થી તારીખ સમાપ્ત થાય છે – 19 સપ્ટેમ્બર બપોરે 1:43 વાગ્યે
ગણેશ સ્થાપના (પૂજા મુહૂર્ત સમય) – 19 સપ્ટેમ્બર સવારે 11:00 થી બપોરે 1:26 સુધી