- 52 શક્તિપીઠ પૈકી ગુજરાતમાં 4 ધામ આવેલાં
- જ્વાલા દેવી શક્તિપીઠમાં વિજ્ઞાન પણ નિષ્ફળ
- 100 વર્ષ પહેલા સુધી પંચબલીની પરંપરા
- અખંડ જ્યોતના સ્ત્રોતને જાણવા માટે અનેક સંશોધનો
હિમાચલના કાંગડાના દેવી મંદિરમાં સદીઓથી નવ દીવા સતત પ્રજ્વલિત છે. આ લાઇટનો સ્ત્રોત આજદિન સુધી જાણી શકાયો નથી.અકબરે પણ અહીં શાશ્વત જ્યોતને ઓલવવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ તે ઓલવી શક્યો નહીં, તેથી તેના મનમાં આદર ઉત્પન્ન થયો. અકબરે દેવીને સોનેરી છત્ર અર્પણ કર્યું, પરંતુ તે અન્ય ધાતુમાં બદલાઈ ગયું. છત્રી કઈ ધાતુમાં બદલાઈ ગઈ તે આજ સુધી જાણી શકાયું નથી.
આ વાત છે જ્વાલા દેવી શક્તિપીઠની પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર અહીં દેવી સતીની જીભ પડી હતી. પાછળથી કાંગડાની ટેકરી પર દેવી પ્રકાશના રૂપમાં પ્રગટ થઈ. માતાના પ્રથમ દર્શન અહીં પશુઓ ચરતા ગોવાળોએ કર્યા હતા. ત્યારથી આજદિન સુધી આ લાઈટ બળી રહી છે.અહીં નવરાત્રિની શરૂઆત ધ્વજા વિધિ અને કન્યા પૂજનથી થઈ હતી. સવારે 5 વાગ્યે દરવાજા ખુલ્યા પછી મંગળા આરતી થઈ. અહીં બે દિવસથી હળવો વરસાદ પડી રહ્યો છે. જેના કારણે દર વર્ષની સરખામણીમાં આ વખતે ઓછા લોકો દર્શન માટે આવ્યા છે. દેવીનો શણગાર ચાલી રહ્યો છે.
રાત્રે 10 વાગ્યે શયન આરતી બાદ દરવાજા બંધ કરવામાં આવશે. નવરાત્રીના છઠ્ઠા, સાતમા અને આઠમા દિવસે મંદિર 24 કલાક ખુલ્લું રહેશે. નવમા દિવસે હવન અને કન્યા પૂજન થશે. અહીં નવ દિવસ સુધી દિવસમાં પાંચ વખત આરતી કરવામાં આવે છે અને વિવિધ પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે. સવારે પ્રથમ મોટી આરતીમાં માલપુઆ, બીજામાં પીળા ચોખા અને બપોરે કઠોળ અને ભાત ચઢાવવામાં આવે છે. રાત્રે યોજાતી મોટી આરતીમાં દેવીને સાકર અને દૂધ ચઢાવવામાં આવે છે.લગભગ 100 વર્ષ પહેલા સુધી જ્વાલા દેવીમાં પંચબલીની પરંપરા હતી. તેમાં ઘેટાં, ભેંસ, બકરી, માછલી અને કબૂતરની બલિ આપવામાં આવતી હતી, પરંતુ પછીથી આ પ્રથા બંધ થઈ ગઈ. હવે તેની જગ્યાએ પીળા ચોખા અને અડદની વડી ચઢાવવામાં આવે છે.
સદીઓથી સળગતી અખંડ જ્યોતને કયો ગેસ બાળી રહ્યો છે અને તેનો સ્ત્રોત કયો છે તે જાણવા માટે જાપાન સહિત અનેક દેશોમાંથી મશીનો લાવવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ આજદિન સુધી તેનો સ્ત્રોત જાણી શકાયો નથી. સંશોધન નિષ્ફળ ગયા પછી, વૈજ્ઞાનિકોએ તેમના મશીનો અહીં છોડી દીધા, જે હજુ પણ અહીંના જંગલોમાં પડ્યા છે.
સત્યયુગમાં માતા જ્વાલાજીનું પ્રથમ મંદિર રાજા ભૂમિચંદ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, તે 1835 માં કાંગડાના તત્કાલીન રાજા સંસાર ચંદ અને મહારાજા રણજીત સિંહ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.મંદિરમાં સળગતી લાઈટોની એક ખાસ વાત એ છે કે આ લાઈટોને સ્પર્શ કરવાથી આપણા હાથ બળતા નથી. અહીં આવનારા લોકો દેવી માતાના દીપોને સ્પર્શ કરે છે અને અહીં માથું નમાવે છે.
દેશની 18મી શક્તિપીઠ, જ્યાં દેવી સતીની નાભિ પડી હતી. ત્યાં બિરજા દેવીનું મંદિર છે, આ સ્થળ ઓડિશાના જાજપુરમાં છે… દેશમાં આ એકમાત્ર એવું શક્તિપીઠ છે જ્યાં મહિષાસુર મર્દિની સ્વરૂપમાં બે હાથવાળા દેવી છે. અહીં નવ દિવસ સુધી દેવીની રથયાત્રા નીકળે છે. આજે સવારથી જ દેવીની વિશેષ પૂજા-અર્ચના ચાલી રહી છે અને સાંજે રથયાત્રા નીકળશે.સવારે 5 કલાકે દેવીની આરતી થઈ હતી અને 7 કલાકે દેવીને મહા સ્નાન કરાવવામાં આવ્યું હતું. આ પછી સાંજે 7 થી 9 વાગ્યા સુધી ગર્ભગૃહમાં દર્શન કરી શકાશે. ત્યારબાદ દેવીને શણગારવામાં આવશે. આમાં દેવીને સોનાનો મુગટ અને 3 હારથી શણગારવામાં આવશે.
બપોરે 12 વાગ્યાથી દેવીની ષોડશોપચાર પૂજા શરૂ થશે જે 3 કલાક સુધી ચાલશે. આ પૂજા બાદ એક કલાક માટે દર્શન બંધ રહેશે. સાંજે 6 કલાકે રથયાત્રાનો પ્રારંભ થશે. જે એક કલાક સુધી ચાલશે. ત્યારબાદ દેવીની મહા આરતી થશે.મંદિરના મુખ્ય પૂજારી દેવી પ્રસાદ પાણીનું કહેવું છે કે 18મીએ મંદિરમાં લગભગ 20 લાખ રૂપિયાનો સોનાનો મુગટ દાનમાં આપવામાં આવશે.
અષ્ટધાતુથી બનેલી દક્ષિણમુખી દેવીની મૂર્તિ રથ પર બિરાજમાન છે. તેમની પૂજા કર્યા બાદ રથયાત્રા શરૂ થાય છે. દેવીના રથનું નામ સિંહધ્વજ છે. તે લાલ, સફેદ અને કાળા કપડાથી બનેલું છે. આ વસ્ત્રો દેવી લક્ષ્મી, સરસ્વતી અને કાલીનું પ્રતીક છે. ભગવાન બ્રહ્માને આ રથ પર સારથિ તરીકે બેસાડવામાં આવ્યા છે. નવરાત્રીના છેલ્લા દિવસે અપરાજિતા પૂજા કરવામાં આવે છે. પછી દેવી મહિષાસુરનો વધ કરે છે. આ પછી દેવીનો રથ લખબિંધા મેદાનમાં જાય છે. જ્યાં મધ્યરાત્રિએ મહામારી સ્વરૂપે દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે.
શ્રેષ્ઠ સુંદરી 51 શક્તિપીઠોમાંથી એક છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અહીં દેવી સતીના સીધા પગ પડ્યા હતા. ત્રિપુરા રાજ્યનું નામ પણ તેમના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું છે. ત્રિપુરા સુંદરી દુર્ગાનો કાલી અવતાર છે. સવારે 4 વાગે મંદિરના દરવાજા ખુલ્યા હતા. આ પછી પંચદેવોની સાથે ત્રિપુરા સુંદરીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવી હતી. આ ક્રમ નવરાત્રિ દરમિયાન ચાલુ રહેશે.
ત્રિપુરાના ગોમતી જિલ્લાના આ મંદિરમાં સવારે 4 વાગ્યાથી ભક્તોનું આગમન શરૂ થઈ જાય છે. નવરાત્રીના એક દિવસ પહેલા શનિવારે માતાના મંદિરને પીળા અને કેસરી ગેંદાના ફૂલોના હારથી શણગારવામાં આવ્યું હતું. ત્રિપુરેશ્વરી અને ત્રિપુરા સુંદરી તરીકે ઓળખાતી માતા ત્રિપુરા સુંદરીના સવારના દર્શન સાથે સેંકડો વર્ષ જૂની માન્યતા જોડાયેલી છે. અહીં સવારના દર્શન સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.દેશભરમાં આવેલા આદ્યશક્તિના 52 શક્તિપીઠ પૈકી 4 તો ગુજરાતમાં જ આવેલા છે. ત્રણ શક્તિપીઠ ખૂબ જાણીતા છે
ગુજરાતની ઉત્તરમાં આવેલી અરવલ્લી પર્વતની ગીરીમાળામાં ગબ્બર આવેલો છે. બનાસકાંઠા જિલ્લાના દાંતા તાલુકામાં આવેલું અંબાજી ગુજરાતનું સૌથી મોટું શક્તિપીઠ છે. તેનું મુળ સ્થાનક તો ગબ્બર છે જેને આરાશુરનુ શિખર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. એવુ કહેવાય છે કે ભગવતી જગદંબાએ અહીંયા આરાસુરનો સંહાર કર્યો હતો. આરાસુર ઉપરાંત માએ મહીષાસુર, ધુમ્રલોચન અને શુંભ- નીશુંભનો નાશ પણ કર્યો હતો. અહીં અખંડ ઘી નો દીવો આજે પણ સતત પ્રગટે છે. આ મંદિરનો વિસ્તાર ચાચર ચોકના નામથી પણ ઓળખાય છે. આ મંદિરમાં પગ મુકતાં મનની મલિનતા દૂર થઈ જાય છે એવી માન્યતા છે. આ શક્તિપીઠમાં બાળક્રૃષ્ણની બાબરી ઉતારવાનો સંસ્કારવિધી થયેલી એવો પુરાણોમાં ઉલ્લેખ છે. આમ આ શક્તિપીઠ શ્રીક્રુષ્ણના ચરણસ્પર્શ થી પણ પાવન થયેલી છે. ગબ્બર પર્વતના આરાશુર શિખર પર માતા સતીના હ્રદયનો ભાગ ખરી ને પડ્યો હતો. એટલે આ શક્તિપીઠ સર્વે શક્તિપીઠોમાં હ્રદય સ્થાન ધરાવે છે. ઘણાંય પુરાણોમાં આ શક્તિપીઠનો ઉલ્લેખ થયેલો છે. નવરાત્રિમાં અહીં ચાચર ચોકમાં ગરબાની રમઝટ જામે છે. દેશ વિદેશમાંથી લોકો ચાચર ચોકમાં ગરબા ગાવા માટે ઉત્સાહિત હોય છે.
પાવાગઢ શક્તિપીઠએ જયારે ભગવાન વિષ્ણુએ સતી માતાના શરીરના ટુકડા કર્યા હતા ત્યારે અહિયાં માતાજીના જમણા પગની આંગળી પડી હતી એટલાં માટે આ શક્તિપીઠ અહિયાં છે. અહિયાં માતા એ મહાકાળી સ્વરૂપે બિરાજમાન છે મહાકાળી માતાએ રક્તબીજ નામના રાક્ષસનો વધ કરવા માટે તેના શરીરના બધા જ રક્તનું સેવન કર્યું હતું. આ સિવાય માતા મહાકાળીએ ચંડ અને મુંડ નામના બીજા રાક્ષસોનો પણ વધ કર્યો હતો. ભક્તો અહિયાં દર્શન કરવા આવે છે તેઓ પગથીયા ચઢીને પણ માતાજીના દર્શન કરવા જઈ શકે છે અને જો કોઈ વડીલથી ચઢાય એમ ના હોય તો તેઓ અહિયાં આપેલ રોપ-વેની મદદથી પણ ઉપર ચઢી શકે છે. પાવાગઢ એ પંચમહાલ જીલ્લાના હાલોલ નજીક આવેલ છે. ગુજરાતના પંચમહાલ જિલ્લામાં પાવાગઢનું મંદિર આવેલું છે.
ગુજરાતમાં મહેસાણા પાસે આવેલ આ સ્થાન એટલે બહુચરાજી. કહેવાય છે કે આ જગ્યાએ સતી માતાનો ડાબો હાથ પડ્યો હતો. આ મંદિરની એવી માનતા છે કે જો કોઈ બાળક સમયસર બોલતા શીખતું નથી કે પછી અટકી અટકીને બોલે છે તો આ મંદિરની બાધા રાખવાથી બાળક જલ્દી જ બોલતું થઇ જાય છે. અહિયાં ચૈત્ર મહિનામાં બહુ મોટો મેળો ભરાય છે. બહુચરાજીથી ફક્ત 14 કિલોમીટર દુર મોઢેરાનું સૂર્યમંદિર આવેલ છે તો જો તમે આ મંદિરે કે મોઢેરા જવાનું વિચારો છો તો બંને સ્થળની મુલાકાત જરૂરથી લેજો.
આ પણ વાંચો:same sex marriage/Same Sex Marriageને કાનૂની માન્યતા મળશે કે નહીં? સુપ્રીમ કોર્ટ સંભળાવશે આજે મહત્વનો નિર્ણય
આ પણ વાંચો:Civil Defence Volunteer/ દિવાળી પહેલા લાગશે 10 હજાર કર્મચારીઓને આંચકો, તેમને બરતરફ કરવાની તૈયારી
આ પણ વાંચો:Shashi Tharoor/જો ઇન્ડિયા ગઠબંધન સત્તામાં આવશે તો કોણ બનશે PM? કોંગ્રેસ નેતા શશિ થરૂરે કર્યો ખુલાસો
